ترکیب چین و روسیه در رزمایش مشترک با ایران؛ پیامی که زیرپوستی به آمریکا منتقل می شود!

نیروی دریایی روسیه با یک فریگت و دو کشتی دیگر و نیروی دریایی چین با یک فروند ناوشکن در رزمایش مشترک دریایی ایران، چین و روسیه شرکت خواهند کرد.

روابط نظامی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دوست در سال‌های اخیر و پس از انتصاب سرلشکر محمد باقری به ریاست ستادکل نیروهای مسلح این کشور شاهد رشد و پیشرفت‌های قابل توجهی بوده که از آن با نام «دیپلماسی دفاعی» ایران یاد می‌شود.

از جمله دستاوردهای این تحرک جدید در دیپلماسی دفاعی ایران می‌توان افزایش تعداد کمیسیون‌های مشترک نظامی این کشور با دیگر کشورها را برشمرد به طوری که تا سه سال پیش تنها از یک کمیسیون مشترک نظامی ایران با یک کشور دیگر برخوردار بودند، اما در طول این سه سال تعداد کمیسیون‌های مشترک ایران با دیگر کشورها به عدد 12 رسیده است که این یک راندمان بالا از نظر روابط نظامی و دفاعی این کشور با دیگر کشورها محسوب می‌شود.

اما یکی از بزرگترین دستاوردهای دیپلماسی دفاعی ایران را می‌توان برگزاری رزمایش مشترک با چین و روسیه برشمرد. نخستین بار پس از سفر سرلشکر باقری به چین بود که سردار قدیر نظامی‌پور رئیس امور بین‌الملل و دیپلماسی دفاعی ستادکل نیروهای مسلح ایران در گفتگو با خبرگزاری فارس خبر از برگزاری رزمایش مشترک دریایی ایران، چین و روسیه در منطقه دریای عمان داد.

وی در این گفتگو با بیان اینکه رزمایش‌ها اهداف مختلفی را دنبال می کنند که خیلی اوقات تبادل تجربیات تاکتیکی و نظامی است، تاکید کرد: گاهی این رزمایش ها بار سیاسی و اهداف سیاسی دارد و نشان دهنده نوعی همگرایی بین شرکت کنندگان است.

پس از اعلام اولیه خبر رزمایش در آن زمان، قوس/آذرماه امسال فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران در دیدار معاون امور بین‌الملل ارتش چین، خبر از برگزاری رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه با عنوان «کمربند امنیت دریایی» در 27 دسامبر 2019 (ششم جدی/دی‌ماه) خبر داد.

اما در روزهای اخیر رسانه‌های بین‌المللی خبر از حرکت ناوگان دریایی چین و روسیه به سمت آب‌های ایران برای شرکت در رزمایش دریایی مشترک داده‌اند که بر این اساس نیروی دریایی روسیه با سه فروند شناور شامل یک فروند فریگت کلاس Neustrashimyy با نام «Yaroslav Mudry»، یک فروند یدک‌کش با نام «Yevgeniy Khorov» و یک فروند تانکر سوخترسان با نام «Yel'nya» شرکت خواهد کرد.

همچنین بر اساس اطلاعات اعلام شده، نیروی دریایی چین نیز با یک فروند ناوشکن کلاس Type 52D به نام Xining (شینینگ) در این رزمایش شرکت خواهد کرد.

در ادامه به معرفی شناورهای روسی و چینی شرکت‌کننده در این رزمایش خواهیم پرداخت:

روسیه
شناور اصلی و سرفرماندهی نیروی دریایی روسیه در رزمایش مشترک دریایی سه‌جانبه، فریگت Yaroslav Mudry از کلاس Neustrashimyy است که از ناوگان بالتیک نیروی دریایی روسیه در این رزمایش شرکت می‌کند. برنامه ساخت این کلاس به استعداد 7 فروند در سال 1986 میلادی آغاز شد، اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این پروژه متوقف ماند و تنها یک فروند از آن در دهه 90 میلادی در ناوگان بالتیک فعال بود تا آنکه در فوریه سال 2009 میلادی دومین فریگت از این کلاس با نام Yaroslav Mudry (فریگت شرکت کننده در رزمایش) در تاسیسات دریایی روسیه در کالینگراد ساخته و وارد خدمت شد.

