پایان هشتمین دور گفتگوهای صلح بین امریکا و طالبان در هاله ای از ابهام

هشتمین دور گفتگوهای صلح میان نمایندگان امریکا و طالبان در حالی به پایان می رسد که پیش از این، انتظار می رفت این آخرین دور این گفتگوها باشد و در پایان، دوطرف به یک توافقنامه جامع و نهایی دست پیدا کنند.
 
اینکه در پایان این دور، این مأمول محقق شده است یا نه، هنوز مشخص نیست؛ اما در افغانستان، هیچ افقی از پایان جنگ، مشاهده نمی شود.
 
طالبان در زمان استمرار گفتگوهای شان برای صلح نه تنها از جنگ دست برنداشتند؛ بلکه آن را به نحو ملموسی، تشدید کردند. مرگبارترین جنایت ها و فاجعه بارترین کشتارها زمانی اتفاق افتادند که در قطر، رایزنی های فشرده برای «صلح» جریان داشت.
 
این در حالی است که در شرایط عادی، یکی از پیش نیازهای مهم مذاکره برای صلح، کاهش خشونت و نشان دادن حسن نیت طرفین نسبت به ترک مخاصمه است؛ اما طالبان با امتناع از پذیرش مذاکره مستقیم با دولت افغانستان از یکسو و خودداری از ارائه جزئیات دقیق و واقعی مذاکرات شان با امریکا به مردم افغانستان از جانب دیگر، عمدا بر تنور شعله ور جنگ دمیدند و مصایب مرگباری را بر مردم و نیروهای امنیتی افغانستان، تحمیل کردند.
 
این رویکرد، تردیدها درباره صلح و پیامدهای آن برای پایان دادن به جنگ جاری را به نحو ملموسی افزایش داد.
 
افزون بر آن، گروه طالبان عمدا از پذیرش هرگونه تعهد در قبال کاهش خشونت، کشتار غیر نظامیان، استقرار آتش بس و... خودداری کردند. آنها حتی زمانی که در آخرین نشست «بین الافغانی» که با میزبانی مشترک آلمان و قطر در دوحه برگزار شد، متعهد به کاهش کشتار غیر نظامیان شدند نیز بعدا اعلام کردند که مفاد قطعنامه پایانی آن نشست، لازم الاجرا نیست و طالبان خود را مسؤول اجرای آن نمی داند.
 
در چنین شرایطی، شک و پرسش ها درباره صلح امریکا و طالبان و پیامدهای آن برای ثبات و امنیت افغانستان، روز به روز بیشتر می شود. دوگانه رفتاری، پنهانکاری و امتناع آگاهانه از ارائه اطلاعات جزئی روند تحولات پشت پرده در این خصوص هم بر دامنه این شک و پرسش ها افزوده و آن را تشدید و تقویت کرده است.
 
به این ترتیب، بدیهی است که افق های پایان جنگ، همچنان تیره و غبارآلود است؛ به ویژه در حالی که تصور می شود طالبان به عنوان یک طرف فاتح و پیروز، وارد معامله صلح شده اند و امریکا نیز در قبال پذیرش توافق صلح از جانب طالبان باید خاک افغانستان را ترک کند. در این صورت، اینکه طالبان متعهد به فراهم کردن یک شرایط امن و آرام و باثبات و دموکراتیک برای مهندسی آینده سیاسی افغانستان با مشارکت حداکثری و عادلانه همه طرف ها و بازیگران سیاسی و قومی باشند، عمیقا مورد تردید است.
 
از سوی دیگر تا آنجا که به امریکا مربوط می شود، تنها انگیزه آن کشور در حال حاضر، خروج از افغانستان است و این مهم به عنوان یکی از تعهدات سیاسی ترامپ باید پیش از انتخابات 2020 امریکا عملیاتی شود تا در کارزارهای تبلیغاتی او به عنوان یک برگ برنده بسیار ارزشمند، مورد استفاده قرار بگیرد تا مالیات دهندگان امریکایی، جنبش های ضد جنگ، کهنه سربازان و دیگر نیروهای هواداران خروج امریکا از افغانستان را به اردوی حامیان ترامپ، جذب کند.
 
در این میان، تنها چیزی که برای هیچیک از طرف های گفتگو اهمیت ندارد «صلح» است؛ صلحی که به پایان مصایب و رنج های مردم افغانستان به عنوان اصلی ترین قربانیان جنگ 40 ساله بیانجامد.