عربستان سعودی از مکه و منبر حضرت محمد(ص) سوءاستفاده می کند

حاکمان عربستان سعودی بیشترِ مشروعیت و اعتبار خود را در جهان اسلام از کنترل و نگهداری مسجد‌الحرام و کعبه در مکه و مسجد‌النبی در مدینه به دست می‌آورند. شاه سلمان مانند حاکمان پیشین سعودی، لقب «خادم الحرمین الشریفین» را حمل می‌کند که ترجمه‌ی آن «نگهبان دو مسجد مقدس» یا دقیق‌تر «خادم دو حرم مقدس» می‌باشد.

با وجود افتادگی و تواضع این عنوان سلطنتی، رژیم سعودی با استفاده از امامان مسجد‌الحرام برای ستایش، تقدس و دفاع از حاکمان و اعمال آن‌ها، از سابقه‌ی طولانی سوءاستفاده از منبر مسجد‌الحرام در مکه برخوردار است. پس از قتل روزنامه‌نگار جمال خاشقچی، در حالی که نگاه اتهام‌آمیز جهان روی شاهزاده محمد بن سلمان قفل شده بود، رژیم عربستان سعودی باز هم از مسجد‌الحرام برای دفاع و ستایش ولی‌عهد استفاده کرد. این استفاده در حدی سوء بود که از لحاظ اخلاقی، مشروعیت و کنترل این رژیم روی مکه و مدینه به صورت بی‌پیشینه‌یی نگران‌کننده می‌نماید.

در 19 اکتبر، شیخ عبدالرحمان آل سعود، امام رسمی مسجد الحرام و بالاترین مقام دینی‌ـ‌ مذهبی در این رژیم، خطبه‌ی نماز جمعه خود را که از قبل روی کاغذی نوشته شده بود، ایراد کرد. خطبه‌های روز جمعه‌ی مسجد‌الحرام در شبکه‌های کِبلی و رسانه‌های اجتماعی زنده پخش می‌شوند و میلیون‌ها مسلمان با حرمت و احترام بسیار آن را تماشا می‌کنند. این خطبه‌ها بار، اعتبار و قدرت اخلاقی و دینی ـ مذهبی سنگینی را حمل می‌کنند.

امام آل‌سعود خطبه‌ی نگران‌کننده‌‌یی را ایراد کرد که حرمت فضای مقدسی را که او اشغال کرده، می‌شکند. او با اشاره به حدیثی که به حضرت محمد(ص) نسبت داده می‌شود، گفت که هر قرن یک‌بار، خداوند یک مجتهد، یک اصلاح‌کننده‌ی بزرگ را برای اصلاح و تجدید نیروی ایمان می‌فرستد. او توضیح داد که مجتهد برای رسیدگی به چالش‌های منحصر به فرد هر عصر و زمان ضروری است.

او به ستایش شاهزاده محمد بن سلمان به عنوان یک هدیه‌ی الهی برای مسلمانان ادامه داد و به طور ضمنی اشاره کرد که ولی‌عهد کنونی عربستان سعودی همان مجتهدی است که از سوی خداوند برای احیای ایمان و اعتقاد اسلامی در عصر و دوره‌ی ما فرستاده شده است. این امام از منبری که حضرت محمد آخرین خطبه‌اش را ایراد کرد، اعلام کرد: «مسیر اصلاحات و مدرنیزاسیون در این سرزمین مبارک از طریق مراقبت و توجه ولی‌عهد جوان، بلندپرواز و اصلاح‌گر الهام‌گرفته از جانب خدواند، در پیروی از دیدگاه وی برای نوآوری و مدرنیسم خردمندانه، به رغم تمامی فشارها و تهدیدات شکست‌خورده، رو به جلو در حال هموارشدن است.»

امام آل‌سعود با اشاره به بحثی که در پی قتل خاشقچی در گرفته است، مسلمانان را هشدار داد که کنایه‌ها و شایعات بدخواهانه‌ی رسانه‌یی را که در پی قراردادن رهبر بزرگ مسلمان در معرض شک و تردید است، باور نکنند. او توطئه‌ها علیه ولی‌عهد را به عنوان اقداماتی برای نابودکردن اسلام و مسلمانان توصیف کرد و هشدار داد که «تمامی تهدیدات علیه اصلاحات و نوآوری [ولی‌عهد] با اینکه محکوم به شکست هستند، اما امنیت بین‌المللی، صلح و ثبات را تهدید خواهند کرد.»

او هشدار داد که حملات علیه «این سرزمین‌ مبارک» فتنه‌انگیزی و اهانت به بیش از یک میلیارد مسلمان است. امام آل‌سعود از کلمه «محدث» به معنی «کسی که به او الهام می‌شود» برای توصیف شاهزاده محمد بن سلمان استفاده کرد. محدث لقبی است که حضرت محمد به صحابی‌اش، عمر بن خطاب، خلیفه‌ی دوم اسلام داده بود. امام به طور ضمنی ولی‌عهد عربستان سعودی را با خلیفه عمر مقایسه کرد.

امام آل‌سعود در پیشگاه خدا برای محافظت از شاهزاده محمد در برابر توطئه‌های بین‌المللی دشمنان اسلام و منافقان دعا کرد و نتیجه‌گیری کرد که این وظیفه‌ی دینی همه‌ی مسلمانان است تا از شاه و شاهزاده‌ی با ایمان، محافظان دو مکان مقدس و دین اسلام، حمایت و اطاعت کنند.

