ایران می تواند در صلح افغانستان نقش سازنده ای داشته باشد

هرچند ایران طی چند سال اخیر تحت فشار تحریم‌های حداکثری امریکا قرار داشته است، اما اتوریته و اقتدار سیاسی این کشور در منطقه همچنان محفوظ است و می‌تواند در صلح افغانستان نقش سازنده‌ای داشته باشد.

پس از روی کار آمدن دولت بایدن در امریکا، بحث روی بازنگری توافق‌نامه دوحه که در زمان ترامپ امضا شده بود نیز بالا گرفته است.

توافق‌نامه دوحه که پس 18 ماه میان ایالات متحده و گروه طالبان به امضا رسید، بیشتر به نفع این گروه و ضرر حکومت کنونی افغانستان بوده است و قربانی‌های زیادی را متوجه نظام جمهوری اسلامی کرده است.

این توافق‌نامه که بدون حضور نمایندگان حکومت افغانستان به امضا رسید، گروه طالبان را در موقف بلند سیاسی قرار داد و در حقیقت خلیل‌زاد بود که بجای حکومت تصمیم گرفت و سپس رهبران سیاسی کشور را در برابر یک عمل انجام شده قرار داد.

رییس‌جمهورغنی در ابتدا تحت فشار ایالات متحده به بسیاری از مواد این توافق‌نامه به شمول آزادی پنج هزار زندانی طالب عمل کرد، اما اکنون می‌گوید که این توافق‌نامه پر از ابهام است.

آقای غنی در این اواخر اظهار امیدواری کرده است که توافق‌نامه دوحه از سوی شورای امنیت امریکا مورد بازنگری قرار می‌گیرد و انتظار دارد که در پی این بازنگری، از حاتم‌بخشی‌های خلیل‌زاد به این گروه جلوگیری شود.
پس از بگو مگوهای بازنگری توافق‌نامه دوحه، ملا برادر معاون سیاسی گروه طالبان به ایران سفر کرده و با محمدجواد ظریف دیدار کرده است، سوال اساسی اما اینجاست که سفر برادر به ایران بیانگر چیست؟ آیا می‌خواهد امریکا را تحت فشار قرار دهد؟ به این معنی که اگر احیاناً تغیراتی درتوافق‌نامه دوحه رونما شود این گروه می‌تواند با دشمن امریکا یعنی ایران همسو و هم‌صدا شود؟ و یا اینکه ایران می‌تواند واقعاً نقش حیاتی را در صلح و جنگ افغانستان داشته باشد و سفر برادر نیز در این کشور خالی از لطف و حکمت نیست.

حکیم الله مجاهد عضو پشین شورای عالی صلح می‌گوید: هرچند ایران تحت فشار تحریم‌های حداکثری امریکا طی چندین سال قرار داشته است، اما اتوریته و اقتدار این کشور در منطقه همچنان محفوظ است.
به باور او، اگر ایران بخواهد، می‌تواند در بدتر شدن و یا بهبود اوضاع افغانستان نقش داشته باشد؛ از این جهت نمی‌توان نقش این کشور را نادیده گرفت.

مجاهد به این باور است که نقش کشورهای منطقه در صلح و جنگ افغانستان حیاتی است، چیزی که همواره از سوی دوستان استراتیژیک غربی افغانستان به ویژه امریکا نادیده گرفته شده است.

مجاهد تأکید کرد که مردم افغانستان صلح می‌خواهند ولو این صلح از هر مجرایی به دست بیاید؛ از این جهت ملاقات ملا برادر و همچنین دیدار مقام‌های حکومت را با مقام‌های ایرانی و سایر کشورهای همسایه به فال نیک می‌گیریم.

در همین حال فاروق میرینی آگاه امور سیاسی می‌گوید که بازنگری توافق‌نامه دوحه حق دولت جدید امریکا است و اگر ملا برادر گمان می‌کند که با سفرش به ایران، بر امریکا فشار وارد می‌کند تا از تعدیل توافق‌نامه بگذرد، اشتباه می‌کند.

به گفته او، اگر سفر ملا برادر در محور یافتن یک راه حل برای دست‌یابی به صلح باشد، کار مهم و اقدامی نیک است و باید این گروه با کشورهای منطقه در تماس باشد و حکومت نیز هراسی از این ملاقات‌ها نداشته باشد.

این آگاه مسائل سیاسی به این عقیده است که نقش کشورهای همسایه در آوردن صلح در افغانستان حیاتی است، زیرا ابعاد منطقه‌ای جنگ افغانستان گسترده‌تر از ابعاد جهانی آن است.

به گفته او، اگر طالب تجهیز و فرستاده می‌شود، از سوی پاکستان و یا سایر کشورهای منطقه است نه کشورهای غربی، از این جهت ملاقات مخالفین با مقام‌های این کشورها برای صلح مهم است.

لازم به ذکر است که جمهوری اسلام ایران همواره از نظام جمهوری اسلامی و همچنین صلح به مالکیت افغان‌ها حمایت کرده و نیز مخالف نظام امارتی در کشور بوده است.