لحظه به لحظه | لویه جرگه مشورتی صلح

لویه‌جرگه مشورتی صلح قرار است تا امروز جمعه, 17 اسد 1399 کارش را برای تصمیم‌گیری درباره سرنوشت 400 زندانی طالبان که موضوع رهایی آن‌ها جنجالی شده است، آغاز کند. این لویه‌جرگه زمانی برگزار می‌شود که پروسه صلح افغانستان با میانجی‌گری ایالات متحده امریکا پس از یک‌ونیم سال تلاش وارد مراحل حساس خود شده است. ایالات متحده امریکا درپی امضای توافق‌نامه‌ی صلح با طالبان پذیرفت که 5000 زندانی این گروه از زندان‌های افغانستان آزاد شوند. اما حکومت افغانستان آزادی زندانیان طالبان را هر بار مشروط اعلان کرد. در آخرین مورد و پس از رهایی 4600 تن از افراد طالبان، حکومت افغانستان اعلان کرد که 400 زندانی دیگر طالبان جرم‌های سنگین دارند و رهایی آنان از صلاحیت رئیس‌جمهور غنی خارج است. آقای غنی دستور داد تا لویه‌جرگه دایر شود و در مورد رهایی این 400 زندانی طالب تصمیم بگیرد.


4:41: منابع صحی در وزارت صحت عامه می‌‌گویند که 10 تن از اشتراک‌کننده‌گان لویه‌جرگه مشورتی صلح به ویروس کرونا مبتلا بوده‌اند.

این نتیجه پس از آزمایش تثبیت کرونای اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح به دست آمده است.

شمار اشتراک‌کننده‌گان لویه‌جرگه مشورتی صلح سه هزار و 200 تن اعلام شده است. این جرگه به هدف تصمیم‌گیری درباره 400 زندانی طالبان برای امروز جمعه، هفدهم اسد و فردا، شنبه در کابل برگزار می‌شود.

منبع افزود که از اشتراک افراد مبتلا به ویروس کرونا در لویه‌جرگه مشورتی صلح جلوگیری شده است.

4:30: نهاد حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان (نی) در واکنش به برخورد فزیکی با یکی از اعضای مجلس نماینده‌گان در لویه‌جرگه مشورتی صلح، گفته است که باید از آزادی بیان حراست شده و در نشست‌های ملی با آن پشت پا زده نشود.

این نهاد از آن‌چه برخورد «خشونت‌آمیز» با بلقیس روشن خوانده شده، انتقاد کرده و گفته که بر اساس قانون اساسی، آزادی بیان از تعرض مصون است.

نی در ادامه از رییس جمهور غنی خواسته است که شرایط و «اوامر لازم» را برای بررسی این قضیه فراهم کرده و نباید از این قضیه به آسانی بگذرد، زیرا به باور این نهاد، مردم برای بیان دیدگاه‌شان در لویه‌جرگه حضور یافته‌اند و در صورت این نوع برخوردها، منطق تدویر لویه‌جرگه مشورتی صلح منتفی است.

پیش‌تر، بلقیس روشن، نماینده مردم فراه در مجلس نماینده‌گان شعار «باج‌دهی به طالبان وحشی خیانت ملی است» را بلند کرده بود که با برخود خشونت‌آمیز افراد امنیتی مواجه شد.

گفتنی است که عبدالله عبدالله، رییس لویه‌جرگه مشورتی صلح هدایت داده است که این قضیه بررسی شود.

4:04: کمیته‌های کاری لویه‌جرگه مشورتی صلح به کارشان آغاز کردند. کمیسیون برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح برای اعضای این جرگه دو پرسش را به بحث گذاشته است تا در کمیته‌های جداگانه در باره آن‌ها با هم گفت‌وگو کنند. پرسش یکم دارای دو گزینه است که مربوط به موضوع جنجالی رهایی 400 زندانی گروه طالبان در نزد دولت است. در پرسش دوم از عضای لویه‌جرگه مشورتی صلح خواسته شده است که با توجه به شروع مذاکرات بین‌الافغانی، چه توقعاتی از هیأت مذاکره‌کننده دولت دارند و مشورت‌شان برای انجام مذاکرات به این هیأت چیست.

