طالبان خواستار تطبیق توافقنامۀ با امریکایی ها هستند

روشن است که طالبان مبنای مذاکرات بین الافغانی، توافقنامۀ خود با امریکایی ها یا توافقنامۀ قطر را قرار دهند؛ آنگونه که در اعلامیۀ آغاز مذاکرات به صراحت از آن سخن گفته اند.
طالبان در این مذاکرات، خواستار اجرایی شدن و یا تطبیق توافقنامۀ قطر با امریکایی ها هستند. در این توافقنامه تا سه ماه از آغاز مذاکرات باید تمام زندانیان طالبان آزاد شوند و تا چهارده ماه دیگر از امضای موافقتنامه تمام نیروهای امریکایی و ناتو افغانستان را ترک بگویند.

در توافقنامه هیچگونه ضمانتی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات بین الافغانی به چشم نمی خورد و امریکایی ها مسوولیتی را در این مورد متقبل نشده اند. توافق و آیندۀ نظام سیاسی را یک موضوع داخلی افغاسنتان و بدوش طرف های داخلی مذاکرات گذاشته اند.

به هر حال، آغاز مذاکرات یک آغاز مبارک و خوب است و خبر بسیار خوب برای افغانستانِ فرورفته در جنگ و مصیبت. اگر طرفین مذاکره در نخستین دورهای این گفتگو قبل از اجرایی شدن سایر بندهای موافقتنامۀ قطر بر سر کاهش جنگ و نهایتاً آتش بس به توافق برسند، روزنۀ امید برای صلح و پایان جنگ باز می شود.
این مذاکرات، بسیار دشوار و پیچیده خواهد بود و ممکن است سال ها طول بکشد.

شاید تا سال 2024. اما در خوش بینانه ترین حالت اگر این مذاکرات دشوار و پیچیده نتیجه و ثمری در پی داشته باشد و توافقی برای صلح حاصل شود، تنها و تنها طرف های خارجی ناظر و تضمین کنندۀ منطقه ای و بین المللی خواهد بود که آن توافقات را در مسیر عملی شدن قرار دهند و از جنگ جلوگیری کنند. این نظارت و تضمین هزینۀ هنگفتی میخواهد. آن ها هزینه های مالی و امنیتی آن را باید بپردازند.

آنگونه که تا امروز این هزینه را برای بقای دولت و نظام حاکم سیاسی افغانستان پرداخته اند. تمام این ناظران و تضمین کنندگان منطقه ای و بین المللی صلح از همسایگان افغانستان تا روسیه، هند، امریکا، اروپا، چین، ترکیه، عربستان و سازمان ملل باید قبل از همه بر سر این صلح میان خود به اجماع و همسویی برسند. من بدون این اجماع و همسویی منطقه ای و بین المللی و بدون نظارت و تضمین عملی آن ها، چشم انداز توافق بین الافغانی صلح و پابندی بین الافغانی را به آن توافقات، تاریک و غیر عملی می بینم. هیچ مذاکرات بین الافغانی در تاریخ این کشور بر سر منازعۀ قدرت بصورت مدنی بدون نقش خارجی ها به نتیجه نرسیده است.

آیا این مذاکرات به آن سمت خواهد رفت و نتیجه اش چنین خواهد بود؟
آیا نظارت و ضمانت منطقه ای و بین المللی شکل خواهد گرفت؟
آیا ناظران و تضمین کنندگان منطقه ای و بین المللی صلح افغانستان، هزینه های اجرایی شدن توافقات احتمالی صلح را متحمل و متقبل خواهند شد؟

محمد اکرام اندیشمند