مردم هرات: در خانه می مانیم، غم نان اگر بگذارد

هفته‌ای که گذشت، برای هرات افت‌و‌خیزهای تجربه نشدنی‌ای داشت. بنا بر تصمیم وزارت صحت عامه کشور و فیصله شورای نظامی هرات، ساکنان هرات برای سه روز به استقبال طرح قیود روزگردی رفتند. دکان‌ها مسدود ماند، تفریح‌گاه‌ها خلوت و خیابان‌ها از جنب‌و‌جوش مردم خالی شد. به جز برخی سوپرمارکت‌ها، نانوایی‌ها و برخی دیگر از کسب‌های مورد نیاز، همه‌ی اماکن دیگر مسدود شد. شهری که دست‌کم سه میلیون جمعیت روزانه در آن رفت‌و‌آمد می‌کردند، به باغ سوت‌و‌کوری تبدیل شد که در گذشته تجربه نشده بود.

در همین بحبوحه، بسیج کمک‌های مردمی برای مبارزه علیه کرونا شدت گرفت و چندین نهاد دولتی، خصوصی و نیمه‌دولتی علاوه بر ضد عفونی کردن برخی جاده‌ها، با توزیع ماسک، مواد ضد عفونی و آرد، به هم شانه دادند و به کمک مردم شتافتند. با این حال اما هنوز هرات راه دشواری برای مبارزه با کرونا در پیش دارد و حالا حالاها طرح قیود روزگردی دامن‌گیر مردم است.

این وقت‌ها هرات‌نشینان روزهایی را تجربه می‌کنند که نرخ مواد اولیه غذایی سر به فلک کشیده، قیمت میوه و گوشت یکسان شده و برخی داروها هم که از خریدن نیست. قیمت مواد ضد عفونی‌کننده، ماسک و دستکش هم که وابسته به سلیقه فروشنده است.

کنار هم؛ علیه کرونا
چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه‌ی هفته‌ی گذشته برای مردم هرات روزهای کم‌پیشینه‌ای بود. برای نخستین بار، طرح قیود روزگردی در این شهر به اجرا در‌آمد و مردم سه روز کامل در خانه‌ها ماندند. این طرح پس از آن به اجرا در‌آمد که به گفته وزارت صحت افغانستان، ویروس کرونا در کشور به گردش اجتماعی در‌آمده است. بنا بر آمار رسمی، تا زمان نوشتن این گزارش دست‌کم 94 مورد مثبت کرونا در افغانستان به ثبت رسیده که از این میان 65 مورد فقط در هرات بوده است. آمار نشان می‌دهد که در هرات دو مورد بهبود یافته و دو مورد دیگر جان باخته‌اند. هرات به تعبیر رسانه‌ها، این روزها به کانون گسترش کرونا در افغانستان تبدیل شده است. همین قضیه سبب شده که این‌جا در هرات، مردم با ایستاده‌گی در کنار هم، کرونا را به مبارزه طلب کنند.

روز پنج‌شنبه غلام‌حضرت مشفق، شهردار هرات، خبر داد که برخی خیابان‌های شلوغ مرکز شهر ضد عفونی می‌شوند. این طرح زمانی راه افتاد که چند شرکت تولیدی خصوصی هم همراه شده و با استفاده از بشکه‌های 20 لیتری مواد ضد عفونی‌کننده، به خیابان‌های شهر رفتند. چند نهاد مدنی هم با استفاده از همین فرصت، به خیابان‌های شهر رفته و بسته‌های مواد ضد عفونی را به نیازمندان توزیع کردند. در همین حال، اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات هم هم‌سو شده و علاوه بر توزیع ده ‌هزار قالب صابون و ده هزار ماسک، به شماری از شهروندان کیسه‌های آرد توزیع کرد.

نرخ‌ها سر به فلک کشید
یونس قاضی‌زاده، رییس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات هم که در بین مردم حضور داشت، گفت که فعلاً وقت رسیده‌گی به نیازهای روزمره مردم است. او تاکید کرد که به تمام تاجران گفته شده که مواد اولیه و مواد سوختی را به قیمت پایین به مردم عرضه کنند. آقای قاضی‌زاده در حالی این سخن را گفت که قیمت چهار کیلو کچالو تا مرز 280 افغانی در شهر هرات بالا رفته است. هم‌چنین قیمت یک کیلو لیمو از 400 افغانی فراتر رفته است. به همین ترتیب بهای برنج، آرد و روغن هم با افزایش همراه بوده است. توصیه آقای قاضی‌زاده اما ظاهراً کارگر نیفتاده و گوش فروشنده‌گان بدهکار آن نیست.

دولت: در خانه‌ بمانند‌
روز چهارشنبه هفته گذشته، عبدالقیوم رحیمی با رعایت تمام موارد بهداشتی، به شهر رفت و از مردم خواست که بیرون نروند. او به مردم توصیه می‌کرد که علیه کرونا مبارزه کنند.

در همین حال جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، به روزنامه 8صبح می‌گوید که بر اساس هدایت رییس جمهور‌، طرح قیود روزگردی در روزهای آینده شدیدتر اعمال خواهد شد. آقای فرهاد تاکید می‌کند که این طرح برای مصونیت شهروندان از گزند کرونا روی دست گرفته شده و مردم باید با آن همراه شوند. آقای فرهاد تصریح می‌کند که علاوه بر رعایت طرح منع رفت‌و‌آمد در شهر، مردم با کمک‌های مستقیم و غیر‌مستقیم می‌توانند همیار و همگام دولت برای مبارزه با کرونا شوند.

مردم: نان نداریم‌
با این حال اما کش‌و‌قوس‌های دولت‌مردان، کرونا و مردم آن‌جایی تیره شد که کارگران روزمزد و گاری‌داران از خطر گرسنه‌گی دروازه دفتر والی را کوبیدند. ده‌ها کارگر، سه‌چرخه‌دار، گاری‌وان و حمال گدام‌ها، روز پنج‌شنبه هفته گذشته مقابل دفتر والی، خیابان را مسدود کردند. تقاضای همه یک چیز بود: غذا‌.

می‌گفتند: «در خانه می‌مانیم، غم نان اگر بگذارد.»

هرات دست‌کم چهار میلیون جمعیت دارد و بنا بر گزارش ریاست کار و امور اجتماعی این ولایت، 50 درصد جمعیت آن زیر خط فقر زنده‌گی می‌کنند. همین گزارش نشان می‌دهد که 50 درصد شهروندان هرات، روز کار می‌کنند تا شب غذا بخورند. مرکز شهر هرات خلاصه شده به یک خیابان اصلی و ده‌ها خیابان فرعی با خانه‌های مدرن و لوکس، اما حاشیه‌های شهر با خانه‌های نیمه‌ساخته و کاه‌گلی، خط تیره، فاصله طبقاتی مرکز و حومه را پررنگ می‌کند.

سیدحسن حسینی
هشت صبح