اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه، امروز یکشنبه، 23 قوس/ آذر در نشست خبری هفتگی خود، در پاسخ به پرسشی درباره جزئیات نشست نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان که در تهران در حال برگزاری است، گفت: این نشست حاصل رایزنی‌ها و گفت‌وگوهایی است که طی چند هفته اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه افغانستان انجام شده و گفت‌وگوهای تهران با افغانستان و پاکستان نیز در همین چارچوب صورت گرفته است.

وی با اشاره به سطح و قالب برگزاری این نشست افزود: قالب این نشست مشابه نشست‌های پیشین کشورهای همسایه افغانستان برای بررسی تحولات این کشور است، با این تفاوت که حدود دو سال است نشستی در سطح وزرای امور خارجه برگزار نشده و این نشست، نخستین نشست با حضور نمایندگان ویژه امور افغانستان از کشورهای همسایه به‌همراه روسیه محسوب می‌شود.

بقائی درباره ترکیب شرکت‌کنندگان اظهار کرد: روسیه، چین، تاجیکستان، پاکستان، ازبکستان و ترکمنستان در این نشست حضور دارند. نمایندگان ویژه روسیه و ازبکستان نمایندگان رئیس‌جمهور این کشورها هستند و از پاکستان نیز نماینده‌ای از سوی نخست‌وزیر در نشست شرکت کرده است. هدف اصلی این نشست، گفت‌وگو و تبادل نظر درباره تحولات افغانستان است و طبیعتاً تمامی رویدادها و تحولاتی که به‌نحوی با افغانستان مرتبط می‌شود، در دستور بررسی قرار دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با تأکید بر نگاه امنیت‌محور ایران به تحولات منطقه تصریح کرد: برای ما، محیط همسایگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و امنیت و ثبات در شرق کشور کاملاً کلیدی است. جمهوری اسلامی ایران حدود دو هزار کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و پاکستان دارد و هرگونه تنش میان این دو کشور، به‌طور طبیعی ایران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ همان‌گونه که سایر کشورهای منطقه نیز دغدغه‌های مشابهی دارند.

وی با اشاره به عدم حضور نماینده افغانستان در نشست تهران گفت: ما از همه کشورهای همسایه برای مشارکت دعوت کرده‌ایم و از افغانستان نیز دعوت به عمل آمد. علاقه‌مند بودیم که افغانستان در این نشست حضور داشته باشد، چرا که معتقدیم مشارکت این کشور در چنین روندهایی می‌تواند به تقویت تفاهم و کمک به رفع مشکلات میان افغانستان و کشورهای همسایه منجر شود. با این حال، عدم مشارکت، تصمیم خود افغانستان بوده و ما به این تصمیم احترام می‌گذاریم.

بقائی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال طرح موضوع تنش‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان در این نشست افزود: طبیعی است که در چنین نشستی کشورها دیدگاه‌ها و نکات خود را مطرح کنند، اما هدف جمهوری اسلامی ایران این است که از رهگذر این نشست و گفت‌وگوهای انجام‌شده، به شکل‌گیری اجماع منطقه‌ای و یافتن راه‌حل‌هایی کمک شود که به تقویت ثبات و امنیت در محیط پیرامونی و میان کشورهای منطقه بینجامد.

این در حالی است که محمدرضا بهرامی، مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ایران در سخنانی در افتتاحیه نشست نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه در تهران، با اشاره به عدم حضور نمایندگان امارت اسلامی در این نشست، علی‌رغم دعوتی که صورت گرفته، تأکید کرد که ضمن احترام به این تصمیم، این موضوع هیچ خدشه‌ای به روابط دوجانبه و همکاری‌های جاری میان تهران و کابل وارد نمی‌کند.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران نیز در این نشست با تأکید بر اینکه ثبات و توسعه افغانستان نه‌ تنها یک ضرورت انسانی بلکه یک الزام راهبردی برای منطقه است، گفت، توسعه و رفاه در این کشور به‌ طور مستقیم با منافع همه کشورهای همسایه گره خورده و تنها از مسیر گفتگوی سازنده، همگرایی منطقه‌ای و پرهیز از راه‌حل‌های صرفاً امنیتی می‌توان به صلح و ثبات پایدار دست یافت.