مشخصات عمومی این فریگت شامل بیشترین وزن 4400 تن، طول 129 متر، عرض 15.6 متر، آبخور 5.6 متر و سرعت 30 گره دریایی است و همچنین به دلیل آنکه از آشیانه بالگرد برخوردار است، قابلیت حمل بالگرد (کاموف27) برای مدت طولانی را نیز دارد.

فریگت Yaroslav Mudry در بُعد تسلیحاتی مجهز به 8 پرتابگر موشک کروز ضدکشتی Kh-35 است که به صورت دو سری چهارتایی در قسمت میانی بدنه نصب شده است. این کشتی جنگی برای دفاع هوایی نیز مجهز به 4 مجموعه 8تایی (مجموعا 32 تیر) پرتابگر موشک‌های پدافندی سامانه دفاعی هوایی تور است که می‌تواند در فاصله 15 کیلومتری و ارتفاع 6 تا 10 کیلومتری با اهداف درگیر شود.

ویژگی دیگر فریگت Yaroslav Mudry قابلیت ضد زیردریایی آن است که به همین منظور یک پرتابگر راکت‌های ضدزیردریایی با نام RBU6000 در قسمت مقابل پل فرماندهی این ناو نصب شده است. این راکت‌ها در دو نمونه تا 5.5 کیلومتر برد دارند و تا عمق 1000 متری آب می‌توانند نفوذ کنند. پرتابگرهای اژدر 533 میلیمتری و موشک‌های ضدزیردریایی از دیگر تسلیحاتی است که این فریگت می‌تواند حمل کند.

توپ اصلی این ناو نیز یک توپ روسی 100 میلیمتری با نام AK-100 است و همچنین برای دفاع نقطه‌ای در برابر موشک های کروز، مهمات هدایت شونده و ... نیز دو سامانه دفاع نزدیک «کاشتان» نیز بر فریگت Yaroslav Mudry نصب شده است که مسلسل آن می‌تواند تا 10 هزار تیر 30 میلیمتری را در دقیقه شلیک کند.

سوخترسان YELNYA دیگر شناور روسی شرکت کننده است که این کشتی نیز در سال 1968 ساخته شده و حدودا 3500 تن وزن دارد که هم‌اکنون در ناوگان بالتیک نیروی دریایی روسیه در حال خدمت است.

چین
نیروی دریایی چین نیز با یک فروند از پیشرفته‌ترین ناوشکن‌های خود از کلاس تایپ 52D با نام Xining در این رزمایش مشترک شرکت خواهد کرد.

این ناوشکن که توسعه یافته بر مبنای کلاس تایپ 52C است بدنه ای بزرگتر نسبت به این کلاس دارد و در طراحی آن تلاش شده، در کنار افزایش اندازه ناوشکن، با سطوح یکپارچه و دارای کمترین شکستگی، سطح مقطع راداری آن کاهش پیدا کند.

نام Xining (ژینینگ یا شینینگ) برگرفته از شهری تاریخی با همین نام و مرکز استان چینگهای در غرب چین است که بزرگترین شهر فلات تبت محسوب می‌شود. از سوی دیگر این کلاس از ناوشکن‌ها جزو جدیدترین شناورهای نیروی دریایی چین محسوب می‌شود به طوریکه ناوشکن Xining در ژانویه سال 2017 میلادی به ناوگان شمال نیروی دریایی چین ملحق شد.

