پایان بی نتیجه ی نشست معلوماتی کمیسیون انتخابات؛ اختلاف ها همچنان پابرجا ماند

کمیسیون مستقل انتخابات امروز (یک‌شنبه، 17 قوس) نشستی را به‌منظور پاسخ‌دهی به نگران شماری از تیم‌های انتخاباتی برگزار کرد. در این نشست نمایندگان نامزدان، نهادهای ناظر بر انتخابات، سفیران شماری از کشورهای خارجی و رسانه‌ها حضور داشتند. این نشست درحالی برگزار شد که کمیسیون مستقل انتخابات با شماری از تیم‌های انتخاباتی بر سر چگونگی اعتباردهی و ابطال 300 هزار رأی دچار اختلاف شده‌اند.

در این نشست پاسخ‌دهی، پرسش‌های متفاوت از سوی نمایندگان نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری و احزاب سیاسی مطرح شد. بیشتر سوال‌ها روی 137 هزار و 630 رأی قرنطین‌شده در سیستم درملوگ و همچنان 102 هزار و 12 رأی خارج از زمان روز رأی‌دهی متمرکز بود. راجع کردن دوهزار و 423 محل رأی‌دهی به تفتیش و بازشماری که معلومات بیومترکی ندارد، نیز از موضوعات مورد بحث در این نشست بود.

137 هزار و 630 رأی
کمیسیون مستقل انتخابات در این نشست معلوماتی در مورد مسایل تخنیکی در مورد 137 هزار و 630 رأی و این که چرا به این آرا اعتبار داده است، معلومات ارایه کرد. محمد حنیف دانشیار، عضو کمیسیون مستقل انتخابات گفت که 137 هزار و 630 رأی تفاوت بین آمار طی مراحل‌شده بیومتریکی و اطلاعات بیومتریکی رأی‌دهندگان است. او گفت که این آرا در چهار هزار و 563 محل رأی‌دهی به صندوق‌ها ریخته شده و شامل دو دسته است.

به گفته‌ی او، در دسته‌ی اول «پروسس ووت» یا آرای طی مراحل شده بیومتریکی بیشتر از اطلاعاتی بیومتریکی رأی‌دهندگان است که داخل سرور شده است. دسته‌ی دوم نیز عکس این مسأله وجود دارد که در آن اطلاعات بیومتریکی رأی‌دهندگان بیشتر از «پروسس ووت» یا آرای طی مراحل شده بیومتریکی است.

این عضو کمیسیون مستقل انتخابات گفت که در برخی موارد، نتایج چندین محل رأی‌دهی از طریق یک دستگاه بیومتریک فرستاده شده است. آقای دانشیار توضیح داد در محلاتی که چارچ یک دستگاه تمام شده، کارت حافظه‌ی آن دستگاه کشیده شده و از یک دستگاه دیگر به مرکز فرستاده شده است. او تأکید کرد: «تفاوت بین پروسس ووت و اطلاعات بیومتریکی نیز از همین‌جا ناشی شده است.»

او هرچند پذیرفت که در موارد مختلف تخطی‌هایی از سوی کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات در روز رأی‌دهی صورت گرفته است، اما این تخطی‌ها به اندازه‌ای نبوده است که روند انتخابات را «خدشه‌دار» بسازد. دانشیار علاوه کرد که در برخی موارد دیگر نیز معلومات دستگاه‌های بیومتریکی خلاف طرزالعمل‌ها، از طریق کمپیوتر به مرکز فرستاده شده است.

کمیسیون مستقل انتخابات پیش از این نیز یک گزارش مفصل در مورد چگونگی اعتباربخشیدن به 137 هزار و 630 رأی به مسئولان رسانه‌ها، ناظران و مشاهدان ملی و بین‌المللی ارایه کرده بود. این کمیسیون فیصله‌ی خود و جزئیات آن را در وبسایت خود قبلاً منتشر کرده است. این رقم میان آمار پروسس‌شده از تعداد رأی‌دهندگان براساس فورمه‌های نتایج دیجیتالی محلات رأی‌دهی و معلومات بیومتریکی رأی‌دهندگان تفاوت را نشان می‌دهد.

نور رحمان اخلاقی، مسئول فنی تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله اما در همان زمان به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که این گزارش از سوی شرکت درملوگ نه، بلکه از سوی کمیسیون مستقل انتخابات تهیه شده است.

در همین حال، مطیع‌الله ابراهیم‌زی، نماینده‌ی تیم انتخاباتی «امنیت و عدالت» به رهبری رحمت‌الله نبیل نیز در این نشست گفت که کمیسیون مستقل انتخابات در مورد میکانیزم تسلیم‌گیری حدود 18 هزار دستگاه بیومتریک که قبلا در اختیار اداره‌ی مرکزی احصاییه و معلومات قرار داشت، معلومات ارایه نکرده است.

