دیدار مشاورین رؤسای جمهور ایران و افغانستان در حوزه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

داوود سلطان‌زوی، مشاور رییس‌جمهور و رییس کمیسیون توسعه اقتصادی فرودگاه‌های کشور و هیأت همراه آن که صبح روز شنبه(10 سنبله) در رأس هیأتی به دعوت مرتضی بانک، مشاور رییس‌جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران، به تهران سفر کرده، بعد از ظهر روز گذشته(یک‌شنبه، 11 سنبله) با همتای ایرانی و مجموعه مدیران شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی دیدار و گفت‌وگو کرد.
 
در این دیدار، آقای سلطان‌زوی و هیأت همراه از نزدیک با کمیت و کیفیت مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران آشنا شدند. در حال حاضر، ایران دارای 8 منطقه آزاد و 32 منطقه ویژه اقتصادی فعال می‌باشد با تصویب یک لایحه جدید در مجلس شورای اسلامی این کشور، 8 منطقه آزاد و 12 منطقه ویژه اقتصادی دیگر نیز به این جمع افزوده می‌شوند. این مناطق بیشتر در نقاط مرزی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای مختلف، از جمله با افغانستان موقعیت دارد که در کنار فعالیت‌های صنعتی و تولیدی، به مراکز فعال توسعه تجارت و ترانزیت میان کشورهای مختلف منطقه و جهان از محور ایران تبدیل شده ‌است.
 
دولت ایران در توسعه محور شرق این کشور، بندر و منطقه آزاد چابهار(در نزدیکی ولایات هلمند و نیمروز)، منطقه ویژه اقتصادی میلک در مرز با ولایت نیمروز(بر اساس تصویب جدید مجلس شورای اسلامی ایران به منطقه آزاد اقتصادی تبدیل می‌شود)، منطقه ویژه ماهی‌رود در مرز با ولایت فراه، منطقه ویژه دوغارون در مرز با ولایت هرات و هم‌چنین منطقه ویژه اقتصادی سرخس(در نزدیکی ولایت هرات و هم‌مرز با ترکمنستان) را در اختیار دارد و به توسعه ارتباط این مناطق به خصوص از طریق خط آهن اهتمام ورزیده است. توسعه این محور، مزیت‌ها  سهولت‌های قابل توجهی را نیز برای افغانستان به وجود آورده است.
 
مشاور رییس‌جمهور غنی و رییس کمیسیون توسعه اقتصادی فرودگاه‌های کشور در پایان این دیدار و آشنایی با مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران، خاطرنشان کرد که این کشور یک ظرفیت چشمگیر و فوق‌العاده عظیم را مناطق اقتصادی آزاد و ویژه اقتصادی دارد که نه تنها برای ایران، بلکه برای اقتصاد افغانستان هم مهم است.
 
به گفته وی، اقتصاد ایران از یک اقتصاد محلی و ملی فراتر رفته و به یک اقتصاد منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده و هر دو کشور می‌توانند متمم و مکمل یک‌دیگر باشند.
 
آقای سلطان‌زوی تصریح کرد که جهان ناگزیر از انکشاف و توسعه است و ما یا باید جزئی از این انکشاف باشیم و یا نظاره‌گر آن، بر این اساس، افغانستان امیدوار است که در کنار ایران، جزء این انکشاف و عامل آن باشد.
 
وی تأکید کرد که انکشاف اقتصادی بین افغانستان و ایران، از هر نگاه در روابط دو کشور، سبب آمدن امنیت در منطقه و بین دو کشور می‌شود، این یک امر ضروری است و باید از طرف هر دو کشور پی‌گیری شود.
 
مشاور رییس‌جمهور غنی در گفت‌وگو با خبرنگار آوا در تهران، هدف از سفر به ایران را آشنایی با تجربیات ایران در حوزه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی خواند و افزود: "آمدن ما به ایران به خاطر بازدید از تأسیسات و امکانات زون‌های آزاد اقتصادی، به دعوت دولت دوست و برادر ما ایران بوده، برنامه داریم از زون اقتصادی چابهار دیدار کنیم، به خاطر این‌که این تأسیسات در اقتصاد افغانستان رول بازی می‌کند. هم‌چنین از تجارب ایران در بخش زون‌های آزاد اقتصادی استفاده خواهد کردیم تا ببینیم این‌ها چه تجاربی حاصل کردند، چه کارهایی کردند، هم از تجارب مثبت و هم از اشتباهاتی که صورت گرفته، بیاموزیم و بتوانیم در این فصل جدید در افغانستان که در این بخش آغاز می‌کنیم، تأسیس زون‌های آزاد اقتصادی، از این امکانات و تجارب استفاده بکنیم؛ آموزش‌هایی از ایران بگیریم و همچنین ظرفیت‌سازی هایی که این‌ها دارند، به دسترس ما قرار بگیرد".
 
وی تأکید کرد که در آینده زون‌های اقتصادی افغانستان و ایران می‌توانند متمم و مکمل یک‌دیگر باشند و همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور و منطقه انکشاف پیدا کند.
 
