رسوایی دیگر از ارگ؛ وقتی یک رئیس جمهور ناسنجیده تصمیم می گیرد

به دنبال واکنش‌ها و انتقادهای شدید در باره فرمان رئیس جمهوری غنی که در آن جنگ در ارزگان را قومی خوانده بود و روزنامه اطلاعات روز این فرمان را به نشر رسانده بود، ارگ ریاست جمهوری متن این فرمان را دست‌کاری کرده است و دیدگاه اشرف غنی را در آن تغییر داده است.

کاپی تغییر خورده فرمان رئیس جمهوری غنی صبح امروز در صفحه فیسبوک شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی ریاست جمهوری منتشر شد.

در تصویر هردو نسخه، شماره فرمان رییس جمهور غنی 1878 و تاریخ آن 10/8/ 1397 است، تغییر نکرده است. در نسخه اولی گفته شده:”به منظور حل منازعه اخیر میان اقوام ولایت ارزگان، هیأتی برای بررسی آن به ریاست اسدالله فلاح مشاور ریاست جمهوری در امور حل منازعات ” از سوی رییس جمهور منظور شده است. به نظر می‌رسد این متن به دنبال اعتراض‌های گسترده مردمی در باره نظر رئیس جمهور غنی، عمدی از سوی ارگ تغییر کرده و کلمه اقوام از مقابل کلمه منازعات برداشته شده است.

در کاپی فرمان اصلاح شده، ترکیب هیات از 12 نفر به 14 نفر تغییر کرده و دونفر هزاره تبار دیگر داکتر رسول طالب مشاور ارشد رئیس جمهور در امور مردمی و اجتماعی و محمد عزیز بختیاری مشاور رئیس جمهوری در امور فرهنگی و اجتماعی، اضافه شده اند.

در نسخه اول این فرمان از دوازه نفر که موظف شده بودند تنها محمد اکبری نماینده مردم ولایت بامیان، به نمایندگی از مردم هزاره و شیعه در این هیأت شامل بود و دیگر همه‎ی اعضای هیأت، مشاوران رییس جمهور و مسئولان اداری و نظامی بودند که این افراد سرجای خود باقی مانده اند.

تعریف جنگ ارزگان از زبان رئیس جمهور غنی در نسخه اولی فرمان، واکنش تند و انتقاد برانگیز رسانه‌ها، مردم، مسئولان بلند پایه دولتی و نمایندگان مجلس را به دنبال داشت.

عبدالله عبدالله رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی امروز در جلسه شورای وزیران نحوه تشریح جنگ ارزگان را از سوی رئیس جمهوری رد کرد و گفت طالبان به طور رسمی مسئولیت جنگ ارزگان را به عهده گرفته اند. آقای عبدالله گفت، در این جنگ مردمی که حامی دولت و صلح بوده اند قربانی شده و در برابر تهاجم طالبان در حالت بی‌دفاع قرار گرفته است. برای رسیدگی آسیب دیدگان تاخیر و کوتاهی شده است.

آقای عبدالله به صراحت گفت که جنگ ارزگان خاص قومی نیست و حمله تروریستی طالب بر مردم بی‌گناه است و خود طالبان نیز مسئولیت این حمله را به عهده گرفته است.

همچنان نمایندگان مجلس نیز انتقاد کردند که سخنان رئیس جمهور رنگ قوم گرایی دارد. جنگ طالبان در مناطق دیگر کشور مخالفت با دولت تلقی می‌شود، اما حالا که این گروه در ارزگان در برابر مردم و نیروهای پولیس در جنگ هستند، مردم غیر نظامی از اقوام پشتون و بیشتر هزاره قربانی آن اند. رییس جمهور جنگ این گروه را در ارزگان قومی می‌داند.

جدای از اظهارات تنش برانگیز اشرف غنی که انتقادهایی بر آن وارد است و انتقادهای تندی در این مورد صورت گرفته است. دست کاری ارگ در متن فرمان رئیس جمهوری در آن بخش سخنان رئیس جمهور پرسش بر انگیز است و این اولین بار هم نیست که ریاست جمهوری به دنبال واکنش‌ها با دست‌کاری و تقلب می‌خواهد در برابر انتقادها واکنش نشان داده آن را روپوش اشتباهات خود بسازد.

در گذشته نیز بارها چنین اتفاقی افتاده است. مثلا در یک مورد، برای اینکه مردم انتقاد نکنند که چرا رئیس جمهور یک کشور به دیدن یک مقام عادی امریکایی به بگرام رفته است، تصویر نشست در یک اتاق نظامی در بگرام را فتوشاپ کرده و نشر کرده بود. اکنون پرسش اصلی این است که راز این مشکلات در چیست؟

چنین مشکلات در حالی دامن گیر ارگ ریاست جمهوری می‌شود که گفته می‌شود رییس جمهوری غنی به شدت از اسناد و موضع‌گیری های حکومت نظارت می‌کند و در کنار او ده‌ها مشاور در بخش‌های مختلف دارد که رئیس جمهور را مشوره می‌دهند.

قابل باور نیست که فرمان رئیس جمهوری و موضع‌گیری‌های او بدون مشوره تیم سیاسی و مشاوران نزدیک او صورت بگیرد. اگر چنین نباشد معلوم است که اشتباهات از رئیس جمهور است و آنچه در مورد جنگ ارزگان گفته  نظر خود اوست. اگر این نظر درست نبوده و حساسیت برانگیز بوده است چرا تیم سیاسی و مشاروان رئیس جمهوری متوجه آن نبوده است که بعدا به دنبال اصلاح آن شده اند.

اگر اشرف غنی باوجود ادعاهای بزرگی که دارد و بارها شعار داده است که از نظر او تفکیک میان اقوام و شهروندان افغانستان پذیرفتی نیست، چرا در اظهارات رسمی خود واقعیت‌های اجتماعی افغانستان را نادیده می‌گیرد که حتی در اظهاراتش جهت‌گیری قومی خود نمایی می‌کند و در جامعه پیام شئونیزم قبیلوی را می‌دهد.

واقعیت امر این است که اگر به راستی اظهارات رئیس جمهورغنی بازتاب باورهای او باشد او برای ریاست جمهوری افغانستان مناسب نبوده است؛ زیرا افغانستان امروز، افغانستان دوره حاکمیت طالبان و عبدالرحمان ستم‌گر نیست. هرکسی که در راس رهبری افغانستان قرار می‌گیرد باید این واقعیت را بپذیرد که با گرایش قومی و نسخه عبدالرحمانی نمی‌شود افغانستان را مدیریت کرد و خواب نظام متمرکزِ استبدادی که در آن حقوق شهروندی نقض شود را ببیند.

با آن که در این کشور جنگ جریان دارد و دولت و مردم با هزاران مشکل دیگر رو برو است؛ اما ظرفیت در این جامعه طوری است که ارگ را متوجه اشتباهش می‌کند که به بی‌راهه می‌رود. در زیر ذره بین خرد و انتقاد نسل جدید این جامعه هرکژی سیاست و عملکردی که افغانستان را به عقب ببرد دیده می‌شود و راست می‌گردد.