3:28: در برگه پرسش‌های «کمیته‌های کاری لویه‌جرگه مشورتی صلح» که نسخه‌ای از آن به رسانه‌ها درز کرده است، زمان شروع مذاکرات صلح بین دولت و گروه طالبان، بیستم اسد پیش‌بینی شده است.

لویه‌جرگه مشورتی صلح با حضور سه‌هزار و 200 نفر از سراسر کشور و هزینه 330 میلیون افغانی امروز جمعه، هفدهم اسد، به کارش آغاز کرد.

طبق برنامه، این جرگه تا فردا شنبه، هژدهم اسد، ادامه دارد.

کمیسیون برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح برای اعضای این جرگه دو پرسش را به بحث گذاشته است تا در کمیته‌های جداگانه در باره آن‌ها با هم گفت‌وگو کنند.

نتایج گفت‌وگوی اعضای جرگه در قالب «فیصله» به جانب حکومت سپرده می‌شود.

پرسش یکم دارای دو گزینه است که مربوط به موضوع جنجالی رهایی 400 زندانی گروه طالبان در نزد دولت است.

محمداشرف غنی، رییس جمهور، در مراسم افتتاحیه این جرگه گفته بود که قانون برای او صلاحیت رهایی این زندانیان را نداده است و از این رو تصمیم‌گیری در این باره به لویه‌جرگه مشورتی صلح واگذار شده است.

در گزینه نخست از پرسش یکم، چنین آمده است: «زندانیان رها شوند و در مقابل آن، بر اساس ضمانت‌های ملی و بین‌المللی، مذاکرات آغاز، آتش‌بس دوامدار برقرار و زمینه صلح پایدار، فراهم شود.»

در گزینه دوم این پرسش گفته شده است: «در صورت عدم رهایی این زندانیان، جنگ، خشونت و وضعیت فعلی ادامه می‌یابد.»

از اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح خواسته شده است تا درباره این پرسش دو گزینه‌ای تصمیم اتخاذ کنند.

در برگه پرسش‌ها تأکید شده است که تصمیم و مشوره اعضای جرگه در باره یکی از این گزینه‌ها ضروری است.

در پرسش دوم از عضای لویه‌جرگه مشورتی صلح خواسته شده است که با توجه به شروع مذاکرات بین‌الافغانی، چه توقعاتی از هیأت مذاکره‌کننده دولت دارند و مشورت‌شان برای انجام مذاکرات به این هیأت چیست.

این دو پرسشی است که از سوی کمیسیون برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح برای بحث و تصمیم‌گیری به اعضای این جرگه پیشنهاد شده است.

3:13: هم‌زمان با برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح برای تصمیم‌گیری در مورد رهایی 400 زندانی طالبان، شهرزاد اکبر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر، گفته است که بی‌توجهی جامعه جهانی و دولت به جوانب حقوق بشری آزادی زندانیان تاسف‌بار و نگران‌کننده است و می‌تواند عواقب نگران‌کننده‌ای برای عدالت قربانی محور در روند صلح داشته باشد.

بانو اکبر روز جمعه، هفدهم اسد، در رشته توییت‌هایی نوشت که بعد از امضای موافقت‌نامه میان امریکا و طالبان و آغاز بحث‌ها در مورد آزادی زندانیان، کمیسیون مستقل حقوق بشر در نامه‌ی سرگشاده ملاحظات و پرسش‌هایی را در این مورد مطرح کرده است.

رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر هم‌چنان گفته است که آزادی زندانیان به عنوان پیش شرط، چنان که امریکا در مورد افغانستان به طالبان تعهد سپرد، معمول نیست. به گفته او، گزینه‌ها فقط آزادی یا عدم آزادی نیست و آزادی‌های مشروط نیز معمول است.

