اندر احوالات شغل چوپانی!؟

درباب ضرورت اصلاح و ثبت مشاغل فرهنگی و هنری در فهرست مشاغل چهارگانه مهاجران افغانستانی در ایران.

دیروز که فرصت دیدار با هنرمندان افغانستانی در نمایشگاه قلم های لاجورد پیش آمد پای صحبت های دردمندانه جناب آقای محمد ارزگانی استاد خطاطی نشستم. هنرمند خطاطی که طی 36 سال سکونت در ایران نه تنها در کنار کار بنایی و کارگری ساختمان دست از تلاش شبانه روزی خود برنداشته بلکه علیرغم دشواری ها و بی مهری های فراوان با عشق و انگیزه بالایی برای کسب مهارت خطاطی تلاش های ستودنی را از خود نشان داده است.

بیان دغدغه های او چیزهای عجیب و غریبی نبود که دست نیافتنی باشد. مثلا اینکه چرا افراد هنرمندی مانند وی که سالیان زیادی را در عرصه فرهنگ و هنر فعالیت داشته و از چهره های شناخته شده ای به حساب می آیند این امکان را ندارند که  متناسب با فعالیت های فرهنگی و هنری، شغل مناسبی را انتخاب و بر روی کارت شناسایی خود درج نمایند یا چرا جایی برای این مشاغل در فهرست شغل های چهارگانه وزارت کار، در نظر گرفته نشده است.

ماه های پایانی سال 1395 بود که بنا بر دغدغه هایی که نسبت به مشکلات جامعه فرهنگی و هنری مهاجران افغانستانی داشتم گزارش راهبردی با عنوان جایگاه فرهنگی مهاجران افغانستانی در نظام سیاستگزاری و برنامه ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشتم.

در گفتار پنجم این گزارش با عنوان چالش های فعالان فرهنگی هنری مهاجران افغانستانی در ایران به پنج چالش مهم اشاره داشتم که یکی از آنها ضرورت ثبت مشاغل فرهنگی و هنری در فهرست چهارگانه مشاغل وزارت کار بود.

در این بخش بیان کردم که در فهرست مشاغل مهاجران افغانستانی، جایگاهی برای مشاغل فرهنگی و هنری مهاجران در نظر گرفته نشده است و این مساله آن دسته از مهاجران افغانستانی را که سالیان درازی را در ایران به فعالیت های فرهنگی و هنری مشغول بوده و از قضا دارای کارت اقامت موقت اتباع خارجی و همچنین کارت پروانه کار هستند نه تنها آزرده خاطر ساخته بلکه آنان را مجبور کرده است تا از میان فهرست مشاغل چهارگانه موجود شامل یک: گروه کوره پزخانه ها دوم: گروه کارهای ساختمانی سوم: گروه کارگاه های کشاورزی و چهارم سایر گروه های شغلی مانند: کارگر سوزاندن و امحاء زباله و... شغلی نامانوس برای خود برگزینند.

بنابراین قشر زیادی از فعالان فرهنگی و هنری اعم از نویسنده، شاعر، روزنامه نگار، تصویرگر و... علیرغم میل باطنی خود مجبورند هر سال برای تمدید کارت شناسایی خود از میان شغل های چهارگانه فوق، مشاغلی همچون چوپانی را برای درج بر روی کارت خود انتخاب نمایند.

این موضوع یکی از دغدغه های مهم فعالان فرهنگی و هنری افغانستانی به حساب می آید که باید نسبت به رفع آن اقدام عاجل انجام بپذیرد.

زیرا این مساله به خودی خود کرامت و شان انسانی آنان را به سخره گرفته و موجبات سرخوردگی و بدبینی آنان را فراهم آورده است.

به عنوان نمونه چهره فاخر ادبی همچون استاد محمد کاظم کاظمی شاعر، نویسنده، محقق و استاد زبان فارسی و ادبیات که سالیان سال در مشهد ساکن است در یادداشتی درباره انتخاب شغل چوپانی برای خود که بازتاب وسیعی در فضای مجازی در پی داشته چنین نوشته است:
باری وقتی من برای تمدید کارت شناسایی خود به اداره اتباع مراجعه کرده بودم، در قسمت انتخاب شغل، مانده بودم که کدام یک از این را برگزینم، چون در مدارک شناسایی ما باید یکی از این مشاغل ثبت می شد. به مسئول آن - که اتفاقا و استثنائا در اداره اتباع شخص خوش برخوردی بود- مراجعه کردم و مشکلم را طرح کردم. در نهایت با مشورت ایشان چوپان را علامت زدم، چون بالاخره شغل انبیاست.

وی در ادامه می نویسد: ... فقط برای اطلاع رسانی به آن گروه از ایرانیان دلسوز و انسان دوست به اشتراک می گذارم که همیشه علاقمند حمایت از مهاجران بوده اند. می خواهم در این مسیر، انگیزه بیشتری داشته باشند و بدانند که کاری که می کنند، واقعا یک وظیفه انسانی است و چقدر ضرور است. بگذاریم که آن تلاش ها به نتیجه ای برسد.

جالب است بدانید از این انسان فرهیخته بارها برای شرکت در جلسات شعر رهبر انقلاب دعوت بعمل آمده و حتی در سال 95 از سوی دکتر صالحی امیری وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی حکم دبیر علمی یازدهمین جشنواره بین المللی شعر فجر را دریافت کرده است.درد آور آنکه همچنان این قصه سر دراز دارد زیرا وقتی جناب ارزگانی کارت اشتغال خود را بهم نشان داد در کمال ناباوری دیدم که شغل این هنرمند نام آور،کارگر ساختمانی قید شده است.

حال باید پرسید قرار است تا کی شاهد چنین سیاست های متناقضی در رفتار با جامعه فرهنگی افغانستانی در ایران باشیم آیا واقعا وقت آن نرسیده است حداقل یکبار برای همیشه تکلیف خود را با این قشر فرهیخته مهاجر روشن سازیم و از تبعات سنگین چنین سیاست هایی که به منافع ملی و حوزه تمدن زبان فارسی آسیب می رساند جلوگیری کنیم.