گزارش نیویورک تایمز از چشم انداز مذاکرات صلح افغانستان

نیویورک تایمز در گزارشی با طرح این پرسش که آیا توافق صلح افغانستان که بزودی چارچوب آن معرفی خواهد شد، تضمین دهنده پایان جنگ است، نوشت: اگر خوش بینانه به وضعیت کنونی نگاه گنیم؛ مذاکرات پر فراز و نشیب و آتش بس نهایی ماهها و بلکه سالها بعد حاکم خواهد بود. اما موانعی حیاتی بر سر راه است و هنوز ابهامات فراوانی باقیست.

این روزنامه آمریکایی در این گزارش می نویسد:
پس از 18 سال جنگ؛ آمریکا بار دیگر خود را آماده می کند از طرح صلح افغانستان رونمایی کند. بعد از ماهها گفت وگو میان دیپلمات های آمریکایی و گروه "طالبان"، یک چارچوب توافق بدست آمده است که تا چند روز آینده معرفی می شود. این توافق راه را برای گفت وگوهای مستقیم میان رهبران منتخب افغانستان و طالبان هموار می کند.
برای یک دولت و برای یک غاصب پیشین دولت؛ این گامی درخشان اما پرتنش خواهد بود.

اگر خوش بینانه به قضیه نگاه گنیم؛ مذاکرات پر فراز و نشیب و آتش بس نهایی ماهها و بلکه سالها بعد حاکم خواهد بود. اما موانعی حیاتی بر سر راه است و هنوز ابهامات فراوانی باقیست.
- آیا سربازان آمریکایی در افغانستان خواهند ماند؟
- آیا حقوق زنان که در قانون اساسی بدان تصریح شده است رعایت خواهد شد؟
- آیا طالبان هم در تقسیم قدرت در دولت اینده سهم خواهد داشت؟

خشونت ها از هر دو طرف ادامه دارد و انتخابات ریاست جمهوری در هر دو کشور افغانستان و آمریکا رو به نزدیک شدن است. چارچوب توافق در یک چنین شرایطی معرفی می شود.

بخش اعظم حملات را طالبان انجام می دهد. اما سازمان ملل گزارش داده است که در مدت شش ماه اول امسال تعداد غیرنظامیانی که بدست نیروهای افغانستان و متحدان آمریکایی شان کشته شده اند به مراتب بیشتر از آمار مرگ و میر غیرنظامیان بدست طالبان بوده است.

توافقی که همه منتظر ‌آنند نشان خواهد داد که آیا صلح بالاخره دست یافتنی است یا نه.

- آیا توافق معنایش این است که جنگ تمام شده است؟
نه. توافق فقط راه را باز می کند تا طالبان مذاکرات مستقیم با رهبران حکومت وحدت ملی را آغاز کند. قبل از آن، آمریکا و طالبان می خواهند تکلیف دو موضوع محوری را روشن کنند اینکه؛‌ تعداد 14 هزار سرباز آمریکایی حاضر در افغانستان تا چه زمانی در آنجا باقی خواهند ماند؟  آیا کشور به مأمن امن گروههای تروریستی بدل خواهد شد یا نه؟
درخواست های دیگری هم مطرح است که در هشت دور مذاکرات صلح افغانستان مطرح شد و در مذاکرات مستقیم با مقامات منتخب افغانستان هم در میان گذاشته خواهد شد. این مذاکرات را "زلمای خلیل زاد"  فرستاده ویژه آمریکا به افغانستان رهبری می کند.

- آیا توافق معنایش این است که جنگیدن متوقف شده است؟
نه. خشونت ها در ماه ژوئیه شدت گرفت. طبق اعلام سازمان ملل؛‌ژوئیه مرگبارترین ماه جنگ افغانستان در سال های اخیر بوده است. فقط ماه گذشته تعداد 1500 شهروند غیرنظامی کشور کشته و مجروح شدند. هفته گذشته هم در اثر بمب گذاری در یک دستگاه کامیون در کابل 14 نفر کشته شدند.

"رویا رحمانی"  سفیر کشورمان در سازمان ملل در مصاحبه با این روزنامه در روز جمعه اظهار امیدواری کرد که گفت وگوها میان دولت و طالبان در اولین فرصت ممکن و احتمالا قبل از انتخابات ریاست جمهوری آغاز شود. انتخابات ریاست جمهوری در 28 سپتامبر (6 میزان) برگزار خواهد شد.

