نادر یاراحمدی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرده است که پس از اجرای طرح برخورد با مهاجران غیرقانونی از آغاز سال جاری، تاکنون حدود یک‌میلیون و شش‌صد هزار شهروند افغان از ایران خارج شده‌اند. به گفته او، با در نظر گرفتن آمار شش‌میلیون و یک‌صد هزار نفری اتباع افغان در ایران، اکنون حدود چهار‌میلیون و پنج‌صد هزار نفر در این کشور حضور دارند.

وی افزود که افزون بر این تعداد، بین چهار‌صد تا پنج‌صد هزار نفر نیز به‌عنوان جمعیت شناور و فاقد اسناد قانونی در رفت‌وآمد هستند و در مجموع، شمار شهروندان افغانستانی مقیم ایران به‌طور میانگین به حدود پنج‌میلیون نفر می‌رسد.

یاراحمدی گفته است که تا ماه سنبله امسال، ورود غیرقانونی مهاجران افغان کاهش یافته بود، اما از ماه میزان این روند دوباره افزایش یافته است. او تأیید کرد که شماری از مهاجرانی که از ایران اخراج شده‌اند، بار دیگر به‌صورت غیرقانونی وارد این کشور شده‌اند و افزود که در هیچ کشوری میزان ورود غیرقانونی به صفر نمی‌رسد، اما باید به سطحی کنترل‌شده کاهش یابد.

تعیین تکلیف دارندگان برگه سرشماری

رئیس مرکز امور اتباع خارجی ایران در ادامه، به روند تعیین تکلیف دارندگان «برگه سرشماری» اشاره کرده و گفته است که اعتبار این برگه‌ها تا پایان سال گذشته بوده و از اول حمل 1404، دارندگان آن موظف شدند به دفاتر خدمات اتباع خارجی مراجعه کنند تا زمان خروج‌شان مشخص شود.

به گفته او، خروج مهاجران ابتدا از افراد مجرد آغاز شد و سپس خانواده‌هایی که فرزند دانش‌آموز داشتند، پس از پایان سال تعلیمی تا 15 سرطان فرصت خروج یافتند. از میان بیش از دو‌میلیون نفر دارنده برگه سرشماری، حدود نیمی از آنان مراجعه کرده، تعیین تکلیف شده و از کشور خارج شده‌اند.

یاراحمدی افزود که شماری از این افراد به دلایلی چون ازدواج با شهروندان ایرانی یا نگرانی از تهدید جانی در افغانستان، از جمله نظامیان پیشین، اجازه اقامت موقت دریافت کرده‌اند.

او گفت که روزانه بین دو‌هزار و پنج‌صد تا سه‌هزار مهاجر افغان از ایران خارج می‌شوند و سایر افراد فاقد مدرک که تمایل به ماندن دارند، به‌تدریج شناسایی، بازداشت و تعیین تکلیف می‌شوند.

تمدید گذرنامه‌های خانواری تا جوزای 1405

به گفته این مقام ایرانی، اولویت سفارت افغانستان در ایران، صدور گذرنامه برای اتباع قانونی و دارندگان گذرنامه‌های خانواری است و هدف اصلی، جایگزینی گذرنامه‌های دست‌نویس با گذرنامه‌های الکترونیکی می‌باشد.

یاراحمدی تأکید کرده است که بر اساس توافق انجام‌شده با سفارت افغانستان، تمامی گذرنامه‌های خانواری ـ چه معتبر و چه منقضی‌شده ـ تا ماه جوزای سال آینده تمدید شده‌اند و دارندگان آن‌ها باید در این مدت برای دریافت گذرنامه جداگانه برای هر عضو خانواده اقدام کنند.

دارندگان برگه سرشماری «غیرمجاز» محسوب می‌شوند

رئیس مرکز امور اتباع خارجی ایران تصریح کرده است که دارندگان برگه سرشماری از نظر قوانین ایران، مهاجر غیرمجاز به‌شمار می‌روند و باید به افغانستان بازگردند، گذرنامه دریافت کرده و سپس از طریق اخذ ویزای قانونی دوباره وارد ایران شوند.

وی افزود که این روند زمان‌بر است و محدودیت‌هایی دارد، اما به گفته او، تعیین تکلیف مهاجران غیرمجاز هم به نفع دولت ایران است و هم به سود خود مهاجران، تا در آینده بتوانند به‌صورت قانونی اقامت داشته و از خدماتی مانند بیمه بهره‌مند شوند.

یاراحمدی با اشاره به تفاوت رویکرد ایران با برخی کشورها گفت که مهاجران غیرقانونی در ایران در اردوگاه‌ها نگهداری نمی‌شوند و در کنار مردم زندگی می‌کنند، اما تأکید کرد که همدلی و اشتراکات زبانی و فرهنگی نباید فراتر از چارچوب قانون باشد.

ویزای گردشگری برای افغان‌ها محدود است

او در پایان گفت که شمار گردشگران واقعی افغان در ایران بسیار اندک است و بیشتر ویزاهای صادرشده برای شهروندان افغانستان با هدف کار می‌باشد. به گفته او، افرادی که با ویزای سیاحتی وارد شده اما قصد کار دارند، باید ویزای کاری دریافت کنند.

همچنین از میان حدود 60 هزار دانشجوی خارجی در ایران، نزدیک به 20 هزار نفر شهروند افغانستان هستند.

رئیس مرکز امور اتباع خارجی ایران در مورد سایر مهاجران خارجی گفت که پس از افغان‌ها، اتباع عراقی با جمعیتی بیش از هفت هزار نفر در جایگاه دوم قرار دارند و شمار اتباع پاکستانی ـ چه مجاز و چه غیرمجاز ـ کمتر است.

به گفته وی، بیشترین ورود اتباع خارجی از مرزهای شرقی ایران صورت می‌گیرد، در حالی‌که در غرب این کشور، با لغو روادید برای شهروندان عراق، آنان می‌توانند بدون ویزا و چندین‌بار در سال به ایران سفر کنند.