مشخصات عمومی کلاس تایپ 52D شامل بیشترین وزن 7500 تن، طول 161 متر، عرض 17 متر و آبخور 6 متر است. این ناوشکن همچنین به دلیل برخورداری از آشیانه، قابلیت حمل بالگرد را به صورت بلند مدت دارد. از جمله بالگردهایی که این ناوشکن قابلیت حمل آنها را دارد می‌توان به بالگرد هاربین Z-9، بالگرد ضدزیردریایی کاموف-28 و بالگرد کاموف-31 اشاره کرد.

در بُعد تسلیحات نیز، ناوشکن Xining دارای 64 سلول پرتاب عمودی موشک است که از این تعداد 32 سلول در مقابل پل فرماندهی و 32 سلول دیگر در قسمت میانی ناوشکن قرار دارد.

از این 64 سلول برای پرتاب موشک‌های پدافندی HHQ-9، موشک‌های کروز ضدکشتی YJ-18 و موشک‌های ضدزیردریایی CY-5 استفاده می‌شود. توپ اصلی این ناوشکن نیز یک توپ 130 میلیمتری چینی است.

همچنین Xining از یک سامانه دفاع نقطه‌ای نزدیک با نام Type730 چینی نیز برای مقابله با تهدیدات هوایی نزدیک برخوردار است.

این ناوشکن از نظر تجهیزات الکترونیکی و راداری نیز مجهز به رادار آرایه فازی و چند منظوره Type 346A است که از آن با نام «چشم اژدها» نیز یاد می‌شود. این ناوشکن به جهت برخورداری از رادار Type 346A که راداری چهار وجهی است و در چهار طرف پل فرماندهی نصب شده است و شباهت زیادی به سامانه Aegis ناوشکن‌های آمریکایی دارد، در رسانه‌های چینی به «ایجیس چینی» مشهور است.

دیگر رادارهای این ناوشکن شامل رادار جستجوگر هوایی و سطحی Type 364، رادار جستجو و ردگیری اهداف سطحی Type 366، رادار جستجوگر هوایی Type 517H،‌ رادار ناوبری Type 760 و رادار کنترل آتش Type 349A است.

با بررسی ترکیب و توانمندی ناوهای جنگی اعزام شده از سوی چین و روسیه به آب‌های منطقه برای اجرای رزمایش مشترک با جمهوری اسلامی ایران، می‌توان به این نکته پی برد که رزمایش سه جانبه مشترک «کمربند امنیت دریایی» حائز اهمیت راهبردی برای کشورهای مهمان یعنی چین و روسیه است چراکه دو کشور شناورهای پیشرفته‌ و در عین حال جدید خود را برای اجرای این رزمایش اعزام کرده‌اند.

از سوی دیگر طی ماه‌های گذشته، ائتلاف ادعایی و از پیش شکست خورده آمریکا و شرکای بین‌المللی آن و برخی کشورهای مرتجع منطقه‌ برای امنیت دریایی در خلیج فارس نیز به یکی از چالش‌های امنیتی منطقه تبدیل شده است که می‌توان آرایش و رزمایش امنیت دریایی ایران، چین و روسیه را در دریای عمان و آب‌های بین‌الملل نقطه مقابل ائتلاف ادعایی آمریکا برشمرد.

شاید بتوان اعزام فریگت Yaroslav Mudry از سوی روسیه برای شرکت در رزمایش سه جانبه مشترک را حتی بعنوان ارسال غیرمستقیم و زیرپوستی پیامی به آمریکا نیز به حساب آورد چراکه این کشتی سابقه یک برخورد با ناوگان نیروی دریایی آمریکا را نیز در دریای مدیترانه دارد.

میان این کشتی جنگی در ژوئن 2016 در حالی که در مدیترانه در حال دریانوردی بود و یک فروند ناوشکن آمریکایی با نام Gravely جدالی به وجود آمد که در نهایت منجر به آن شد تا دو شناور به فاصله 280 متری یکدیگر برسند. پس از این اتفاق دو طرف یکدیگر را مقصر این نزدیک شدن خطرناک معرفی کردند.