به مناسبت سالروز آغاز امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

دوازدهمین جانشین رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ ، حضرت بقیة الله الاعظم ـ عجل الله تعالی فرجه ـ می باشد که فرزند امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ است و دارای دو غیبت است: غیبت کوتاه «صغری» که از زمان ولادتش شروع شد و در سال 329 هجری قمری به پایان رسید و دومی غیبت طولانی «کبری» که از سال 329 هجری قمری شروع شده و روزی که خداوند متعال زمینه را فراهم بداند، به آن حضرت اجازه ظهور خواهد داد و آن حضرت حکومتی جهانی بر پایه معارف قرآن کریم و عدالت ایجاد خواهد کرد و با ظلم و ستم ها به مبارزه بر خواهد خاست.
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ دراین باره می فرمایند: به طور مسلم روزها و شب ها نگذرد تا این که خداوند مردی از خاندان مرا بر انگیزد که هم نام من است و زمین را پر از عدل و داد می کند چنانچه پر از ظلم شده باشد.[1]
برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا به تولد حضرت و شهادت پدر بزرگوارشان اشاره ای کوتاه کرد تا تاریخ امامت حضرت که پس از شهادت حضرت بوده مشخص شود.

ولادت امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه ـ
محمد بن علی بن حمزه از امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ ولادت حضرت ولی عصر ـ عجل الله تعالی فرجه ـ را چنین نقل می کند که حضرت فرمود: همانا حجت خدا بر بندگانش و ولی الهی، در شب نیمه شعبان سال 255 هجری قمری نزدیک طلوع فجر به دنیا آمد و اوّلین کسی که او را شستشو داد فرشته رضوان خازن بهشت بود که با عده ای از ملائکه آب کوثر و سلسبیل آورده بودند پس از شستشوی ملائکه، حکیمه خاتون نیز او را شستشو داد.[2]
در کتاب های دیگری نیز به ولادت آن حضرت در نیمه شعبان سال 255 هجری قمری اشاره شده است.

شهادت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ پدر امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه ـ
حضرت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ در ماه ربیع الاول سال 260 هجری قمری و در  سن  بیست و هشت سالگی به شهادت رسیدند و در همان خانه ای که امام هادی ـ علیه السلام ـ دفن شده، آن  حضرت را به خاک سپردند.[3]
با توجه به تاریخ ولادت حضرت بقیة الله الاعظم- ارواحنا فداه- که در سال  255 هجری قمری بوده و سال شهادت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ که سال 260 هجری قمری می باشد می توان نتیجه گرفت که امام زمان ـ علیه السلام ـ در سن  پنج سالگی به امامت رسید؛ چنان چه شیخ مفید می نویسند: روزی که پدر بزرگوارش از دنیا رفت. پنج سال از عمر شریفش گذشته بود و در همان چند سال اندک خداوند حکمت و قضاوت را به او عنایت  کرد و او را نشانه و حجت بر دو عالم قرار داد و چنانچه به حضرت یحیی ـ علیه السلام ـ در سن کودکی حکمت داد، امام عصر- ارواحنا له  الفدا- نیز در سن کودکی به مقام امامت رسید و چنان که خداوند حضرت عیسی بن مریم – علیهما السلام - را در گهواره منصب نبوت داد، امام زمان ـ علیه السلام ـ را نیز در خردسالی مقام امامت داد.[4]
قندوزی از علمای اهل سنت درباره امام عصر ـ عجل الله تعالی فرجه ـ می نویسند: یازدهمین امام شیعیان، امام حسن عسکری فقط یک پسر از خود به جای گذاشت که به حجت، قائم، مهدی و صاحب الزمان معروف است. وی در نیمه شعبان سال 255 هجری قمری به دنیا آمد و وقتی پدرش از دنیا رفت وی پنج سال  داشت و اصحاب خاص و ثقات از به دنیا آمدن وی با خبر بودند.[5]

