ادامه بحران و جنگ در افغانستان و نقش آمریکا

شماری از آگاهان و سیاستمداران کشور پس از گذشت 19 سال از کنفرانس بن با آسیب شناسی دلایل شکست این کنفرانس،کنار گذاشتن طالبان، بی توجهی به نقش همسایگان و نقش مخرب آمریکا را از جمله دلایل ادامه جنگ و بحران در افغانستان عنوان کردند.

تعدادی از شرکت کنندگان در گفت وگوهای صلح در دوحه می گویند باید دید که در کنفرانس بن چه اشتباهاتی صورت گرفت که اکنون پس از 19 سال همچنان افغانستان درگیر جنگ است و طالبان  خواستار دستیابی به 75 درصد قدرت در کشور است.

به تازگی طلوع نیوز با طرح این موضوع از محمدیونس قانونی معاون سابق ریاست جمهوری و از هیأت رهبری جمعیت اسلامی افغانستان می پرسد که چه چیز باعث شد که امروز طالبان مانند 19 سال پیش جبهه متحد در بن خواهان 75 درصد قدرت هستند.

قانونی با اشاره به اشتباهات کنفرانس بن  می گوید طالبان با توجه به جمعیت  نباید ادعادی بیش از 40 درصد قدرت شود زیرا حدود 60 درصد جمعیت افغانستان حامی دولت هستند.

«احمدولی مسعود» رییس بنیاد احمدشاه مسعود و برادر قهرمان ملی کشور نیز در سیمیناری در کابل گفت که 19 سال از بن میگذرد، اما جنگ در کشور بیشتر و صلح دور تر شد ، چرا؟

وی می افزاید: با شهادت احمدشاه مسعود ، تصمیم برای تعیین سرنوشت در خارج از کشور اشتباه بود چرا که جبهه مقاومت دیگر یکدست و با دیدگاه روشن نبود. بیشترین اعضای هیأت مجاهدین چشم به کرسی‌های دولت و حاتم بخشی‌های زلمی خلیل‌زاد دوخته بودند و ابتکار از دست آنها خارج شده و  از طرفی هم مهره هایی از قبل با آمریکایی ها توافق رسیده بودند.

به باور مسعود، تیم کوچک افغان- آمریکایی در کمین نشسته، مدت ها قبل برنامه  خود را آماده داشتند. خلیل‌زاد به نمایندگی آمریکا، برنامه شخصی و تیمی خود را بنام قومی دیکته می‌کرد.

به گفته وی، از آغاز دموکراسی افغانستان با دستکاری‌ها، تهدیدها، تحمیل و لابی گری های خلیل‌زاد، چنان ضربه  مهلک خورد که امروز پس از 19، بحران همه جا دامنگیر مردم ما می‌باشد.

رییس بنیاد احمدشاه مسعود به‌ عنوان  مثال، به پیروزی «ستار سیرت» از ازبک تباران کشور و از اعضای سابق تیم ظاهرشاه در روم اشاره می کند که با اکثریت 90 درصد رئیس دولت انتقالی انتخاب شد، اما خلیل‌زاد در تبانی با «اخضرابراهیمی» نماینده ویژه سازمان ملل متحد، با برنامه از قبل طرح ریزی شده توانست با همکاری مجاهدین  "سیرت" را با حامد کرزی جابجا کند.

این سیاسمدار کشور خاطرنشان کرد خلیلزاد خواسته شخصی خود که نظام ریاستی بود را به عنوان مطالبه امریکا به افغانستان تحمیل کرد.

مسعود می پرسد که آیا ممکن است، چهره‌هایی که در مدت 19 سال، پس از شکست تروریسم و طالبان، با تمام فرصت های جهانی و تاریخی، تشنگی مردم برای صلح، امروز کشور را زیر سم اسبان ترور و وحشت، جنگ‌های اطلاعاتی و رقابت های منطقه از یک‌سو، فقر و بدبختی و قوم‌گرایی و صدها مصیبت از سوی دیگر قرار داده اند، بتوانند، معماران صلح و ناجیان کشور شوند؟

اما یونس قانونی این گفته مسعود را که حامد کرزی به گونه انتصابی به جای ستار سیرت آورده شد، رد می کند و می گوید که رای گیری برای ریاست انتقالی بین تیم 15 نفری هواداران شاه سابق صورت گرفته که در این رای گیری 9 رای را ستار سیرت، چهار رای را حامد کرزی گرفته بود اما بعدها خود این حلقه 15 نفری نخواستند ستار سیرت نامزد ریاست دولت انتقالی شود و از حامد کرزی حمایت کردند.

برخی ها در افغانستان باور دارند که ستار سیرت قربانی قومیت شد، زیرا وی ازبک تبار بود و نخواستند که سنت شکنی صورت گرفته و بجای یک پشتون یک ازبک سکاندار قدرت افغانستان شود.

به باور قانونی کنفرانس بن هیچ اشتباهی نداشت و کاری که انجام شد در آن روز بهترین کار بود اما اشتباهات پس از شش ماه از به قدرت رسیدن حامد کرزی شروع شد.

وی نیز اعمال نفوذ زلمی خلیل‌زاد را رد نمی کند و می گوید که در روند کنفرانس بن نیز خلیل زاد برای قبولاندن دیدگاه خود بر دیگران از جملات تهدید آمیز استفاده می کرد و از جمله به پیام خلیل زاد به ربانی و تهدید  وی می اشاره می کند که در تماس خلیل زاد با برهان الدین ربانی جملات وی ماهیت تهدید داشته است.

قانونی اشتباه اصلی کنفرانس بن  را به حاشیه رانده شدن پاکستان  دانست و می گوید طالبان و جنگ کنونی عقده پاکستان است که امروز بعنوان ابزار بر مردم افغانستان تحمیل شده است.

19 سال پس از کنفرانس بن و چهار دوره انتخابات ریاست جمهوری، چند دوره انتخابات مجلس و شوراهای ولایتی در کشور باردیگر در آستانه منحل ساختن دولت و طرح های برای ایجاد دولت موقت قرار گرفته است و طالبان نیز با حمایت آمریکا به  چیزی جز گرفتن اکثریت قدرت رضایت نمی دهد.