او نوشته است: «آزادی بدون قیدوشرط به تقویت فرهنگ معافیت می‌انجامد، به تنش‌ها در محلات سلب آزادی می‌افزاید، بی‌توجهی آشکار به مسایل حق‌العبدی و حقوق قربانیان است و پیش زمینه‌ی بدی برای ادامه روند ایجاد می‌کند.»

شهرزاد اکبر از شرکت‌کننده‌گان جرگه خواسته است که در مباحث و گفت‌وگوهای خود این موضوعات و به ویژه حقوق قربانیان را در نظر بگیرند.

3:03: عبدالله عبدالله، رییس لویه‌جرگه مشورتی صلح به مسوولان برگزار‌ی این لویه‌جرگه دستور داده است که «برخورد نامناسب» با یکی از اشتراک‌کننده‌گان این لویه‌جرگه را بررسی کنند تا از تکرار این گونه حوادث جلوگیری شود.

بلقیس روشن، نماینده فراه در جریان سخنرانی محمداشرف غنی، رییس جمهور اعتراض کرد. تصاویری که به نشر رسیده است، نشان می‌دهد که این عضو مجلس نماینده‌گان شعاری را نیز با خود دارد که در آن نوشته شده است: «باج‌دهی به طالبان وحشی خیانت ملی است.» تصاویر، نشان‌دهنده برخورد فزیکی با خانم روشن از سوی یک خانم دیگر است.

محمداشرف غنی در واکنش به اعتراض این عضو مجلس نماینده‌گان، اما گفت: «من باج ده نیستم. شما همکاران‌تان را قناعت دهید. تصمیم از شماست.»

با این حال، عبدالله عبدالله گفته است: «اعضا و اشتراک‌کننده‌گان جرگه‌ها معمولاً دیدگاه‌های مختلفی در مورد قضایای سیاسی دارند. مسوولیت برگزارکننده‌گان جرگه‌ها است تا در یک فضای امن و با حفظ اصل آزادی بیان زمینه ابراز این دیدگاه‌ها را فراهم سازند.»

گزارش شده است که دست‌کم یک عضو دیگر لویه‌جرگه مشورتی صلح نیز به دلیل اعتراضات از صحن تالار لویه‌جرگه اخراج شده‌ است.

1:27:سازمان عفو بین‌الملل هم‌زمان با برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح گفته است که قربانیان جنگ باید در محراق توجه قرار گیرند. این سازمان تأکید کرده است که صلح آرزوی مردم افغانستان است، اما نباید به قیمت نادیده‌گرفتن «جنایت جنگی و جنایات علیه» بشریت تمام شود. سازمان عفو بین‌الملل از حکومت افغانستان نیز خواسته است که به حقوق قربانیان جنگ احترام بگذارند.

12:07: یک اشتراک‌کننده لویه‌جرگه مشورتی صلح از صحن تالار لویه‌جرگه پس از اعتراض در هنگام سخنرانی رییس جمهور غنی اخراج شد. بلقیس روشن، نماینده ولایت فراه در مجلس نماینده‌گان و از اشتراک‌کننده‌گان لویه‌جرگه مشورتی صلح در هنگام سخنرانی محمداشرف غنی، رییس جمهور اعتراض کرد. تصاویری که به نشر رسیده است، نشان می‌دهد که این عضو مجلس نماینده‌گان شعاری را نیز با خود دارد که در آن نوشته است: «باج دهی به طالبان وحشی خیانت ملی است.» محمداشرف غنی در واکنش به اعتراض این عضو مجلس نماینده‌گان، اما گفت: «من باج ده نیستم. شما همکاران‌تان را قناعت دهید. تصمیم از شماست.»

11:57: حامد کرزی، رییس جمهور پیشین از انتخاب عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی به عنوان رییس لویه‌جرگه مشورتی صلح، استقبال کرده است. آقای کرزی گماشته شدن عبدالله عبدالله را به ریاست لویه‌جرگه مشورتی صلح «یک انتخاب به‌جا و شایسته» خوانده است.

