چرا طالبان جسارت حمله به جاغوری را پیدا کرده اند؟
گروه طالبان دارای ماهیت قومی ـ نژادی بوده است و هیچگاه نتوانسته از مقبولیت عام در میان همه اقوام افغانستان برخوردار شود. با این که بسیاری از پشتونهای افغانستان و پاکستان مخالف طالب بوده اند، با این حال واقعیت ها نشان می دهد که سربازگیری این گروه عموماً از میان پشتونهای افغانستان و پاکستان بوده است.
وضعیت جغرافیایی این گروه در سالهای گذشته هم نشان می دهد که این گروه در مناطقی حضور دوامدار داشته اند که دارای ساختار جمعیتی تک قومی باشد.
با این حال در سالهای اخیر، دیده می شود که این گروه به دنبال تغییر این وضعیت بوده و تلاش دارند تا حاکمیت خود را در مناطق غیرپشتون نشین نیز گسترش دهند.
حمله به جاغوری مهمترین نمونه آن است. سوال در این است که چگونه طالبان به نتیجه اند که می توانند سلطه خود را در مناطقی با ترکیت قومی کاملاً غیرپشتون گسترش دهند؟ به نظرم این مساله دو دلیل عمده دارد:
1. تلاش عملی حکومت برای برتری دادن به طالبان. اشرف غنی عملاً در تلاش است تا در جبهه نظامی طالبان را در موقعیت برتری نسبت به نیروهای امنیتی کشور قرار دهد. در سالهای گذشته، پیروزی نسبی با نیروهای دولتی بود اما امروزه عملاً فاتح میدانها طالبان هستند. تصرف و سقوط پی هم قلمرو توسط طالبان به اضافه شهید شدن هر روزه دهها و صدها نیروی امنیتی گواه این مساله است.
2. حکومت و مشخصاً شخص اشرف غنی نه تنها نیروهای امنیتی کشور را در نبرد با طالب خنثی کرده است، بلکه درعمل نشان داده است که هر نیروی مردمی را که در مقابل طالب بایستد را هم از سر راه بر می دارد. اشرف غنی به بهانه نابودی قومندانهای خودسر، به دنبال آن است که سران مقاومت مردمی در مقابل طالب را نابود یا دستگیر کرده و هسته های مقاومت را متلاشی کند. دستگیری قیصاری در شمال و تلاش برای دستگیری علی پور در غور دو نمونه از آن است. این کار او اولاً تشکیلات و روحیه مردم را برای مقاومت در مقابل طالب تضعیف کرده و ثانیاً این پیام روشن را به طالب می فرستد که هرچه زودتر کنترل این مناطق را به دست بگیرد. طالب نیز پیام را گرفته و دست به کار می شود.
به نظرم حمله طالب ـ غنی به جاغوری آزمایشی بوده است. این گروه می خواسته با این کار سطح مقاومت مردمی را بسنجد تا خود را برای حمله بزرگتر آماده کند. گذشته طالب نشان می دهد که حمله دوم طالب شدیدتر و خونین تر خواهد بود. ما چه باید بکنیم؟