روحانیون عربستان پیش از این هرگز منبر حضرت محمد (ص) در مسجد‌الحرام را تا این حد بی‌شرمانه و گستاخانه در خدمت سلطنت و رژیم سعودی قرار نداده بودند. هیچ امامی تا به حال در مسجد‌الحرام یک حاکم سعودی را به عنوان مجتهد عصر توصیف نکرده بود. هیچ امامی تا به حال جرأت نکرده بود چنین چیزی بگوید.

خطبه‌ها در مکه و مدینه از روی متن از قبل آماده‌شده خوانده می‌شوند و این متن پیش از رسیدن به منبر از سوی نیروهای امنیتی سعودی تایید می‌شود. با این‌که پادشاه امام اصلی را برای مسجد‌الحرام و مسجد‌النبی در مدینه تعیین می‌کند، اما هر امام تعدادی معاون رسمی دارد که روی نوبت نمازها را امامت و خطبه‌ها را ایراد می‌کنند.

برای دهه‌ها، خطبه‌هایی که در مکه و مدینه ایراد شده‌اند، پرهیزگارانه، اصولی و قابل‌پیش‌بینی بوده‌اند. ختم‌ همه‌ی آن‌ها، همیشه با دعا برای خانواده‌ی سلطنتی سعودی همراه بوده است، اما امامان ویژگی‌های مقدس را به خاندان سلطنتی نسبت نمی‌دادند و اصرار نمی‌کردند که حاکمان به اندازه‌یی که آن‌ها خدا را اطاعت می‌کنند، باید اطاعت شوند.

بسیاری چیزها از زمان به قدرت رسیدن شاهزاده محمد تغییر کرده است. ولی‌عهد صدها نفر از امامان برجسته‌ی سعودی را که حتا اندکی مقاومت از خود در برابر ولی‌عهد نشان داده‌اند، به زندان انداخته است. در میان آن‌ها حقوق‌دانان برجسته و تاثیرگذار مانند شیخ صالح الطالب و شیخ بندر بن عزیز بلیله، امامان سابق مسجد‌الحرام نیز می‌باشند. دادستان‌های سعودی برای سلمان الاوزه، اصلاح‌طلب و روحانی برجسته که در ماه سپتامبر گذشته دست‌گیر شده بود، به دنبال مجازات اعدام بوده‌اند. برخی گزارش‌ها می‌گویند که شیخ سلیمان داویش یکی دیگر از روحانیون برجسته که در آپریل 2016 دست‌گیر شده بود، پس از تحمل شکنجه در زندان سعودی جان خود را از دست داده است.

تنها امامانی که به نظر می‌رسد اجازه دارند نماز را در مسجد‌الحرام در مکه و مسجد‌النبی در مدینه امامت و خطبه ایراد کنند، کسانی هستند که موافقت کرده‌اند با هر چیزی که ولی‌عهد خواست، راه بروند. برخی از علمای با نفوذ سعودی مانند شیخ عبدالعزیز آل رییس، کار را به جایی کشاندند که در یکی از سخنرانی‌های خود گفت که حتا اگر حاکم سعودی «هر روز نیم ساعت در محضر عموم و تلویزیون فاحشه‌بازی کند، بازهم شما باید مردم را در اطراف او جمع کنید نه این‌که مردم را علیه او بشورانید.»

خطبه‌ی اخیر امام آل‌سعود مسلمانان را در نقطه‌ی عطف محوری قرار داده است: این‌که ولی‌عهد را به عنوان اصلاح‌گر الهام‌شده‌ی الهی اسلام بپذیرید، حرف و عمل او را قبول کنید وگرنه دشمن اسلام هستید. علمای مسلمان عمدتا در رسانه‌های اجتماعی به این خطبه با نفرت و خشم واکنش نشان دادند. نمایش‌های کمدی عربی‌زبان و گفت‌وگوهای بی‌شمار در یوتیوب نیز با مسخره‌ و محکوم‌کردن این خطبه، به آن واکنش نشان دادند.

وقتی که امام مسجد‌الحرام از مسلمانان می‌خواهد که روایت باورنکردنی شاهزاده محمد را درباره‌ی قتل آقای خاشقچی بی‌چون‌ و چرا بپذیرند؛ اختطاف‌ها، زندانی‌کردن‌ها و شکنجه‌ی مخالفان از جمله به زندان رفتن چندین عالم اسلامی محترم را از جانب ولی‌عهد بپذیرند؛ جنگ وحشیانه و بی‌رحمانه‌ی او را در یمن نادیده بگیرند؛ ضربه‌های او به آرزوهای دموکراتیک جهان عرب و حمایت او از دیکتاتوری ظالم مصر را نادیده بگیرند، دشوار است که حرف و طبقه‌بندی امام را که می‌گوید شاهزاده‌ی اصلاح‌گر الهام‌گرفته‌ی الهی است، پذیرفت. منبر مقدس پیامبر در مکه دارد بی‌حرمت و آلوده می‌شود.

کنترل مکه و مدینه، روحانیون و خاندان سلطنتی غرق در پول نفت را قادر ساخته که تفاسیر سفت و سخت خود شان از اسلام را به فراتر از مرزهای پادشاهی سعودی گسترش دهند. اکثر مسلمانان همیشه یک اسلام معتدل و از لحاظ اخلاقی درست را نسبت به نسخه‌یی که مورد حمایت ولی‌عهد و روحانیون فرمان‌بردار سعودی می‌باشد، ترجیح خواهند داد.

شاهزاده محمد با استفاده از مسجد‌الحرام برای ماست‌مالی اعمال استبدادی و سرکوب‌گرانه‌اش، مشروعیت حاکمیت و کنترل سعودی بر مکان‌های مقدس مکه و مدینه را زیر سوال برده است.