سلطه ی زورمندان بر شفاخانه های دولتی این مراکز را از کار انداخته است
کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی، ظرفیت سازمانی وزارت صحت عامه را در مرکز و ولایت‌ها بررسی کرده و فرصت‌ها و چالش‌ها و نقاط قوت و ضعف آن را در گزارشی ارایه کرده است.
در این گزارش، نبود وسایل و دستگاه‌های طبی مدرن، متخصصان و افراد مسلکی، نبود داروی لازم، لابراتوار مجهز، ساختمان‌های معیاری و نبود زن پزشک و پرستار از جمله مهم‌ترین چالش‌های عرصه‌ی خدمات بهداشتی در کشور گفته شده است. از جانبی هم روند استخدام شفاف نبوده است و 972 بست بدون امتحان و رقابت آزاد و توسط زورمندان استخدام شده‌اند.
اطلاعات روز نوشت: هم‌چنین در این گزارش چهارچوب تصمیم‌گیری غیرمتمرکز، تهیه‌ی راهبرد کاری معیاری 5 ساله و مصرف درصد بالای بودجه انکشافی از جمله نقاط قوت وزارت صحت عامه بیان شده است.
مدیریت
در گزارش کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی آمده است که شمار کارمندان صحت عامه در مرکز بیش از 7400تن و در ولایت‌ها کم‌تر از 7 هزار تن است. همچنان کارمندان موقت این وزارت‌خانه چیزی در حدود 4800 تن گفته شده است.
در گزارش آمده است که وزارت صحت عامه با همکاری موسسه‌های بین المللی، راهبردهای کاری معیاری تهیه کرده است. یکی از مواردی مثبت که در این گزارش اشاره شده، تصمیم گیری غیرمتمرکز است. وزیر به معینان، رییسان و کارمندان، به ترتیب صلاحیت لازم داده است.
براساس این گزارش، یکی از مشکلات عمده، تداخل وظیفه‌ای میان وزارت صحت عامه و ریاست‌های ذیل‌اش و دیگر اداره‌های دولتی است. از جمله میان وزارت صحت و شهرداری، اداره ملی تنظیم امور دارویی، ریاست اکمال تخصص، ریاست منابع بشری و ریاست طب معالجوی.
کمبود پرسنل، نظارت مقطعی، رعایت نکردن نظافت بیمارستان‌ها، عریضه خدمات‌ی ناچیز برای بیماران، عدم رسیدگی به مشکلات بیماران و کارمندان بیمارستان‌ها در مرکز و ولایت‌ها از مشکلات عمده‌ی این وزارت گفته شده است.
در گزارش آمده است که در بیشتر ولایت‌ها، خدمات بهداشتی از سوی بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های خصوصی ارایه میشود در صورتی که این مرکزها از فعالیت باز بمانند، خدمات بهداشتی دولتی در این ولایت‌ها، صفر میشود..
زیربنا و اداری
در گزارش کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی آمده است که وزارت صحت در جریان چند سال با همکاری موسسه‌های بین المللی، مقداری وسایل و دستگاه‌های طبی مدرن را وارد کرده است اما این وسایل به دلیل نگهداری نادرست از کار افتاده است.
براساس این گزارش وزارت صحت عامه در عرصه‌ی خدمات الکترونیکی موفق نبوده است. از دستگاه‌ها و وسایل طبی در بیمارستان‌های کشور، استفاده چندانی نمی‌شود؛ دستگاه‌های قدیمی( بیش از 20سال استهلاک) به دلیل فرسودگی و دستگاه‌های جدید به دلیل نبود متخصصان و کارمندان مسلکی استفاده نمی‌شود.
با وجود حمایت مالی موسسه‌های بین المللی در بخش بهداشت، در بیمارستان‌های مرکز و ولایت‌ها، افراد متخصص و داروی لازم وجود ندارد و به همین دلیل بخشی بزرگ شهروندان به کشورهای خارجی برای درمان می‌روند.
همچنان سیستم حفظ و نگهداری اسناد در این وزارت هنوز به سبک قدیمی انجام میشود.
مالی
در این گزارش آمده که بودجه‌ی انکشافی وزارت صحت عامه در سال مالی 96 خورشیدی، 183 میلیون و 300هزار دالر بوده است که در نیمه نخست سال 42 درصد آن را مصرف کرده است. در حالی که در نیمه نخست سال 95، این وزارت 26 درصد بودجه خود را مصرف کرده بود.
مدیریت تدارکات
در گزارش آمده که روند تدارکاتی وزارت صحت عامه، منظم و برنامه‌ریزی شده است اما شماری از بیمارستان‌ها در کابل و ولایت‌ها از پایین بودن کیفیت مواد تدارکاتی و نامنظم بودن زمان آن شکایت دارند.
همچنان در گزارش گفته شده که کارکنان بخش تدارکات این وزارت مسلکی نیستند و حتا کارمندان بخش خدمات مشوره‌دهی آن افرادی‌اند که تا صنف دوازهم درس خوانده‌اند.
70 پروژه انکشافی
وزارت صحت عامه در سال 96 خورشیدی، در بخش‌های زیربنایی، خدمات بهداشی و امور اداری 70 پروژه انکشافی را اجرا کرده است.
کمبود کارمندان صحی
در گزارش کمیسیون اصلاحات اداری آمده است که تشکیل وزارت صحت عامه؛ پاسخ‌گوی نیازمندی‌های این وزارت نیست. بیشتر بیمارستان‌ها با کمبود داکتر و پرستار مواجه‌اند.
در حالی که تشکیلات این وزارت در سال 96 باید به 14 هزار و 382 بست می‌رسید اما تا اکنون هم 920 بست آن خالی و در 64 بست دیگر آن سرپرست تعیین شده است. از مجموع 13 هزار و 563 کارمند این وزارت، 3 هزار و 450 تن آنان فقط تا صنف دوازدهم درس خوانده‌اند و یا هم فقط سواد و خواندن و نوشتن دارند.
بر بنیاد این گزارش یکی از چالش‌های اساسی در بیمارستان‌های بیشتر ولایت و ولسوالی‌ها، نبود زنان پزشک است که به دلیل ناامنی، و سنت‌های دست‌وپاگیر اجتماعی نمی‌توانند کار کنند.
همچنان در قسمت شفافیت استخدام‌ها در این گزارش آمده است که 972 بست بدون امتحان و رقابت آزاد و توسط زورمندان استخدام شده‌اند.