در سرپل مردم در حال فرار اند نه داعش
رییسجمهور غنی با صراحت تمام چندی قبل اعلام کرد که «داعش در حال فرار است». او از میزان حملات نیروهای امنیتی بر مواضع داعش یادآوری کرد. تعداد حملات هوایی را بر شمرد و این سخن معروف که «داعش در حال فرار است» را در داخل و خارج از افغانستان دو روز پیدرپی تکرار کرد.
منابع محلی اما در شماری از مناطق شمال میگویندکه «مردم در حال فرار اند». مقامات محلی در سرپل گفتهاند که دستکم چهارهزار خانواده از روستای تبر ولسوالی سانچارک این ولایت در پی سقوط این روستا بهدست طالبان آواره شدند. اعضای شورای ولایتی این ولایت گفتهاند که در نتیجهی جنگ میان نیروهای امنیتی و گروه طالبان در این روستا که در نهایتش به سقوط این روستا منجر شده است، حدود چهارهزار خانواده فرار کردهاند و از خانههایشان بیجا شدهاند.
تصاویری که از بیجاشدگان منتشر شده نشان میدهد که آنان در درون یک چادر که اطراف آن را برف گرفته است زندگی میکنند. منابعی از مرگ دو کودک نوزاد بهدلیل سردی هوا سخن گفته و سخنگوی والی اعلام کرده است که کمکرسانی به بیجاشدگان بهدلیل تعداد کثیرشان از توانایی حکومت محلی بالاست.
همزمان با این گزارشهای منتشر شده در رسانههای بینالمللی در پی شکست داعش از سوریه و عراق نشان میدهد که یکی از مقاصد اعضای این گروه افغانستان است. بعضی منابع رسمی تأییدکردهاند که شماری از اعضای خارجی (الجزایری و فرانسوی) در صف گروه داعش در افغانستان تثبیت شدهاند.
حضور این افراد میتواند ادعای رییسجمهور مبنی بر «فرار داعش از دست نیروهای امنیتی» را به چالش بکشد. در کنار آن، جنگ در شمال افغانستان بیانگر آن است که مردم در برخی از مناطق از ترس جنگ در حال فرار اند و میزان بیجاشدگان داخلی در پی جنگ و ناامنی در حال افزایش است.
بیجاشدن مردم از روستای تبر ولسوالی سانچارک و اعلام ناتوانی حکومت محلی از کمکرسانی به آنان، نمونهی تازه و زندهیی از فرار مردم است. در حالیکه سردی زمستان افزایش یافته و اولین برف امسال زمین را سفید کرده است، تعداد قربانیان میدانهای جنگ در حال افزایش است. بیجاشدگان در نبود امکانات اولیهی زندگی روزهای دشواری را سپری میکنند.
حکومت در چنین روزهای دشواری باید به داد مردم برسند. مردم بیجاشدهی سنچارک جدای از اینکه نیاز به محافظت از سرما دارند و امکانات ابتدایی زندگی باید توسط وزارت مبارزه با حوادث طبیعی برای آنان فراهم شود، تأمین امنیت فیزیکی آنان یک مأموریت حیاتی برای نیروهای امنیتی است.
هنوز ماجرای قتلعام در میرزااولنگ این ولایت روشن نیست. قربانیان نبرد میرزااولنگ به زندگی عادی برنگشتهاند و تأثیر کشتار میرزااولنگ سالها به یاد و در روان مردم افغانستان میماند. دشوار است که بتوان قربانیان مردم در میرزااولنگ را فراموش کرد و سهلانگاری حکومت در جلوگیری از آن فاجعه را از ذهن مردم زدود.
در چنین شرایطی، تروریستان بار دیگر صف کشیده و عزم کردهاند که کشتار دیگری را اجرا کنند. بیجا کردن مردم از محل در فصل سرد زمستان و واکنش حکومت محلی به آن که اعلام ناتوانی در کمکرسانی بوده است، به اندازهی کافی برای مردم غیرقابل تحمل است. بیتوجهی بیشتر در سرکوب تروریستانی که مسبب چنین وضعی است، میتواند یک پیامد انسانی سنگین دیگری در پی داشته باشد. حکومت در چنین شرایطی باید پیش از دسترسی تروریستانی که فرصتی را برای کشتار مردم از دست نمیدهند، جلو پیشروی آنان را بگیرد و در سرکوب آنان از تعللورزی خودداری کند. اگر چنانکه سهلانگاری دیگری صورت بگیرد، سرپل و سانچارک ممکن است شاهد فاجعهی انسانی دیگری در پی حملات تروریستان باشند.
نعمتالله رحمتی