ابهام در پیمان امنیتی واشنگتن-کابل/ تبعات داخلی و منطقه ای پیمان

<p style="text-align: justify;">نگرانی از ثبت یک پرونده سیاه در کارنامه سیاسی دلیل مخالفت کرزی با امضای پیمان واشنگتن-کابل بود و به نظر می رسد که امضای آن تبعات داخلی و منطقه‌ ای داشته باشد.<br /> سرانجام پس از یک سال کشمکش های فراوان میان آمریکا و افغانستان، پیمان امنیتی واشنگتن-کابل میان "حنیف اتمر" مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری و جیمز کانینگهام سفیر آمریکا در کابل امضا شد.<br /> با امضای پیمان امنیتی کابل و واشنگتن زمینه برای ادامه حضور نزدیک به 10 هزار نظامی آمریکایی در افغانستان پس از سال 2014 فراهم می شود. مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی در افغانستان از مفاد جنجال برانگیز پیمان امنیتی کابل و واشنگتن به شمار می رود.<br /> امضای این پیمان امنیتی تنها یک روز پس از برگزاری مراسم تحلیف اشرف غنی احمدزی رئیس جمهوری جدید حاکی از شتابزدگی کابل و واشنگتن در این زمینه است. امضای این پیمان درحالیست که حامد کرزی رئیس جمهور سابق کشورمان پس از معرفی اشرف غنی احمدزی به عنوان رئیس جمهور جدید به وی توصیه کرده بود در مناسبات خود با کشورهای غربی محتاط باشد.<br /> اظهارات کرزی به معنای رعایت احتیاط در همکاری دولت جدید با کشور های غربی و بررسی دقیق طرح پیمان امنیتی با آمریکا است. این پیمان جنجال برانگیز درحالی امضا شد که محافل سیاسی و رسانه ای کشورمان انتظار داشتند که پیمان دست کم پس از معرفی وزیران کابینه آینده به مجلس، کسب رای اعتماد و تشکیل دولت جدید و بررسی های کارشناسی در دولت اشرف غنی احمدزی امضا شود.<br /> امضای این پیمان درحالیست که اعضای مجلس سنا روز گذشته بار دیگر از دولت جدید کشور خواستند که در امضای این پیمان عجله نکرده، تمام مفاد پیمان را دقیق بررسی کرده و کورکورانه عمل نکند.<br /> نثاراحمد حارث دیگر عضو این مجلس هرگونه عجله در امضای این پیمان را نادرست خوانده و از حکومت خواسته است تا به خواسته‌ های خود و مردم افغانستان توجه کند.<br /> امضای شتابزده این پیمان ممکن است دولت جدید کابل را در معرض اتهام منتقدان مبنی بر عدم بررسی مفاد مهم این سند همکاری قرار دهد. کاخ سفید در یک سال اخیر با استفاده از روش های مختلف سیاسی از جمله تهدید و تطمیع تلاش کرد تا پیمان امنیتی با افغانستان در دوره کرزی امضا شود اما وی در مقابل این فشارها تسلیم نشد.<br /> برخی از کارشناسان دلیل مخالفت رئیس جمهوری سابق کشورمان را با امضای این پیمان جنجالی نگرانی وی از ثبت این پیمان به عنوان یک پرونده سیاه در کارنامه سیاسی اش ارزیابی می کنند. با امضای این پیمان، این پرسش مطرح می شود که عجله کاخ سفید برای امضای این سند امنیتی به چه دلیل بوده است؟<br /> کرزی با وجود آنکه گام های اصلی و مهم را برای انعقاد این پیمان از جمله تدوین متن پیمان و همچنین برگزاری لویه جرگه برای کسب مشروعیت سنتی و غیر دموکراتیک این پیمان را برداشته بود اما تا پایان دوران ریاست جمهوری خود از امضای آن خودداری کرد و در امضای این سند در روز گذشته نیز شرکت نکرد.<br /> حامد کرزی گفته بود در صورتیکه موافقتنامه امنیتی با آمریکا منجر به ایجاد صلح در افغانستان و توقف حملات به منازل مردم نشود، موافقتنامه امنیتی را امضا نمی کند.<br /> در حقیقت آمریکا از فرصت انتقال قدرت در کابل که همه توجه ها در افغانستان به این موضوع معطوف شده بود، استفاده کرد و توانست بخشی از راهبرد کلان خود در منطقه را از طریق امضای این پیمان پیش ببرد. اگرچه با امضای پیمان امنیتی کابل و واشنگتن زمینه کمک های بیشتر کاخ سفید به افغانستان مطابق وعده های مقامات واشنگتن افزایش خواهد یافت اما مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی در افغانستان می تواند به یکی از دردسرهای دولت جدید تبدیل شود.<br /> هر چند گفته می شود این سند روند حضور نظامیان ناتو و آمریکا را پس از سال 2014 در افغانستان مشخص می‌ کند اما با نگاهی به پیمان های امنیتی ایالات متحده با برخی از کشورها متوجه می شویم که امضای چنین پیمانی تاثیراتی بر جامعه میزبان و همچنین کشورهای همسایه دارد.