آقای ابراهیم‌زی افزود که اداره‌ی مرکزی احصاییه از این دستگاه‌ها استفاده کرده و روی شماری از تذکره‌ها «QR code» چسپانده است. به باور او، تمامی «مصیبت‌ها»ی 137 هزار و 630 رأی نیز از همین‌جا آغاز شده است.

نماینده‌ی تیم «امنیت و عدالت» تأکید کرد که حدود 300 هزار رأی مورد اختلاف که شامل 137 هزار رأی قرنطین شده و 102 هزار و 12 رأی خارج از زمان هیچ مبنای قانونی، حقوقی و تخنیکی ندارد. آقای ابراهیم‌زی علاوه کرد در صورتی که کمیسیون مستقل انتخابات به این مجموع آرا اعتبار می‌بخشد، به این معنی است که خلاف قانون حرکت می‌کند و برای هیچ کسی توجیه پذیر نیست.

102 هزار و 12 رأی
محمد حنیف دانشیار، عضو کمیسیون مستقل انتخابات در مورد مسایل فنی در رابطه به 102 هزار و 12 رأی نیز معلومات داد. آقای دانشیار گفت که معلوماتی که از سوی شرکت درملوگ به کمیسیون مستقل انتخابات ارایه شده بود، شامل آرای خارج از زمان نمی‌شد.

به نقل از دانشیار، شرکت درملوگ طی مکتوبی به کمیسیون مستقل انتخابات گفته است که مسئولیت درست بودن تنظیمات زمان دستگاه‌های بیومتریک را به عهده نمی‌گیرد. این شرکت همچنان گفته است که نمی‌تواند تنظیمات زمان دستگاه‌های بیومتریک در روز انتخابات را بررسی کند.

این عضو کمیسیون انتخابات گفت که در برخی محلات رأی‌دهی صورت گرفته و معلومات آن نیز فرستاده شده، اما آنچه که معلومات نشان می‌دهد، رأی‌دهی خارج از زمان را نشان می‌دهد. دانشیار توضیح داد که دلیل این امر این است که ساعت و زمان دستگاه‌های بیومتریک در هنگام چارچ کردن دستگاه از سوی کارمندان تنظیم نشده و نرم‌افزاری که کمیسیون را در تعیین خودکار زمان کمک کند، نیز ساخته نشده است.

آقای دانشیار علاوه کرد که شرکت درملوگ از رهبری این کمیسیون برای ساخت دو نرم‌افزار فرصت خواست، اما کمیسیون بنابر دلایلی از جمله زمان‌گیر شدن روند به شرکت درملوگ فرصت داده نتوانست. او در عین حال گفت که کمیسیون موارد قانونی دیگری برای تثبت آرای خارج از زمان دارد. دانشیار از گزارش‌های نهادهای امنیتی یاد کرد و گفت که این نهادها گزارش کرده‌اند که در تمامی هفت هزار و 35 محل رأی‌دهی که 102 هزار و 12 رأی را در بر می‌گیرد، به موقع باز شده و به موقع بسته شده است.

به گفته‌ی او، ناظرین تکت‌های انتخاباتی، مشاهدین و نماینده‌ی کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی نیز در این محلات وجود داشته‌اند. براساس معلومات این عضو کمیسیون مستقل انتخابات، از مجموع هفت هزار و 35 محل رأی‌دهی، دو هزار و 738 محل آن مربوط به محلات زنانه بوده و در بیشتر این محلات آغاز روند رأی‌دهی هفت شب گزارش شده است.

در همین حال تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، کمیسیون مستقل انتخابات را متهم کرد که این کمیسیون براساس حدس و گمان و احتمالات تصمیم می‌گیرد. اسدالله سعادتی، معاون دوم این تیم انتخاباتی در نشست پاسخ‌دهی کمیسیون انتخابات گفت که در قانون احتمالات نیامده است و توضیحاتی که از سوی کمیسیون ارایه شد، جز حدس و گمان، چیزی نبود.

او تأکید کرد که کمیسیون انتخابات خلاف نص صریح قانون و لوایح انتخابات، تصمیم به بازشماری آرا گرفته است. سعادتی همچنان گفت «تنها چیزی که می‌تواند مبنای کار باشد، چیزی است که دستگاه‌های بیومتریک بگوید». به گفته‌ی او، دستگاه‌های بیومتریک 102 هزار و 12 رأی خارج از زمان را گزارش داده و قانون نیز در مورد آن وضاحت دارد.