طالبان؛‌ انتخابات را "غیرواقعی"‌ خوانده و آن را تهدید به تحریم کرده است و از مردم خواسته است در انتخابات شرکت نکنند.

طالبان بر 10 درصد از جمعیت افغانستان حاکم است و 59 شهر و روستا از کل 407 حوزه کشوری را تحت حاکمیت خود دارد. بر سر حاکمیت 119 حوزه کشوری هم دعواست.
طالبان خواسته اش این است که همه نظامیان آمریکایی و نیروهای بین المللی قبل از اعلام آتش بس خاک افغانستان را ترک کنند.

چارچوب توافق؛ کم وکیف بحث های دامنه داری که مدتهاست میان مقامات آمریکایی مطرح است را روشن خواهد کرد. "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا همواره گفته است که می خواهد کار جنگ افغانستان را یکسره کند و آن را به پایان برساند،‌ اما مشاوران نظامی او می گویند که حتما باید شماری مشخص نیروی نظامی در افغانستان بماند.

مقامات نظامی آمریکا در کابل می گویند که طالبان نه می خواهد و نه می تواند از القاعده منفک بشود. درخواست کلیدی آمریکا هم همین است.

این مقامات ضمنا می گویند که نه نیروهای دولت افغان و نه مبارزان طالبان هیچکدام قادر به شکست دادن سرشاخه های "داعش" در کشور نیستند.

"‌دیوید دبلیو. بارنو" جنرال بازنشسته نیروی زمینی آمریکا که حدود دو سال فرماندهی جنگ افغانستان را برعهده داشت می گوید:"هر توافقی بدست بیاید باید این اجازه را به آمریکا بدهد هر زمان اراده کرد مداخله کند و اهداف القاعده و داعش را هدف قرار دهد".

- چه تعداد سرباز آمریکایی لازم است در افغانستان بمانند؟
مشخص نیست. آمریکا پیشنهاد داده است یک کارگروه متشکل از 7 هزار سرباز در کابل مستقر باشد و برای چندین سال سربازان افغانستان را تغذیه اطلاعاتی نماید. "نیروهای عملیات ویژه " که قرار است بزودی از پایگاهشان در "بگرام" به کابل منتقل بشوند هم می توانند جزء این کارگروه باشند.

یک موضوع کلیدی دیگر، تعیین سرنوشت نیروهای امنیت ملی افغانستان است در صورتی که طالبان هم در بدنه قدرت سهیم شود. آمریکا با صرف سالها وقت و میلیاردها دلار هزینه به نیروهای افغانستان را آموزش داده است.

وزارت دفاع آمریکا امیدوار است دولت جدید افغانستان رسما تقاضا کند که سربازان ‌آمریکایی پشت سر نیروهای داخلی در کشور باقی بمانند. "پنتاگون" امیدوار است ارتش افغانستان منحل نشود.

رویا رحمانی می گوید؛ دولت افغانستان می خواهد نیروهای آمریکایی فقط تا زمانی که به ایشان نیاز هست در کشور بمانند و برای تثبیت ثبات کشور یاریگر نیروهای ملی باشند.

اما طالبان اصرار دارد همه نیروهای آمریکایی باید کشور را ترک کنند.

با این حساب،‌ سرنوشت نیروهای آمریکایی در افغانستان، یکی از بنیادی ترین پرسش هایی است که امید می رود چارچوب توافق آن را مشخص نماید.

اما کابل و طالبان به هم اعتماد ندارند. آیا با این حال؛‌ صلح نهایی امکان پذیر هست یا نه؟

رحمانی اشاره می کند که دولت افغانستان تردید دارد و نمی داند آیا چارچوب توافق روزنه امیدی برای صلح خواهد بود یا نه.

او می گوید:"اعتماد چیزی است که در گفته های طرفین مذاکره بدست نمی آید. در متنی هم که بر روی کاغذ می نویسند بدست نخواهد آمد. 40 سال است مذاکرات متعددی برای رسیدن به صلح در افغانستان جریان داشته است. افرادی آمدند و نشستند و با هم مذاکره کردند اما هیچکدام موفق نشدند آنچه را که بر سرش توافق کرده اند را اجرا کنند".

وی تصریح می کند:‌ "اراده حقیقی برای صلح را باید بر روی زمین و میدان عمل آزمایش کرد".