نماز بر امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ
اما درباره این که چه کسی بر جنازه شریف امام حسن عسکری- علیه السلام- نماز خوانده دو دیدگاه وجود دارد:

دیدگاه اوّل: ابو عیسی فرزند متوکل عباسی
شیخ صدوق در کمال الدین می نویسد که چون غسل و کفن امام حسن عسکری- علیه السلام - تمام شد، خلیفه به ابو عیسی دستور داد که بر آن جناب نماز بخواند و ابو عیسی به نزدیک جنازه آمد و پارچه را کنار زد و عده ای را شاهد گرفت که بنویسید امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ با مرگ طبیعی از دنیا رفته است و عده ای از حکومت مداران چنین شهادت دادند و ابو عیسی نماز آن حضرت را خواند و آن حضرت را بردند در کنار پدرش امام هادی ـ علیه السلام ـ دفن کردند.[6]

دیدگاه دوّم: توسط بقیة الله الاعظم -ارواحنا فداه-
هر چند شیخ صدوق در جریان شهادت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ می گوید که نماز آن حضرت را ابو عیسی به دستور خلیفه عباسی خواند ولی در  جایی دیگر از کمال الدین در شمار افرادی که امام عصر- ارواحنا له  الفدا- را دیده اند آورده است که ابو الادیان می گوید: وقتی حضرت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ را کفن کردند خادم حضرت بیرون آمد و به جعفر (کذاب) گفت جنازه برادرت آماده است و بیا نمازش را بخوان و جعفر رفت کنار جنازه برادرش و شیعیان هم بودند که در آن لحظه پسری گندم گون ردای جعفر را کشید و فرمود: ای عمو کنار رو که من به نماز خواندن بر پدرم از تو سزاوارترم و جعفر عقب ایستاد و آن پسر بر امام نماز خواندند و  درکنار امام هادی ـ علیه السلام ـ دفن نمود و سپس از من نامه هایی را که در دستم بود خواست و جواب شان را داد و...[7]
جمع بین این دو دیدگاه این است که با توجه به این که بر امام معصوم، امام معصوم نماز می خواند، نماز امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ را امام عصر- ارواحنا له  الفدا- خواندند ولی از آنجا که مردم می دانستند حکومت، این امام را به شهادت رسانده لذا برای سرپوشی ابو عیسی را فرستادند تا هم بر آن حضرت نماز خوانده و هم عده ای را به شهادت دادن وادار کند و به پندار خویش اتهام قتل امام را از حکومت دور کند و در نتیجه می توان گفت که بر امام عسکری ـ علیه السلام ـ دو نماز خوانده شده یکی توسط امام عصر ـ عجل الله تعالی فرجه ـ و دیگر توسط حکومت غاصب و برای فریب افکار عمومی جامعه.
 
پی نوشت ها:
[1]. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ششم، 1383ش، ج2، ص471.
[2]. ر.ک: همان، ص474؛ کورانی، علی معجم احادیث الامام المهدی – علیه السلام -، قم، موسسه المعارف الاسلامیه، چاپ اول، 141ق، ج4، ص240.
[3].  مفید، پیشین، ج2، ص471؛ر.ک: حاجیانی دشتی، عباس، زندگانی  عسکریین( امام علی النقی و امام حسن عسکری- علیهما السلام-)، قم، انتشارات موعود اسلام، چاپ اول، 1386ش، ص319.
[4].  مفید، پیشین، ج2، ص474.
[5]. قندوزی ، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوی القربی،  تهران، دارالاسوه، چاپ اول، 1416ق، ج3، ص171.
[6]. ر.ک:  مفید، پیشین، ج2، ص457؛ ر.ک: صدوق، محمد بن محمد، کمال الدین و تمام النعمه، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1395ق، ج1، ص43؛ قمی، عباس، منتهی الآمال، تهران،  انتشارات نخل دانش، چاپ اول، 1378ش، ج2، ص545.
[7]. ر.ک:  صدوق، پیشین، ج2، ص475، باب 43، ح25؛ ر.ک: قمی، پیشین، ج2، ص546.