متن سخنان وزیر مهاجران در کنفرانس تاجیکستان

<p style="text-align: justify;">بسم الله الرحمن الرحیم<br /> عالیجناب رییس جلسه، خانم ها و آقایان!<br /> اجازه دهید از میزبانی سخاوتمندانه و عالی جمهوری تاجیکستان و از دفتر هماهنگ کننده مساعدت های بشری سازمان ملل و شبکه انکشافی آغاخان به خاطر فراهم نمودن زمینه برگزاری این کنفرانس تشکر کنم و مطالبی را در رابطه ببرنامه این اجلاس یادآوری نمایم.<br /> خانم ها و آقایان!<br /> همه می دانیم که به دلیل تضاد منافع در جامعه انسانی و زیاده خواهی فطری انسان ها، جنگ در جوامع انسانی یک واقعیت است ولی جامعه بشری هیچگاه از پیامدهای منفی جنگ غافل نبوده و آن را از بلاها و مصیبت های حیات خویش می داند.<br /> به هر علتی، که جنگی واقع می گردد، نباید توسل به هر روش، هر شیوه و هر ابزاری در آن جایز دانسته شود. قاعده مندسازی جنگ، به خصوص در پرتو سفارشات ادیان الهی از جمله دین مبین اسلام، گسترش یافته است.<br /> دین اسلام آغاز به جنگ و تجاوز را اجازه نمی دهد، فقط در جایی اجازه جنگ را می دهد که برای دفاع باشد. در این رابطه ازآیات قرآن کریم کمک و راهنمایی می گیریم.<br /> «من قتل نفساً بغیر نفسٍ او فسادٍ فی الارض فکانما قتل الناس جمیعاً» (مائده: 32).<br /> هرکسی بکشد نفسی را بدون اینکه او نفسی را کشته و یا فسادی را در زمین انجام داده باشد، مثل آن است که همه مردم را کشته باشد.<br /> «فان اعتزلوکم فلم یقاتلوکم و القو الیکم السلم فما جعل الله لکم علیهم سبیلا» (نساء: 90).<br /> پس هرگاه دشمنان کناره گرفتند و با شما نجنگیدند و به شما پیشنهاد صلح کردند، خدا هیچ راهى براى شما بر ضد آنان نگشوده است. (90)<br /> «ولا تقتل النفس التی حرم الله الا بالحق» (انعام: 151).<br /> مکش نفسی راکه خداوندحرمت داده است مگر اینکه سزاوار کشتن ثابت شود.<br /> «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم واتقوالله واعلموا إن الله مع المتقین» (بقره: 194).<br /> پس هرکس برشما تعدى کند. به همان اندازه تعدىاش براوتعدى کنید وازخدا بترسید وبدانیدکه اوباپرهیزگاران است.<br /> «وقاتلوا فی سبیل الله الذین یقاتلونکم ولاتعتدوا أن الله لا یحب المعتدین»(بقره: 190).<br /> در راه خدا باکسانی که باشما می‌جنگند نبرد کنید و تجاوز نکنید. خداوند تعدی کنندگان رادوست ندارد.<br /> دین مقدس اسلام علاوه براینکه آغاز جنگ را اجازه نمی دهد مواردی را در جنگ ممنوع قرار داده داست که بسیار واضح بوده و رعایت حقوق انسانی افراد در جریان جنگ را به طور کامل تضمین می کند:<br /> 1. منع اقدام به جنگ به قصد انتقام‌جویی و خونریزی<br /> 2. منع مثله کردن کشته‌های دشمن<br /> 3. منع نقض عهد و پیمان های جنگی<br /> 4. منع کندن و سوزاندن درختان و مزارع<br /> 5. منع کشتن سربازان دشمن، با امکان اسیر کردن آنان<br /> 6. منع کشتن حیوانات<br /> 7. منع جنگ با اهل کتاب در حالتی که آمادگی انعقاد قرارداد را دارند.<br /> 8. منع جنگ، با پیشنهاد صلح از طرف دشمن<br /> 9. منع تخریب ساختمان ها و ویرانگری آبادی ها<br /> 10. منع بستن آب بر روی دشمن<br /> 11. منع کشتن سربازان دشمن که در حال فرار هستند.<br /> 12. منع کشتن غیر نظامیان از قبیل کودکان، زنان، پیران، رهبانان، پرستاران، مجروحان، بیماران، پیغام رسانان و همانند آنها<br /> 13. نهی از کشتن افرادی از سربازان که با اجبار در جنگ شرکت کرده‌اند.<br /> 14. نهی از کشتن کسانی که درجنگ اجیر شده‌اند.<br /> 15. نهی از شرکت دادن اطفال در جنگ<br /> 16. منع از جنگ های کور و بدون نشانه<br /> 17. منع از به کار گیری افراد ناتوان در جنگ<br /> 18. منع عمل تروریستی<br /> هریک از این اصول که برگرفته از آیات و روایات وسیره عملی رسول خدا (ص) در میدان جنگ است، می‌تواند دیدگاه اسلام در رابطه به جنگ و قواعد جنگی را تبیین نماید.