دهمزنگ؛ میدان شهدای روشنایی

<p style="text-align: justify;">دومین تظاهرات بزرگ جنبش روشنایی که در اعتراض به تصمیم خیره سرانه سران حکومت وحدت ملی و توافق و تبانی رهبران قومی مبنی بر تغییر مسیر پروژه انتقال برق 500 کیلوولت ترکمنستان از مسیر بامیان به سالنگ برپا شده بود، با وقوع انفجار انتحاری در میدان دهمزنگ کابل به خون کشیده شد.<br /> ابعاد فاجعه بسیار عمیق و وسیع است. خبرها از دست کم 80 شهید و بیش از 230 زخمی حکایت دارد؛ اما این آمارها به شدت سیال است و هر لحظه تغییر می کند.<br /> شفاخانه های اصلی کابل انباشته از زخمی ها و شهدای این رویداد هستند.<br /> تظاهرکنندگان خشمگین بار دیگر به میدان دهمزنگ بازگشته و بر عهد خود با خون شهدا تا رسیدن به حق عدالتخواهانه خود تأکید می کنند.<br /> پاسخ حکومت اما مثل همیشه محکومیت شدید و ابراز تأسف بوده است؛ اما بدیهی است که این پاسخ هیچکس را راضی نمی کند. سران جنبش روشنایی انگشت اتهام را به سمت ارگ و سپیدار نشانه رفته و از ابهام در چگونگی سازمان دهی و وقوع این انفجارها و تمهیدات سست حکومت در تامین امنیت تظاهرکنندگان سخن گفته اند.<br /> آنچه انکارناپذیر به نظر می رسد این است که وقوع این انفجارها و کشتار خونینی که به وقوع پیوست، ابعاد پیشبینی نشده تازه ای را بر بحران ناشی از تصمیم تبعیض آمیز حکومت در خصوص مسیر انتقال برق ترکمنستان افزود. اکنون دیگر هیچکس نمی داند که این زخم دیرینه و چرکین تاریخی که این بار با خون شهدای میدان دهمزنگ هم آغشته شده است، چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.<br /> چیزی که از هم اکنون محسوس است این است که حاکمیت در شرایط بسیار سختی قرار گرفته است. این بار دیگر انتظار نمی رود ابراز همدردی های تصنعی، بیانیه های رسمی از پیش آماده شده و کلیشه ای، ژست های رسانه ای سخنگویان اجیر و تشکیل کمیسیون های کذایی و بی سرانجام تحقیق و تفحص، خشم انبوه جمعیت خشمگین را مهار کند.<br /> میدان دهمزنگ اندکی پس از حادثه ای که مجریان آن انتظار داشتند همزمان با مرگ ده ها نفر از معترضان، برای همیشه فاتحه جنبش روشنایی نیز خوانده شود و همزمان با مرگ معترضان، مرگ جنبش نیز فرا رسد، بار دیگر مملو از مردم معترض شد؛ مردمی که با استفاده از هر فرصتی به ویژه امکاناتی که رسانه های موبایلی و شبکه های اجتماعی در اختیارشان قرار داده، به بیان احساسات می پردازند و بایکوت رسانه ای حکومت و رهبران قومی را می شکنند.<br /> در پی تهور عظیم و ستودنی ای که معترضان پس از فاجعه خونین امروز نشان دادند، دستگاه های حکومتی به شدت در مقام انفعال قرار گرفته و در شرایط سختی واقع شده اند.<br /> این رویداد همچنین به رهبران و اعضای این جنبش، امکان داده است تا اعتراض خود را به عنوان یک حرکت دادخواهانه ملی، در فضای سیاسی- اجتماعی افغانستان، طرح کنند و به این ترتیب، با جلب حمایت های گسترده سایر اقوام افغانستان، فشارها بر سران حکومت و رهبران قومی را افزایش دهند.<br /> وضعیت رهبران قومی به مراتب وخیم تر از حکومت است. آنها که شامگاه دیروز، خاکریز اعتراضات مدنی جنبش روشنایی را ترک کردند، اگرچه پیشبینی می شد در پی وقوع فاجعه امروز، رهبران کنونی آن را بشدت نکوهش کرده و مسؤول این فاجعه معرفی کنند؛ اما حضور دوباره مردم به میدان دهمزنگ؛ میدانی که زمین آن از خون عدالت طلبان، رنگین شده است و استفاده هوشمندانه رهبران این جنبش از این حرکت، این نقشه رهبران قومی را نقش بر آب کرد و معترضان را در موقعیت برتری قرار داد.<br /> اکنون رهبران قومی جدا شده از جنبش، حتی برای عرض تسلیت و ادای فاتحه نیز با مشکل رو به رو هستند؛ زیرا می دانند که پاسخ مردم به آنها چه خواهد بود.<br /> میدان دهمزنگ اکنون تبدیل به یک نماد شده است؛ نماد مبارزه برای عدالت، آزادی و نفی تبعیض و ستم. میدان دهمزنگ، میدان شهدای روشنایی شد. بسیاری از آگاهان معتقدند که رویداد امروز یادآور مبارزات تاریخی رهبران شیعه و هزاره در افغانستان در طول ده ها سال متمادی است. از شعرهای حماسی شهید سید اسماعیل بلخی که در زندان دهمزنگ می سرود تا فاجعه خونین دوم اسد در میدان شهدای روشنایی.<br /> این تلاقی دو جریان آزادیخواهی و عدالت طلبی به عنوان دو نماد از دو صف رویاروی هم، نمودهای روشنتری از خط مستمر مبارزه برای آزادی، حق و عدالت در تاریخ معاصر افغانستان استبدادزده را نشان می دهد؛ دو صفی که در یکسوی آن مردم قربانی تبعیض سیستماتیک تاریخی ایستاده اند و در سوی دیگر آن، عوامل استبداد و ارتجاع و انحصارگرایی و سانسور و زورگویی و توتالیتاریزم قومی...</p> <p style="\"text-align:">* نرگس اعتماد</p>