عدم اراده دولت برای شفافیت حملات هوایی آمریکا؛ باعث افزایش تلفات غیرنظامیان و ویرانی کشور شده است

<p style="text-align: justify;">حملات پهپادی آمریکا در افغانستان نسبت به سالهای گذشته افزایش یافته است در حالی که هنوز میزان تلفات غیرنظامیان و قربانیان واقعی اینگونه حملات هرگز مشخص نشده‌اند و دولت نیز اراده‌ای برای شفافیت ندارد. <br /> افغانستان بیش از هر کشور دیگری در جهان توسط هواپیماهای بدون سرنشین بمباران شده است. بااین‌وجود، به نظر می‌آید جهان در سکوت ویرانی آن را به تماشا نشسته است.<br /> بااین‌همه پس از سال 2001 میلادی حملات هواپیماهای بدون سرنشین تبدیل به بخشی از زندگی روزمره در افغانستان شده است.<br /> به‌گزارش مرکز رونامه‌نگاری تحقیقاتی انگلیس در لندن، «افغانستان بیش از تمام کشورهای جهان توسط هواپیماهای بدون سرنشین بمباران شده است» که این حملات در سال‌های 2001 تا 2013 میلادی حداقل 1670 بار تکرار شده است.<br /> در موارد بسیاری، مشخص نیست که چه کسانی قربانی این حملات هستند، اطلاعات دقیقی درمورد اثرات این حملات به‌ویژه آمار تلفات وجود ندارد که دلایل متفاوتی برای این وضعیت می‌تواند ذکر شود.<br /> از یک‌طرف، ظاهرا رسانه‌ها تا حد زیادی جنگ هواپیماهای بدون سرنشین و قربانیان آن را نادیده گرفته‌اند، نه تنها در افغانستان، بلکه در پاکستان، یمن و سومالی نیز اینچنین است.<br /> علاوه بر آن، اغلب به‌نظر می‌رسد که هیچ اراده‌ سیاسی در افغانستان برای شفافیت در این زمینه وجود ندارد، این مسأله به‌ویژه پس از تشکیل حکومت وحدت ملی در سال 2014  به‌ وضوح دیده می‌شود.<br /> «محمد اشرف‌غنی» رئیس‌جمهور از آغاز هیچ واکنشی در رابطه با حملات پهپادی نظامیان آمریکایی و قربانیان برجای مانده از خود نشان نداده و در عوض گزارش‌ها فقط حاکی از جلسات منظم چای وی با مقامات نظامی آمریکایی است.<br /> اشرف‌ غنی در نخستین‌روزهای ریاست‌جمهوری‌ خود به‌سرعت توافقنامه‌ امنیتی «کابل - واشنگتن» را با آمریکا به امضاء رسانید، در حالی که «حامد کرزی» رئیس‌جمهور سابق کشورمان برخلاف غنی زمانی که مطلع شد این توافقنامه به نیروهای آمریکایی مصونیت قضایی و معافیت را در زمان ارتکاب جرم در افغانستان می‌دهد، از امضای آن خودداری کرد.<br /> «ایمیل‌فیضی» سخنگوی رئیس‌جمهور سابق در این باره می‌گوید: حامد کرزی به‌شدت مخالف استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان بود.<br /> وی تأکید می‌کند: برخلاف حکومت کنونی افغانستان، هیچ‌گونه توافقی با کرزی در رابطه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین مسلح در افغانستان وجود نداشت و وی بطور علنی حملات پهپادی را محکوم می‌کرد.<br /> براساس گزارشهای ارتش آمریکا بکارگیری «فرشته‌های مرگ» نامی که مردم افغانستان روی هواپیماهای بدون سرنشین گذاشته‌اند، و بسیاری از حملات پهپادی نظامیان آمریکایی در کشور در دوران ریاست‌جمهوری حامد کرزی صورت گرفته است.<br /> با این‌ حال در طی ماه‌های گذشته گزارش‌ها در رابطه با حملات پهپادی آمریکا در افغانستان درحال افزایش بود و همواره مقامات دولت و نمایندگان ارتش بارها تأکید کردند که قربانیان، جنگجویان طالبان یا اعضای گروه  تروریستی داعش یا دیگر گروه‌های شبه‌نظامی هستند.