</p> <p style="text-align: center;"><img width="600" height="322" alt="" src="/public/userfiles/IMG12322399.jpg" /></p> <p style="text-align: justify;">احمدزی در مراسم امضای این پیمان گفت امروز روزی است که افغانستان حاکمیت ملی خود را به صورت اساسی به دست می‌آورد اما بر اساس یکی از مفاد این موافقتنامه به نیروهای خارجی مصونیت قضایی می دهد؛ به این معنی که اگر این نیروها در کشورمان مرتکب قتل، جنایت و حتی تجاوز به عنف شوند، دادگاه عالی کشور صلاحیت رسیدگی به این حادثه و مجازات فرد خاطی را ندارد و باید متهم در آمریکا محاکمه شود.<br /> این اظهارات درحالیست که هنوز مردم افغانستان جنایت "رابرت بیلز" نظامی آمریکایی را در قتل عام 17 غیرنظامی در قندهار از یاد نبرده اند و عامل آن هنوز محاکمه نشده است.<br /> رئیس جمهوری کشورمان تاکید کرد که نیروهای بین‌ المللی به هیچ یک از مکان‌ های مقدس افغانستان مثل مساجد، داخل نمی شوند و به حریم شخصی افغانها طبق ارزشهای قانون اساسی احترام می گذارند.<br /> وی تاکید کرد که در اجلاس شیکاگو برای تقویت نیروهای امنیتی افغانستان 16 میلیارد دلار برای چهار سال آتی در نظر گرفته شده که افغانستان از این کمک برای تجهیز، آموزش و تمرین ارتش ملی افغانستان استفاده می کند.<br /> احمدزی افزود هیچ خطری از این قرارداد متوجه همسایگان افغانستان نیست زیرا این قرارداد صرفا برای دفاع و رفاه کشورمان است. همچنین هیچ گونه سلاح هسته‌ ای براساس این قرارداد در افغانستان مورد استفاده قرار نمی گیرد اما در صورت مواجه شدن کشور با تهدیدات همپیمانان افغانستان که ناتو و آمریکا بوده اقدام مشترک انجام می دهند.<br /> دفاع از خاک افغانستان در مقابل تجاوزات خارجی درحالیست که آمریکا تاکنون اقدامی را در قبال تجاوزات و راکت پراکنی های پاکستان به قلمرو افغانستان انجام نداده و تنها سکوت کرده است.<br /> از سوی دیگر آمریکا در گذشته نشان داده است در قراردادها صادق و متعهد نیست و احمدزی باید تضمین های محکم و عملی را از آمریکا بگیرد تا در اثر تعارض منافع امنیتی غرب و همسایگان، منافع ملی افغانستان به مخاطره نیفتد.<br /> به گفته رئیس جمهوری جدید فضای کشور پس از این، تحت کنترل حکومت افغانستان خواهد بود که این از معدود موارد مثبت این پیمان است. پیش از این در دوران ریاست جمهوری کرزی حریم هوایی کشور در سلطه کامل خارجی ها بوده است و اعضای ناتو بدون رعایت اصل حاکمیت ملی و قوانین کنسولی وارد کشور شده یا از آن خارج می شدند.<br /> احمدزی گفت که افغانستان نقطه اساسی و محور توجه دنیا است و خطرهای مشترک هنوز منافع ملی افغانستان و جهان را تهدید می‌کند و منافع مشترک ایجاب می کند تا مبارزه مشترک در قبال خطرها انجام شود.<br /> وحید مژده سخنگوی جبهه وحدت ملی افغانستان نیز در اظهاراتی تاکید کرد در متن پیمان امنیتی بیشتر مسائلی از جمله جنبه اخلاقی نه مسائل الزام آور مطرح شده است. در متن پیمان امنیتی از عبارت "تلاش می کند" به جای "تعهد می کند"  استفاده شده است که این اقدام موضوعی غیرمعمول بوده زیرا "تلاش کردن" به معنای تعهد نیست.<br /> مژده افزود در متن پیمان امنیتی همچنین موضوع ایجاد 9 پایگاه برای نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان مطرح شده اما مشخص نشده است که مقابل این امتیاز آمریکا به افغانستان چه خواهد داد و فقط در این پیمان موضوع کمک به ارتش افغانستان بیان شده است.<br /> سخنگوی جبهه وحدت ملی افغانستان افزود افغانستان از امضای این پیمان امنیتی سه هدف را دنبال می کند و یکی از این اهداف جلوگیری از دخالت پاکستان در امور افغانستان است.<br /> مژده تصریح کرد دولت همچنین امیدوار است امنیت با امضای پیمان امنیتی با آمریکا در افغانستان برقرار شود و این کار شدنی نیست زیرا وقتی که آمریکا با بیش از 100 هزار نیروی نظامی نتوانسته این کار را بکند چگونه می تواند با نیروهای اندک این کار را انجام دهد.<br /> سخنگوی جبهه وحدت ملی کشورمان تصریح کرد موضوع تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان هم بر اساس پیمان امنیتی مطرح است و این کار نیز در 13 سال گذشته انجام نشده است.<br /> فرق میان سال 2001 و سال 2014 این است که آمریکا آن زمان خود را قدرتی بزرگ می دانست و نه در صحنه بین‌ المللی برای خود رقیب می دید و نه مشورت کسی را گوش می کرد و خود را مقابل هیچ جرمی مسئول نمی دانست اما امروز به توفیق الهی و از برکت مردم مسلمان افغانستان آمریکا یک قدرت بزرگ نیست و توان اقتصادی و نظامی اش کاهش یافته است.<br /> از سوی دیگر موضوع اوکراین نشان داد که موضع آنها در مقابل روس‌ ها بسیار ضعیف بوده و پیمان ناتو به عنوان یک گروه جنگ‌ طلب شهرت یافته و ارزش، اعتبار و حیثیت بین‌ المللی آن نیز زیر سوال رفته است.</p>