آنغوزه ی هرات؛ رقیب زعفران، رفیق مردم

درمان اختلالات عصبی در کودکان، درمان فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی، جلوگیری از حمله‌های هیستری، رفع دندان دردی و جلوگیری از بیماری‌های تنفسی بخشی از خواص درمانی آنغوزه است که به گونه‌ی قرص و شربت در کارخانه‌های معتبر بین‌المللی ساخته شده است.

در این اواخر کشت و برداشت گیاهی در هرات افزایش یافته که اسمش در دیگر جا‌‌ها برای خیلی‌ها چندان آشنا نیست، ساکنان ولایت‌های غربی، اما دیر زمانی است که «آنغوزه» را می‌شناسند، هر چند با اسم و عنوان‌های گوناگون مانند کما، انگوزکما، راف، ملتان و چئیر.

آنغوزه یا آنقوزه از گیاهان دارویی است که حالا در هرات به پیمانه‌­ی زیاد کشت می­شود و در این اواخر کاشت و برداشت و حاصلات آن نیز افزایش یافته است.

مسئولان ریاست زراعت ولایت هرات می­گویند که کشت این گیاه در هرات درآمد فراوان داشته و در حال حاضر تبدیل به رقیب اصلی زعفران این ولایت شده است.

بشیر‌احمد احمدی، مدیر ترویج ریاست زراعت هرات می­گوید که آن‌ها می­کوشند در سال آینده به کشاورزان در روستاهای دوردست این ولایت بذر آنغوزه توزیع کنند.

منان عطایی، یکی از کشاورزان در هرات سه سال می‌شود که آنغوزه کشت می­کند. او می‌گوید که رونق گرفتن دوباره‌ی کشت این گیاه در هرات باعث شده است تا درآمدش افزایش یابد. عطایی از کشت آنغوزه صاحب درآمد خوبی شده است: «من 6 جریب زمین را آنغوزه کشت کردم که حاصلاتش زیاد است. از همین 6 جریب زمین ‌امسال 65 کیلو شیره‌ی آنغوزه به دست آوردم و هر کیلو را به 7 تا 8 هزار افغانی فروختم.»

محمد‌قسیم رحیمی، آگاه امور اقتصادی و کارشناس امور زراعتی در هرات به روزنامه اطلاعات روز می­گوید که بعد از انقراض آنغوزه در ولایت­های حوزه‌ی غرب کشور، بذر این گیاه مجددا توسط وزراعت زراعت و به همکاری بخش خصوصی زراعتی از کشور تاجیکستان وارد شده و دوباره در هرات و سایر ولایت­های کشور کشت می­شود.

او گفت که امسال در هرات کشت این گیاه به طور فنی و حرفه­ای آغاز شده است و حالا این گیاه در هرات به پیمانه­ی بسیار زیادی کشت می­شود. به گفته‌ی رحیمی هرسال درامد دولت افغانستان از صادرات این گیاه ارزشمند به هند، پاکستان و کشورهای اروپایی افزایش می­یابد. به قول این کارشناس امور کشاورزی در سال 1396 درامد دولت از صادرات آنغوزه حدود صد میلیون دالر بوده است.

پیشینه‌ی کاشت آنغوزه در ولایت‌های غربی
آنغوزه گیاهی است با ریشه‌ی ضخیم و گوشتی و ساقه‌ی دو متری. این گیاه که خاصیت دارویی فراوان دارد در سال‌های گذشته به گونه­ی خودرو در دشت­ها و دامنه‌های کوهای ولایت‌های غربی و شمالی کشور می­رویده است.

گیاه آنغوزه از چند سال به این سو به دلیل قطع شدن بوته‌ی آن از سوی مردم در دشت و دامنه‌ی کوها از بین رفته و در حال حاضر به پیمانه­ی خیلی کم این گیاه به گونه­ی خودرو می‌روید.

به گفته­ی کارشناسان کشاورزی،180 نوع آنغوزه در جهان وجود دارد که از این میان 28 نوع آن در افغانستان کشت می­شود.

خواص دارویی آنغوزه
پزشکان از آنغوزه به عنوان یکی از منابع مهم و با ارزش دارویی یاد می­کنند که خواص دارویی فراوان داشته و در بخش‌های مختلف طبی از آن در ساخت دارو استفاده می‌شود.

داکتر بصیر‌احمد بسیم ­می‌­گوید که این گیاه ارزش دارویی فروان دارد و در اکثر کارخانه­‌های معتبر داروسازی در جهان استفاده می‌شود.

درمان اختلالات عصبی در کودکان، درمان فشار خون، بیماری­های قلبی و عروقی، جلوگیری از حمله­‌های هیستری، رفع دندان دردی و جلوگیری از بیماری­های تنفسی بخشی از خواص درمانی آنغوزه است که به گونه‌‎­ی قرص و شربت در کارخانه­های معتبر بین‌المللی ساخته شده است.

او افزود که این گیاه در حال حاضر به عنوان گیاه مهم دارویی در صنعت داروسازی استفاده می­شود و به همین دلیل قیمت آن سال به سال در جهان افزایش می­یابد.

کارخانه­‌های داروسازی هند، عربستان سعودی، پاکستان، آلمان و فرانسه از جمله کارخانه­‌های اند که از آنغوزه به عنوان منبع دارویی استفاده می­کنند.

آقای بسیم می‌افزاید که استفاده‌ی بیش از حد از این گیاه باعث سر دردی و کاهش فشار خون می­شود.