منفعت طلبی دولت افغانستان از مهاجرت

تجربه‌ی تاریخی مردم افغانستان را اگر در کنار شرایط کنونی بگذاریم، به سادگی به این نتیجه می‌رسیم که روند مهاجرت افغانستانی‌ها به بیرون از کشور پایان‌یافتنی نیست. به اساس آمار رسمی، نیمی از جمعیت کشور یا مهاجر بوده اند و یا در‌گیر مهاجرت اند.

تجربه‌ی تاریخی مردم افغانستان را اگر در کنار شرایط کنونی بگذاریم، به سادگی به این نتیجه می‌رسیم که روند مهاجرت افغانستانی‌ها به بیرون از کشور پایان‌یافتنی نیست. به اساس آمار رسمی، نیمی از جمعیت کشور یا مهاجر بوده اند و یا در‌گیر مهاجرت اند.

در هجده سال گذشته، نزدیک به ده میلیون مهاجر افغانستانی از کشور‌های مختلف به افغانستان برگشته اند و همین طور در حال حاضر افغانستان نزدیک به 6 میلیون مهاجر در 72 کشور جهان دارد.

همین طور سالانه بیشتر از نیم میلیون افغانستانی از کشورهای مختلف به کشور باز می‌گردند یا بازگردانده می‌شوند. در این حال کم‌و‌بیش از نیم میلیون افغانستانی دیگر سالانه برای رسیدن به کشور دیگری افغانستان را ترک می‌کنند.

در مهاجرت افغانستانی به بیرون از کشور، باشندگان افغانستان محیط اجتماعی متفاوت و نوی را تجربه می‌کنند؛ با فرهنگ و محیط اجتماعی کنش‌گر و منظم آشنا می‌شوند و آن را تجربه می‌کنند. برای زندگی کردن، روشی را می‌آموزند که بتواند در آشتی و آسیب‌پذیری کم‌تری به زندگی ادامه دهند. مهاجران افغانستانی برای این کار مهارت‌های نوی را فرا می‌گیرند.

شماری از مهاجران درس می‌خوانند و سر صنف‌های دانشگاه می‌روند؛ رشته‌های تخصصی علمی و تجربی را یاد می‌گیرند و شماری هم حرفه‌ای را پیش می‌گیرد.

افغانستانی‌ای که در بیرون از افغانستان زندگی می‌کند، یاد می‌گیرد که به زمان ارزش بگذارد و در انجام کارهایش سر وقت عمل کند.

افغانستانی‌ای که برای درازمدت در بیرون از افغانستان زندگی می‌کند، دیگر یاد گرفته است که همه چیز را با امید به خدا و برای زندگی کردن باید بیشتر تلاش کند.

در نهایت مهاجران افعانستانی در بیرون از کشور، مهارت‌های مهم زندگی کردن را یاد می‌گیرند. مهاجران افغانستانی به دلیل تجربه‌ی زندگی نیمه‌مدرن و مدرن در بیرون از کشور به انسان‌هایی بدل شده اند که ظرفیت شهروند شدن بیشتر دارند نسبت به شهروندانی که مهاجرت نکرده اند.

دولت افغانستان اگر سیاست روشنی در رابطه به سرنوشت افغانستان داشته باشد، با استفاده از نیروی مهاجران افغانستانی برگشته از کشور‌های بیرونی، می‌تواند برای به‌سازی کشور بیشترین استفاده را ببرد.

شمار زیادی از مهاجران برگشته یا برگشت داده شده به افغانستان، مهارت‌های ویژه‌ی‌ای را آموخته اند که در افغانستان دیگران نمی‌دانند؛ آنان کار با روش ویژه و ساده را آموخته اند و حرفه‌های جدید را تخصصی‌تری آموخته اند؛ همین‌گونه شمار زیادی از مهاجران افغانستانی در کشورهای دیگر تجربه‌های دانشگاهی علمی به دست آورده اند.

توانایی‌های متفاوتی که مهاجران افغانستانی در مهاجرت آموخته اند، در کنار تغییر شخصیتی‌ای که مهاجرت به آن‌ها وارد کرده است، از این شمار اتباع افغانستانی افرادی ساخته است که با اندک برنامه‌ریزی درست، می‌شود از آن‌ها برای به‌سازی کشور بیشترین استفاده را برد.

ما ده میلیون مهاجر افغانستانی برگشته به کشور داریم که در مهاجرت حرفه‌های تخصصی را آموخته اند؛ رشته‌هایی که تا حالا در افغانستان جا نیفتاده است. این حرفه‌ها از بخش معماری ساختمان گرفته تا بخش‌های کشاورزی و صنعتی را در برمی‌گیرد.

از سویی هم نیروی مهاجر برگشته از بیرون، به دلیل زندگی در کار، به کار عادت کرده است و به راحتی می‌تواند برای بهترکردن زندگی و محیط خود سختی را بپذیرد.

در هجده سال گذشته، ده میلیون مهاجر افغانستانی از گوشه‌های مختلف به کشور آمده اند و از سویی هم در درازای این هژده سال روزانه روند رفت‌و‌برگشت افغانستانی‌ها به بیرون از افغانستان جریان دارد.

این سفر از افغانستان شروع تا ایران، ترکیه، یونان و کشورهای اروپایی و امریکایی و تا برگشت را در برمی‌گیرد.

دولت افغانستان اگر استراتژی مشخص و آینده‌نگر برای ساختن افغانستان می‌داشت، می‌توانست تنها با استفاده از نیروی انسانی مهاجران برگشته به افغانستان به سمت توسعه حرکت کند.

افغانستان کشوری است که 80درصد جمعیت آن با کشاورزی درگیر هستند و از این راه زندگی شان را به پیش می‌برند؛ اما برای رشد کشاورزی و خودکفایی کشاورزان در هجده سال گذشته کار سودمند و چشم‌گیری نشده است.

دولت افغانستان اگر واقعا به انکشاف باور داشته باشد، با رشد کشاورزی می‌تواند، به رشد اقتصادی رسیده و به رفاه نزدیک شود.

همین گونه در بخش صنعت نیز اگر دولت کارخانه‌های تولیدی صنعتی داشته باشد، می‌تواند شمار زیادی از مهاجران برگشته به کشور را در آن استخدام کند.