<br /> در بیشتر موارد، رسانه‌ها فقط نقل قول مقامات را تکرار کرده‌اند و دیدگاه یک طرفه‌ای از حوادث را گسترش می‌دهند. آن‌ها به‌ندرت در رابطه با هویت واقعی قربانیان تحقیق می‌کنند.<br /> «جک سرل» که سال‌ها حملات پهپادی نظامیان آمریکایی در افغانستان را بررسی کرده است می‌گوید: پلیس و ارتش و مقامات محلی به‌طور کلی منابع اصلی خبرنگاران برای چنین اطلاعاتی هستند، اما اغلب مشخص نیست خود آن‌ها اطلاعات خود را از کجا دریافت می‌کنند.<br /> وی می‌گوید: خطوط مختلف ارتباطی و شبکه‌های زیادی درون شبکه‌ها وجود دارد که اطمینان از این‌که درحقیقت چه کسی در افغانستان کشته می‌شود را دشوار می‌سازند.<br /> سرل می‌افزاید: اغلب همه می‌توانند از این‌که کسی کشته شده‌ است آگاه شوند، اما متأسفانه مانند همیشه چالش اینجاست که بدانند آنها چه کسانی بوده‌اند و به چه دلیلی کشته شده‌اند.<br /> براساس گزارش‌های اخیر نماینده سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، بیش از 11000 غیرنظامی در سال 2015 در کشور کشته و زخمی‌شده‌اند، اگرچه گروه‌های شبه‌نظامی و ارتش افغانستان مسئول 98 درصد این تلفات دانسته می‌شوند، 2 درصد آن به نیروهای بین‌المللی نسبت داده می‌شود که عمدتاً درنتیجه‌ی حملات پهپادی اتفاق افتاده است.<br /> هم‌چنین این گزارش مشخص می‌کند که میزان قربانیان غیرنظامی توسط حملات هوایی نیروهای آمریکایی در افغانستان نسبت به سال 2008 به بالاترین حد خود رسیده است.<br /> گزارش مرکز رونامه‌نگاری تحقیقاتی انگلیس در لندن نشان می‌دهد که به‌ طور متوسط در هر چهار حمله پهپادی در سال 2015 یک غیرنظامی کشته شده است.<br /> براساس گزارش سازمان ملل متحد، تلفات غیرنظامی که نیروهای ناتو باعث آن بوده‌اند 83 درصد در سال 2015 افزایش یافته و به رقم 296 نفر رسیده است که 149 مورد آن منجر به مرگ شده است، اما تمرکز گزارش سازمان ملل بر روی هواپیماهای بدون سرنشین نیست.<br /> هم‌چنین داده‌های دولت آمریکا نیز حملات هوایی کلاسیک و حملات پهپادی را ازهم جدا نکرده است، به‌همین دلیل روشن نیست که در واقع چند حمله توسط هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان صورت گرفته است.<br /> علاوه بر این یوناما به‌ شیوه‌ بسیار محافظه‌ کارانه‌ای این شمارش را انجام می‌دهد و حداقل نیاز به سه منبع مختلف دارد، به‌ همین دلیل اعضای خانواده‌های قربانیان حملات پهپادی مانند نقیب‌الله می‌گویند که بستگان آن‌ها در این گزارشها سرشماری نشده‌اند.<br /> همچنین باید در نظر داشت این عدم توجه تبدیل به مسئله‌ رایجی درمیان اکثریت رسانه‌ها شده که تمام قربانیان را به‌عنوان افراد مظنون به تروریست یا شبه‌نظامی بودن توصیف کنند و نه به‌ عنوان افراد غیرنظامی.<br /> منتقدان این گزارش سازمان ملل می‌گویند که بدون حضور خبرنگاران و فعالان حقوق بشر در بسیاری از مناطق جنگ‌زده‌ افغانستان، کشتار مردم اغلب بدون پوشش رسانه‌ای باقی می‌مانند و هرگز وارد سوابق رسمی نمی‌شوند.<br />  ثبت تلفات غیرنظامیان تنها از سال 2009 آغاز شده و به همین دلیل قربانیان  8 سال جنگ و حملات غرب پیش از این تاریخ در افغانستان دیده نشده و بخش عظیمی از آنها همچنان نامعلوم باقی خواهند ماند.</p>