سعادتی در ادامه افزود که دستگاه‌های بیومتریک باید پیش از روز انتخابات بررسی می‌شد، اما این که این کار از سوی کمیسیون انتخابات انجام نشده، به این معنی است که قانون از سوی این کمیسیون نقض شده است.

محمدحنیف دانشیار اما می‌گوید که تمامی تصامیم کمیسیون مستقل انتخابات با توجه به اسناد تقنینی گرفته شده و هرگز سطحی نبوده است. آقای دانشیار افزود که معیارهای تصمیم‌گیری این کمیسیون در بخش تفاوت اطلاعات بیومتریکی براساس اسناد تقنینی بوده است. او در ادامه گفت ممکن است نظریه‌هایی برای بهبود روند انتخابات وجود داشته باشد، اما در این برهه‌ی زمانی ممکن نیست نظریات جدید وارد روند انتخابات شود.

دانشیار در مورد بازشماری دوهزار و 423 محل رأی‌دهی نیز گفت که تصمیم اعضای رهبری کمیسیون مستقل انتخابات در این مورد با دقت لازم گرفته شده و مبنای قانونی داشته است. «ما نمی‌توانیم تصمیم در مورد یک محل از پشت میز از کابل تصمیم بگیریم. ما مکلف هستیم که مراحل را طی کنیم، تا مراحل طی نشود در مورد آن تصمیم گرفته نمی‌توانیم.»

خواست‌ها چه بود؟
در این نشست پاسخ‌دهی کمیسیون مستقل انتخابات که نمایندگان بیش از 80 حزب، نهادهای ناظر بر روند انتخابات، سفیران کشورهای خارجی، نمایندگان نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده بودند، خواست‌های مشخصی از سوی برخی آنان مطرح شد. نمایندگان شماری از احزاب و نامزدان از کمیسیون مستقل انتخابات خواستند که هر چه زودتر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ششم میزان را اعلام کند.

داوود سلطان‌زوی، نماینده‌ی تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری محمد اشرف غنی از کمیسیون خواست که هر چه زودتر سرنوشت هفت ولایتی که تا کنون روند بازشماری و تفتیش آرا در آن انجام نشده، را مشخص و نتایج ابتدایی انتخابات را اعلام کند. آقای سلطان‌زوی همچنان گفت که کمیسیون مستقل انتخابات در اجرای قوانین انعطاف‌پذیری نشان داده و این امر فرصت‌هایی را برای «دخالت» فراهم کرده است.

اسدالله سعادتی اما گفت که تمامی مطالبات تیم «ثبات و همگرایی» براساس قانون بوده است. او همچنان بر پذیرش خواسته‌های این تیم از سوی کمیسیون انتخابات تأکید کرد.

نهادهای ناظر چه می‌گویند؟
یوسف رشید، رییس اجرایی مؤسسه انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) در این نشست گفت که آنان از کمیسیون مستقل انتخابات انتظار دارند در صورت امکان در مورد «برخی موارد» تجدید نظر کند. او هرچند از این موارد به طور مشخص یاد نکرد، اما گفت که موارد اختلافی روشن است و طرزالعمل‌ها نیز در مورد آن مشخص است.

آقای رشید تأکید کرد که برای نهاد فیفا استقلالیت کمیسیون‌های انتخاباتی مهم است و از کمیسیون‌های انتخاباتی خواست که استقلالیت خود را حفظ کنند و در عین حال به بهانه‌ی استقلالیت، از لوایح، قوانین و طرزالعمل‌ها عدول نکنند.

او از تکت‌های انتخاباتی معترض نیز خواست که در این مرحله به اعتراضات‌شان پایان داده و بگذارند روند بازشماری و تفتیش آرا در هفت ولایت باقی‌مانده انجام شود.

با این وجود، بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) به این باور است که نشست امروز کمیسیون مستقل انتخابات یک نشست نمایشی و فرمایشی بوده است. احمدزبیر حبیب‌زاده، سخن‌گوی تیفا در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت که این نشست هیچ نوع پیامدی برای شکستن بُنبست انتخاباتی و رسیدن به یک راه حل در قبال نداشت.

به گفته‌ی او، توضیحاتی که از سوی کمیسیون انتخابات در مورد اعتباردهی آرا از سوی کمیسیون انتخابات ارایه شد، در خیلی موارد قانونی نبود. او تأکید کرد که کمیسیون انتخابات در پاسخ‌دهی به پرسش‌های مطرح‌شده عاجز مانده بود.

حبیب‌زاده گفت که تیفا براساس پیشنهادی که قبلا به کمیسیون انتخابات مبنی به برگزاری این نشست داده بود، انتظار داشت که این کمیسیون با تکت‌های انتخاباتی معترض به یک نتیجه برسند، اما به نتیجه نرسیدند.