11:45: عبدالله عبدالله به اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح: ما خود را به عملی کردن تصمیم‌های شما ملزم می‌دانیم. تصمیم شما برای کشور ما تصمیم مرگ و زنده‌گی است. امیدواریم به اثر تصمیم درست شما صلح و ثبات دایمی در کشور برقرار شود. وحدت ما ضامن پیروزی ما است. اکثریت رهبران سیاسی حمایت خویش را از این جرگه اعلان کرده‌اند. حامد کرزی، مارشال عبدالرشید دوستم، استاد محمدکریم خلیلی و رهبری و اعضای شورای ملی افغانستان و دیگر رهبران حمایت خود را از جرگه اعلان کردند.

11:43: رییس لویه‌جرگه مشورتی صلح: برخی‌ها فکر می‌کنند که با جنگ برنده می‌شوند، این شیوه فکر اشتباه است.

11:39: عبدالله عبدالله در لویه‌جرگه مشورتی صلح: به زودی تشکیل شورای عالی مصالحه ملی اعلام می‌شود.

11:33: رییس جمهور غنی در لویه‌جرگه مشورتی صلح: بر اساس قانون اساسی رهایی چهار صد زندانی طالبان از صلاحیت رییس جمهور افغانستان نیست. تا رسیدن به این‌جا از هفتاد کوتل و هفت خوان رستم گذشته‌ایم. به لحظه‌های باریک و حساس نزدیک شده‌ایم. دایر شدن این لویه جرگه نشان دهنده تعهد من به تطبیق قانون اساسی است.

11:31:رییس جمهورغنی در لویه‌جرگه مشورتی صلح: حالا جمع شده‌ایم که خواب‌های شومی را که دیگران برای ما دیده‌اند، با خاک یک‌سان سازیم و پایه‌های نظام را بیش‌تر مستحکم سازیم تا که از دایره باطله تاریخ بیرون شویم و ثبات واقعی را ایجاد کنیم.

11:24:رییس جمهور غنی: طالبان تعهد کرده‌اند که اگر 400 زندانی این گروه آزاد شوند، در ظرف سه روز مذاکرات رسمی را آغاز می‌کنند. طالبان در عین حال تهدید کردند که اگر آن‌ها رها نشوند، به جنگ و خشونت خود نه تنها ادامه می‌دهند، بلکه آن را شدت می‌بخشند.

11:20: رییس جمهور غنی: طالبان با استفاده از خلای مذاکراتی رهایی پنج هزار زندانی را به رهایی پنج هزار نام‌ و چهره‌های مشخص بدل کرده‌اند. تاکنون هر گامی را که ما برداشته‌ایم، تعهد و حسن‌نیت ما را نشان می‌دهد. در حالی که براساس توافق‌نامه‌ی دوحه پیش از شروع مذاکرات ما هیچ تعهدی برای رهایی زندانیان طالبان نداشته‌ایم.

11:15: رییس جمهور غنی: 90 درصد فیصله لویه‌جرگه مشورتی سال گذشته را عملی کرده‌ایم.

11:09: رییس جمهور غنی در لویه‌جرگه مشورتی: من فخر می‌کنم که پس از دوره سیاه استالین که مرزهای تجارتی ما با دیوارهای فولادی بسته شد، امروز آسیای میانه به نزدیک‌ترین دوست افغانستان تبدیل شده‌اند و رشته‌های کهن فرهنگی – اقتصادی و تاریخی ما در حال تازه شدن و گسترش است.

11:02: رییس جمهور غنی در لویه‌جرگه مشورتی صلح: سیاست معقول و با مفهوم جمهوریت نشان می‌دهد که ما عمق استراتژیک برای هیچ آزمند و حلقه حریص در منطقه نخواهیم بود، بل‌که دوست استراتژیک همه خواهیم بود و این دوستی در محور منافع مشترک و قابل فهم و احترام متقابل بدون کم و کاست خواهد بود. ما دنبال دوستان فراوان هستیم و هیچ نیت دشمن‌سازی و دشمن تراشی نداریم.

