هزاره ها به مثابه یک امکان؟!

 هر وقت موانع از مسیر هزاره‌ها برداشته شده، در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی در عرصه‌های علمی و ورزشی، برای افغانستان افتخار آورده‌اند.

1- هزاره‌ها کتله قومی و فرهنگی است که براساس فاکتور پیشینۀ تاریخی، قومیت، مذهب، زبان وزیستگاه (حداقل 32 ولایت)، تمام اقوام افغانستان را به همدیگری پیوند می‌دهند، پس می‌توانند نقط وصل مناسب برای ترمیم فاصله‌های اجتماعی در افغانستان باشند.

2- هزاره‌ها در طول تاریخ با هیچ قومی در افغانستان وارد جنگ متجاوزانه نشده و با هرنوع اعمال مروج خشونت چون تروریزم، انتحار، جنگ، قتل، کشتار، شکنجه انسان‌ها، سلفی‌گری، تکفیر، توهین، تحقیر، کوچ اجباری و غصب سرزمینی، مخالف بوده و هستند؛ پس می‌توانند میانجی خوبی برای صلح و آشتی ملی در افغانستان قرار بگیرند.

3- هزاره‌ها هیچ وقتی علیه یک قوم با قوم دیگر تبانی نکرده‌اند و همواره مدافع یک نظام سیاسی دموکراتیک، فراگیر، عادلانه و باثبات بوده‌اند؛ پس هزاره‌ها می‌توانند به‌عنوان یک فاکتور مهم درخلق هویت ملی و ساختن دولت - ملت به‌عنوان یک ضرورت حیاتی افغانستان، نقش آفرین باشند.

4- سامان دادن جامعه برمبنای عدالت، دال مرکزی گفتمان هزاره‌ها است؛ برخلاف گفتمان‌های وارداتی و ناکام چون نوگرایی، چپ‌گرایی، اسلام‌گرایی و حتی دموکراسی‌خواهی که حتی برخی آنها بدترین فجایع را نیزخلق کرده‌اند. گفتمان عدالت‌خواهی می‌تواند زندگی انسانی برای همگان به ارمغان بیاورد و افغانستان را از بحران نجات دهد.

5- حداقل بیست سال تجربۀ گذشته نشان دادکه هزاره‌ها به کار، تلاش، علم اندوزی، رواداری، مدارای اجتماعی، همپذیری، حقوق انسانی، حاکمیت ارادۀ مردم، حقوق زنان، حقوق اقلیت‌ها، حقوق شهروندی، به‌عنوان مؤلفه‌های اساسی توسعه پایدار، فوق العاده اهمیت می‌دهند. ازاین رو، هزاره‌ها موتور قدرتمند پیشرفت و انکشاف افغانسان را تشکیل می‌دهند.

6- تجربه بیست سال گذشته نشان داد که هزاره‌ها به کشور و روند‌های ملی متعهد بوده است. با اینکه در بیست سال حاکمیت جمهوریت مورد تبعیض نیز بودند، اما ضامن مشروعیت و اعتبار پروسه‌های ملی چون انتخابات، دموکراسی، کنکور و امتحانات استخدامی، حضور کمی و کیفی هزاره‌ها بوده‌اند. سراغ نداریم که درزیستگاه هزاره ازداخل صندوق رای اسکت، چپلی، رای مندلی و یک نفری بیرون شده باشد. علیرغم محرومیت آموزشی و سهمیه‌بندی کانکور بازهزاره‌ها چندین بار در کنکور نفر اول شدند. هیچ پسر و دختر هزاره با تقلب وارد دانشگاه نشده است.

7- هزاره‌ها در طول تاریخ هیچگاه پای کشورهای دیگر را در افغانستان باز نکرده و برای استقلال کشور و سرزمین همواره قربانی داده‌اند. هزاره‌ها با اتکا به کشورهای بیرونی با هیچ قوم افغانستان وارد جنگ نشده و پای هیچ سند ننگین را امضا نکرده‌اند.

8- هزاره‌ها هرجا بوده و رفته همیشه ّآبادانی به همراه خود آورده‌اند؛ حتی مهاجرین در کشورهای دیگر نه تنها سربار دولت‌ها نبوده، بلکه یکی از پرداخت کنندگان مالیات هستند و در آبادانی کشورو محل زیست خود سهم گرفته‌اند. یک نمونۀ آن ایران و استرالیا است. اینکه ایران قدر نمی‌داند، مشکل خودشان است. هزاره‌ها در هیچ کشوری مرتکب جرایم سازمان یافته و خلاف امنیت‌ملی کشورهای محل زیست‌شان نشده‌اند تا سرمایه اجتماعی افغانستان را ضربه بزنند.

9- هر وقت موانع از مسیر هزاره‌ها برداشته شده است، در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی درعرصه‌های علمی و ورزشی با اتکاه به ظرفیت‌های خود، برای افغانستان افتخار آورده‌اند.

10- تجربۀ بیست سال گذشته نشان داده است که هزاره‌ها در ایجاد ارتباط افغانستان با فرهنگ و تمدن جهانی پیشگام بوده و ضمن حفظ احترام و پایبندی به ارزش‌ها و سنت‌های اصیل جامعه افغانستان ازارزش‌های جدید، استقبال و مدافع آن بوده‌اند.

دکترامان فصیحی