آقای سلطان‌زوی در مورد ایجاد زون‌های اقتصادی در افغانستان خاطرنشان کرد که تأسیسات فیزیکی که در مناطق مختلف افغانستان و در پایگاه‌های هوایی تأسیس شده، چشمگیر است و آن‌ها می‌خواهند از این تأسیسات برای ایجاد زون‌های اقتصادی استفاده کنند.
 
البته به گفته وی، علاوه بر استفاده از این تأسیسات که توسط نیروهای خارجی ساخته شده، ایجاد مناطق مختلف اقتصادی را به خصوص در سرحدات افغانستان در جنوب، غرب، شمال و شرق مد نظر دارند.
 
رییس کمیسیون توسعه فرودگاه‌های کشور گفت که تلاش دارند قوانین دولتی و هم‌چنین شرکت‌های خصوصی ایران را در حوزه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مطالعه کنند و این‌که ایران چطور توانسته تناقض دیدگاه صنایع داخلی و تجار با رشد و توسعه مناطق آزاد و ویژه را برطرف کند.
 
مرتضی بانک، مشاور رییس‌جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران نیز در پایان گفت‌وگوهای روز گذشته با همتای افغانستانی خود و هیأت همراه آن، به خبرنگار آوا گفت: "با دعوتی که از جناب آقای سلطان‌زوی داشتیم، مذاکرات بسیار خوبی را برای مبادله تجربیات مربوط به مناطق آزاد و مناطق ویژه بررسی و مورد مطالعه قرار دادیم".
 
به گفته وی، این سفر یک امکان مناسب برای اجرایی کردن تفاهم‌های روسای جمهوری ایران، هند و افغانستان برای توسعه همکاری‌های اقتصادی به خصوص در محور مناطق آزاد و چابهار است.
 
مشاور رییس‌ جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: "دوست و برادر و گرامی من آقای سلطان‌زوی به دنبال کسب تجربیات در مورد مناطق آزاد بودند که ما نکاتی را که به نظر می‌رسید اصلی باشد، بیان کردیم".
 
وی ایجاد زیرساخت‌های مناسب اقتصادی و امنیتی، ایجاد فرآیندهای مناسب قانونی، ایجاد زیرساخت‌های عمرانی از جمله آب، برق، تلفن و...، ایجاد ساختارهای قانونی مناسب و فعال کردن بخش‌ها و شرکت‌های خصوصی را عمده‌ترین محورهای ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برشمرد.
 
آقای بانک در مورد تعارض فعالیت‌ سایر بخش‌های اقتصادی با مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: "نکته‌ای باید قابل توجه باشد، این است که فعالیت در مناطق آزاد به هیچ وجه با فعالیت فعالین بازرگانی و تجاری و صنعتی که در منطقه و کشور وجود دارد، معارض نیست، بلکه همین فعالیت‌ها می‌تواند در مناطق آزاد گسترده‌تر شود".
 
به گفته وی، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی فاقد برخی محدودیت‌ها و دارای ویژگی‌های اقتصادی از جمله معافیت‌های مالیاتی و گمرکی است که برای بازرگانان، تجار و فعالین اقتصادی در هر کشوری، بستر و زمینه‌های مناسب‌تری را برای فعالیت فراهم می‌کند و تعارضی با منافع مردم و بازرگانان ندارد.
 
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران خاطرنشان کرد که قرار است هیأت افغانستان بازدیدی از منطقه آزاد چابهار داشته باشند که یکی از بنادر مهم جنوبی ایران و به یک شکلی، همسایه افغانستان است که از طریق این بندر توان امکان فعالیت‌های گسترده ترانزیتی، صنعتی و حمل و نقل زمینی، ریلی و دریایی بین ایران، افغانستان و هندوستان فراهم می‌شود.
 
وی چابهار را مرز دریایی افغانستان خواند و گفت: در چابهار همکاری های‌مشترک ایران و افغانستان و تفاهم‌های اخیر وزارت راه و شهرسازی ایران و وزارت ترانسپورت افغانستان، چارچوب خوبی را برای همکاری‌ها پیش‌بینی کرده است.
 
آقای بانک تصریح کرد که اگر افغانستان در کنار مناطق آزاد ایران، مثل منطقه چابهار، مناطق آزاد را در داخل خاک افغانستان و همسایگی ایران داشته باشد، دیگر مشکلات واردات کالا بین دو کشور وجود نخواهد داشت و کالا به راحتی از یک منطقه آزاد به منطقه آزاد دیگر انتقال خواهد یافت.
 
وی مناطق آزاد بین دو کشور را تکمیل‌کننده ظرفیت‌های یک‌دیگر خواند که بر اساس آن، امکاناتی که در مناطق افغانستان وجود دارد، با امکاناتی که در مناطق آزاد ایران خواهد بود، می‌تواند تکمیل‌کننده ظرفیت‌های هم باشند.
 
قابل یادآوری است که هیأت مشاور رییس جمهوری افغانستان و رییس کمیسیون توسعه فرودگاه‌های کشور، امروز دوشنبه(12 سنبله) از منطقه آزاد چابهار دیدار خواهند کرد. این هیأت روز گذشته با مسئولین سازمان توسعه تجارت ایران و پیش از آن، با رییس سازمان سرمایه‌گذاری‌های خارجی و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران دیدار و گفت‌وگو کرده بود.