10:49: عبدالرب رسول سیاف، رییس پیشین لویه‌جرگه مشورتی صلح، ریاست این جرگه را برای امروز و فردا رسماً به عبدالله عبدالله واگذار کرد. سیاف گفت که وضعیت صحی او خوب نیست و در مشورت با رییس جمهور و اعضای جرگه، ریاست لویه‌جرگه مشورتی صلح را به آقای عبدالله واگذار می‌کند. لویه‌جرگه مشورتی صلح را که پارسال در همین تالار برگزار شده بود، عبدالرب رسول سیاف ریاست می‌کرد.سیاف ابراز امیدواری کرد که لویه‌جرگه مشورتی صلح باعث ختم جنگ در کشور شود و عبدالله عبدالله که ریاست شورای عالی مصالحه ملی را بر عهده دارد در آینده نزدیک پیام خوش در این زمینه به مردم مخابره کند.

10:48:محمدمعصوم استانکزی، رییس کمیسیون برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح، می‌گوید که سه‌هزار و 200 نفر از 34 ولایت کشور در این جرگه شرکت کرده‌اند. به گفته معصوم استانکزی، از این میان 720 تن آن‌ها زن هستند. او گفت که شرکت‌کننده‌گان لویه‌جرگه مشورتی صلح از 25 گروه و قشر اجتماعی نماینده‌گی می‌کنند. برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح از دیروز تا کنون باعث ترافیک سنگین در شهر کابل شده است و رفت‌وآمد مردم را از یک نقطه به نقطه دیگر شهر با مشکل روبه کرده است. استانکزی به خاطر بروز این مشکل از شهروندان کابل معذرت خواست.

10:35:احمدجواد عثمانی، سرپرست وزارت صحت عامه می‌گوید که برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا آزمایش تثبیت کرونا را از اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح گرفته و افراد مبتلا را تجرید کرده است.

او به اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح توصیه کرد که تدابیر صحی را به هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در نظر بگیرند و سفارشات بهداشتی، فاصله دومتری را رعایت کنند و ماسک بپوشند. او هم‌چنان به اعضای لویه‌جرگه مشورتی صلح توصیه کرد که دستان خود را به صورت مرتب بشویند و در صورت داشتن تب، سرفه و سایر علایم بیماری کووید-19 به غرفه‌هایی که از سوی وزارت صحت عامه ایجاد شده است، مراجعه کنند.

10:24: وزارت خارجه امریکا با نشر اعلامیه‌ای از شرکت‌کننده‌گان لویه‌جرگه مشورتی صلح که قرار است امروز جمعه، هفدهم اسد، در کابل برگزار شود، ستایش کرده است. وزارت خارجه امریکا گفته است که شرکت‌کننده‌گان این جرگه در مورد «رهایی سریع» زندانیان باقی‌مانده در فهرست طالبان، آخرین مانع در برابر آغاز مذاکرات بین‌الافغانی، تصمیم می‌گیرند. طبق اعلامیه وزارت خارجه امریکا، گروه طالبان تعهد کرده است که پس از آزادی به موقع این زندانیان، با «تیم ملی که نمایان‌گر قوت و تنوع جمهوری اسلامی افغانستان است»، وارد مذاکره شود. در اعلامیه آمده است که گروه طالبان هم‌چنین تعهد کرده است که در جریان مذاکرات، خشونت‌ها و تلفات را به طور «قابل ملاحظه» کاهش دهند، تا به این ترتیب طرفین برای پایان دادن به «جنگ طولانی و بی‌رحمانه» روی یک راه سیاسی تصمیم بگیرند و در مورد آتش‌بس دایمی و جامع به توافق برسند.

10:00: لویه‌جرگه مشورتی با حضور رئیس‌جهمور غنی و تشریفات ویژه دولتی رسما در کابل آغاز شد.

9:40 صبح: عبدالله عبدلله ریاست لویه‌جرگه مشورتی صلح را پذیرفت .یک منبع در سپیدار به روزنامه8صبح می‌گوید که عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، ریاست لویه‌جرگه مشورتی صلح را پذیرفته است.