<br /> «حقوق بشردوستانه بین المللی» بیشتر تدوین قواعد عرفی درحوزه حقوق قابل اجرا درزمان جنگ می باشد. تدوین و تصویب کنوانسیون صلیب سرخ درسال 1864، سرآغاز این تحول بوده و کنوانسیون های مربوطه لاهه، کنوانسیون های چهارگانه 1949 جنوا و پروتوکول های اول ودوم الحاقی 1977 به این کنوانسیون ها و دیگر معاهدات منعقده با این نگرش، آن را تکمیل نموده است. با آن هم اثرات منفی جنگ کماکان در جوامع انسانی دیده می شود.<br /> به نظرمن مورد عمل قراردادن ارشادهای دینی و اجرایی ساختن آن ها با استفاده از روش های جدید علمی و حقوقی، دفاع از«حقوق بشر دوستانه» انسان های متاثر از جنگ را، مؤثرتر می سازد.<br /> یکی از اثرات منفی جنگ مهاجرت هایی است که در اثر جنگ ها یا مخاصمات مسلحانه به وجود آمده است که میلیون ها انسان در اثر درگیری های بین المللی و فراتر از آن درگیری های داخلی وعدم رعایت حقوق بشردوستانه به ناچار از خانه و کاشانه خود آواره شده اند.<br /> اثرات منفی جنگ های جدیدتحت عنوان «تروریسم» که قواعد «حقوق بشردوستانه» برای قاعده مندی و کنترل آنها ناکافی است، به مراتب بیشتر است و امروزه ناگزیر از اتخاذ تدابیری جدید و خردمندانه در این زمینه هستیم.<br /> عالیجناب رییس!<br /> سال های مدیدی است که افغانستان و مردم آن از انواع مختلف جنگ که بیشتر ناشی از رقابت های دیگران بوده و ریشه دربیرون ازسرزمین ما داشته است، مصیبت های فراوانی را متحمل گردیده اند. مهاجرت، کوچکترین و معمولی ترین این مصیبت ها است که امروزه اثرات منفی آن نه تنها در افغانستان، بلکه در اقصی نقاط دنیا دیده می شود.<br /> 8/5 میلیون از مهاجران، عودت نموده و هنوز هم بیشتر از 6 میلیون مهاجر، از اتباع کشورما در سایر کشورها زندگی سختی را سپری می نمایند. ما سیاست عودت مهاجران را ازاولویت هایی ملی خویش قرارداده ایم و تلاش می نماییم؛ با ایجاد اشتغال و سرپناه زمینه های عودت داوطلبانه، باعزت وتدریجی مهاجران را فراهم نماییم تا به گفته رییس جمهور ما: «باعودت مهاجرین پیکره ملت افغانستان کامل گردد.» ولی دولت افغانستان به تنهایی قادر به انجام این مسوولیت خطیر نبوده و ضرورت مبرم به حمایت جامعه جهانی داریم.<br /> یک میلیون بیجاشده داخلی درکشور ما نیز از پیامدهای جنگ و نقض «حقوق بشردوستانه» آنها است. سال 2015 باانتقال کامل مسوولیت امنیتی از نیروهای بین المللی به نیروهای امنیتی افغانستان مخالفان مسلح دولت افغانستان خواستند شانس شان را بیازمایند، حملات شان را افزایش دادند. گرچند در عرصه نظامی دست آوردی نداشتند ولی تشدید نا امنی ها، بیشتر ازیک صد هزار برعدد بیجا شده ها افزوده است که در وضعیت اسفباری زندگی می کنند. گرچه کمک های اضطراری و عاجل ازجانب موسسه ها بشردوستانه برای بیجاشدگان داشتیم که من تشکر می کنم اما نگران فصل سرماهستیم، که بیجا شدگان بدون سرپناه در معرض آسیب های جدی قراردارند. لذا با استفاده از فرصت، دولت ها و موسسه های خیریه بین المللی را برای جلوگیری از یک فاجعه انسانی به یاری می طلبم.<br /> خانم ها و آقایان!<br /> وضعیت جنگ ها و تهدید ناامنی ها نه تنها با تغییرات و تحولات اخیر در جامعه بین المللی رو به بهبود نرفته است، بلکه با شکل گیری پدیده ای «تروریسم»، تهدیدها بیشتر شده و ضرورت جهانی برای مقابله و مبارزه با آن جدی ترشده است. در این میان اصرار برخی بر متفاوت بودن مبارزه با تروریسم با جنگهای معمول و طرح «دکترین جنگهای نامتقارن» و عدم توجه به قواعد «حقوق بشردوستانه» در این نوع از مخاصمات مسلحانه، چالش های جدیدی را ایجاد نموده است.<br /> اختلاف نظر میان کشورها درتعریف، حمایت ومبارزه باتروریزم، مبارزه باآن را مشکل تر ساخته است. بنابراین پیشنهاد می نمایم در اجلاس های آینده که در سطح عالی برگزار خواهد شد کشورهای ذیدخل به تعریف واحدی از تروریزم، توافق نمایند وراهکار واحد وعملی را برای مبارزه با تروریزم برگزینند تا این مبارزه جدی ترگردد و با نقطه پایان گذاشتن به پدیده تروریسم، نقض «حقوق بشردوستانه» را از ریشه قطع نموده دیگر شاهد آن در جوامع انسانی نباشیم.</p>