به مناسبت سالروز وفات ام البنین سلام الله علیها

<div style="direction: rtl; text-align: justify;">زنان نيز مثل مردان مي توانند به معنويت کامل و والا برسند. زنان در تاريخ نقش به سزايي ايفاء نمودند و يکي از زناني که در تاريخ اسلام، چهره درخشاني ازخودبجا نهاده و نماد ايثار و فداکاري و عشق به اهل بيت ـ عليهم السلام ـ بوده، ام البنين ـ سلام الله عليها ـ مي باشد.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">ام البنين يعني مادر فرزندان (پسر) کنيه ي زنان عرب است او زني بود که فرزنداني تربيت کرد در خانه ي علي- علیه السلام- که در تاريخ ماندگار شدند و براي بشريت الگو هستند در وفاداري، ادب، شجاعت، سخاوت، و ايمان، ام البنين مادر يگانه سقاي تاريخ است که عباس نام دارد، عباس که نامش دل عارفان  را صفا مي بخشد و خاطر مومنان را از آن جهت که در کربلا ايثار نمود در پيشگاه برادر بزرگش، روشني و آکنده از عشق به خدا مي کند.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">نام اصلي اين بانو، فاطمه مي باشد که بعدها به «ام البنين» شهرت يافت.[1] ايشان دختر حزام بن خالد بن ربيعه بن عامر (و حبل) بن کلاب بن ربيعه بن عامر بن صعصعه ميباشد. نام مادرش ثمامه (ليلي) دختر سهيل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب است.[2] عمويش «لبيد» از شاعران بزرگ و قديمي که صد و چهل سال و بلکه بيشتر عمر نموده است. او دوران ظهور اسلام را درک و مسلمان شده و جزء مهاجرين است که در خلافت عمر به کوفه آمد. تا ا ين که در دوران معاويه وفات کرد. او ازشعراء دوران جاهليت و صاحب معلقات و قصايدي مي باشد.[3]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">ام البنين از قبيله کلابيه و آباء و  اجدادش از پهلوانان عرب به شمار مي روند که در جنگ هاي اعراب با ايران ذکر آن ها در اذهان مانده است.[4]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">از دوران کودکي و نوجواني او اطلاعي در دست نیست ولي نام او به وقت ازدواج با علي ـ عليه السلام ـ در منابع زيادي ذکر شده است. بعد از رحلت فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ در يازدهم هجري قمري، حضرت علي ـ عليه السلام ـ به عقيل برادرش که از نسب شناسان بوده، فرمودند زني از خاندان هاي پهلوان عرب پيدا کن که از او فرزندي شجاع، دلاور و جنگجو برايم متولد شود. عقيل نيز ام البنين را معرفي و گفت که در عرب شجاع تر از پدران وي سراغ ندارم. و حضرت نيز با او ازدواج نمود.[5]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">بعد از شهادت امام علي ـ عليه السلام ـ و امامت امام حسن ـ عليه السلام ـ  شاهد حضور ابا عبدالله و ياران باوفايش از جمله چهار فرزند ام البنين که ما حصل زندگي ايشان با حضرت علي ـ عليه السلام ـ بود، در صحنه کربلا هستيم.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">عباس (ابوالفضل) ـ عليه السلام ـ ، عبدالله، جعفر و عثمان، چهار  فرزند دلاور ايشان در صحنه کربلا حاضر بودند که همگي در رکاب حضرت سيد الشهداء شهيد گشتند.[6]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">بعد از حادثه کربلا و خبر شهادت چهار فرزندانش همچو کوهي استوار و شکيبا، از خود جزع و فزعي نشان نداد. بلکه گفت: «اينها همه فداي حسين ـ عليه السلام ـ باد». اين امر حکايت از اخلاص کامل او به اهل بيت، بخصوص امام حسين ـ عليه السلام ـ دارد. علاوه بر آن از جمله مقامي و منزلتي که برايش نوشتند اين است که، حضرت زينب ـ سلام الله عليها ـ بعد از ورود به مدينه به ديدارش رفته و شهادت فرزندانش را تعزيت و تسليت گفتند.[7]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">همچنين از جمله کارهاي او که باعث تحسين همگان شده و بيانگر عشق و علاقه او به اهل بيت ـ عليهم السلام ـ است؛ وقتي با امير المومنين ـ عليه السلام ـ ازدواج نمود و امام حسن و حسين ـ عليهما السلام ـ مريض بودند، از سر لطف و مهرباني با آن ها برخورد نمود و همچون پسران خويش از آن ها مراقبت و نگهداري کرد.[8]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">رحلت اين بانوي اسلام را در سال 70 هجري قمري نوشته اند.[9]</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">او را زني اديب و شاعري فصيح و اهل فضل و دانش دانسته اند. چنانچه از او قصايد و مرثيه هايي در مورد چهار فرزند خويش که در کربلا شهيد شدند دارد. نقل است ايشان بعد ازحادثه کربلا، به قبرستان بقيع رفته و چنان ناله و گريه سر مي داد که حتي مروان بن حکم (والي مدينه) براي شنيدن مرثيه او مي آمد و گوش فرا مي داد.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">اشعار نغزي در مورد حادثه کربلا و چهار فرزند رشيد خويش دارد:</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">«ديگر مرا ام البنين (مادر چهار پسر؛ عباس، عبدالله، جعفر و عثمان) نخوانيد و مادر شيران شکاري ندانيد. مرا فرزنداني بود که به سبب آن ها مرا ام البنين مي گفتند و اکنون صبح کردم که ديگر براي من فرزندي نيست...»</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">بنابر اين، ام البنين ـ عليها السلام ـ دختر حزام و مادرش سهيل و از قبيله بني کلاب مي باشد. ازدوران کودکي و جواني وي اطلاع دقيقي موجود نيست و ايشان با امير المومنين ـ عليه السلام ـ ازدواج و ما حصل آن چهار فرزند بنامهاي عباس، عبدالله، جعفر و عثمان مي باشد که همگي در رکاب امام حسين ـ عليه السلام ـ شهيد شدند. و ام البنين در شهادت آن ها مرثيه و قصايدي دارد.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;"> </div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">-------------------------------</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[1]. نعمان بن محمد تميمي مغربي، شرح الاخبار، ج3، نشر اسلامي، قم، ص 182.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[2]. ابو الفرج اصفهاني، مقاتل الطالبين، چاپ دوم، دار الکتاب، قم، ص 53.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[3]. علي نمازي، مستدرک السفينه البحار، ج9، چاپ 1419 ق، نشر اسلامي، قم، ص 217.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[4]. عبدالرزاق موسوي مقدم، العباس،ص 130.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[5].سيد مصطفي حسيني دشتي، معارف و معاريف، ج1، چاپ اول 1385، تهران، آرايه، 1385، ص 869.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[6]. شيخ مفيد (ره)، الارشاد، ج1، دار المفيد، ص 254.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[7]. زير نظر محمد کاظم موسوي بجنوردي، دائره المعارف بزرگ اسلامي، ج1، چاپ اول، تهران 1380، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامي، ص 186.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[8]. العباس، همان.</div> <div style="direction: rtl; text-align: justify;">[9]. زهره يزدان پناه، زنان عاشورايي، چاپ اول، تهران، هلال، 1383، ص 151.</div>