شرایط برای آغاز ثبت نام و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مساعد است؟
دولت افغانستان دیروز رسما اعلام کرد که روند ثبت نام تقویتی رای دهندهگان برای انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده تا شهروندان بتوانند در انتخابات پیشرو سرنوشتشان را رقم بزنند؛ هرچند تا هنوز دیده شده که رای و اشتراک مردم در پروسههای ملی سرنوشتساز نبوده و فقط از آنان به عنوان یک نشانه استفاده شده؛ اما با وجود آن نیز، شماری از چهرههای مطرح سیاسی کشور از هواداران شان خواستند تا به مراکز ثبت نام رفته و کارتهای رایگیری به دست آورند.
از یک طرف، آغاز روند تقویتی رایدهندهگان برای انتخابات ریاست جمهوری یک اقدام نیک، بجا و امیدوارکننده است؛ اما از سوی دیگر سوال اساسی این است که در وضعیت فعلی شرایط برای آغاز این روند ملی و برگزاری یک انتخابات همه شمول برای همه شهروندان کشور مساعد گردیدهاست؟
این سوال از آنجا در فکر شهروندان کشور خطور مینماید که تجربههای برگزاری انتخابات در گذشته نشان داد، رهبران دولتهای پیشین و فعلی در اجرای این روند ملی اشتباهها و ناکامیهای جبران ناپذیری را انجام داده که حتی در برخی از موارد نزدیک بود این ناکارایهایی آنان، افغانستان را در بحران و جنگ داخلی غرق کند و گفته میتوانیم با حضور گسترده مردم در انتخابات، دولت به صورت قطع نتوانست یک انتخابات فراگیر ملی و همهشمول برگزار نماید که میتوان از تلخترین انتخاباتهای برگزارشدۀ بسیار نزدیک؛ انتخابات ریاست جمهوری سال 2014 و انتخابات شورای ملی سالپار به عنوان مثال یاد کرد.
از مشکلاتی دیگر که در حال حاضر بر سر راۀ انتخابات کشور قراردارد، عدم اعتماد شهروندان کشور به کمیسیونهای انتخاباتی است؛ زیرا ناکامیهای دولت و کمیسیونهای انتخاباتی در برگزاری انتخاباتهای اخیر باعث شد تا شهروندان کشور تمام اعتماد شان را به روندهای ملی مثل انتخابات از دست دهند.
از ناکامیهای دیگر حکومت وحدت ملی و کمیسیونهای انتخاباتی اگر یاد کنیم، به تاخیر افتادن انتخابات ریاست جمهوری که قراربود در اوایل سال جاری برگزار گردد را نیز میتوان مثال زد. حکومت وحدت ملی دلیل آنرا انجام یک انتخابات شفاف و فراگیر گفته و حالا قرارست که در ماه میزان پیشرو برگزار شود؛ اما هنوزهم مشخص نیست که این روند در تاریخ مشخص شده برگزار میگردد یا خیر؛ زیرا بگو و مگوهای وجود دارد که دولت در پی دوباره به تاخیر انداختن این روند به دلایل گوناگون است.
قرارست انتخابات ریاست جمهوری در در ماۀ میزان سال جاری در حالی برگزار گردد که گروههای تروریستی مثل طالبان جنگ و جنایتهای شان را با نیروهای امنیتی افغان در کمتر از نصف خاک افغانستان ادامه میدهند و تا اینجایی کار همچنان از نتیجۀ گفتوگوهای صلح امریکا با طرف اصلی جنگ افغانستان نیز خبری نیست و در چنین شرایطی کمیسیون مستقل انتخابات کشور آغاز روند ثبتنام رایدهندهگان را برای انتخابات ریاست جمهوری کشور اعلام کردهاست.
به اساس اطلاعات کمیسیون مستقل انتخابات، روند ثبت نام تقویتی رایدهندهگان در تمام بخشهای افغانستان به شمول ولایت غزنی برای مدت 20 روز تطبیق خواهد شد تا هیچ یک از شهروندان از این روند ملی باز نماند و بودجه تخمینی آن 23 میلیون دالر گفته شدهاست.
این اقدام کمیسیون انتخابات با واکنشهای مثبت و منفی شهروندان و رهبران سیاسی کشور روبرو شده و برخی از چهرههای سیاسی و شهروندان کشور از آن حمایت و برخی دیگر هم از آن انتقاد کردند؛ به عنوان مثال میتوان از اعتراض امروز شهروندان ولایت غزنی یاد کرد.
انتخابات پارلمانی در ولایت غزنی به دلیل آنکه دولت آن را حوزهیی اعلام نمود و باعث جنجالهای ناحل گردید، برگزار نگردید و امروز هم شماری به دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در مرکز شهر غزنی یورش برده، مانع آغاز روند ثبت نام تقویتی رای دهندهگان و انتقال مواد به مراکز دیگر شدند و خواستند تا دولت انتخابات شورای ملی آن ولایت را با انتخابات ریاست جمهوری یکجا برگزار نماید، با این وضعیت دیده میشود که آهسته آهسته مشکل انتخابات در آن ولایت به درد ناسور برای دولت مبدل خواهد شد.
در عین زمان، معاون دوم دولت وحدت ملی بدون یادنمودن از مشکلات در ولایت غزنی از اقدام کمیسیون انتخابات قدردانی کرده و آنرا یک اقدام نیک و امیدوارکننده خوانده؛ اما در پیامی از کارکرد مسؤولان پیشین کمیسیون انتخابات انتقاد کرده و گفته که کمکاری آنان باعث کاهش جبران ناپذیر مشارکت مردم در انتخابات گردیدهاست که یک حقیقت انکار ناپذیراست.
درحالی که رای مردم در کشوری جنگزدۀ مثل افغانستان تا هنوز معنا و مفهوم خود را پیدا نکرده و هر دور انتخابات با تقلبهای گسترده انجام شده، عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری نیزاز هوادارانش بهطور جدی خواسته تا در به مراکز ثبت نام رایدهی رفته و کارت رایدهی بدست آوروند.
آقای دوستم گفته انتخابات و رای دادن به آن یک روند ملی و مکلفیت ملیست و به اعضای حزبش دستور داده تا بهطور گسترده بهخاطر رقم زدن سرنوشتشان در انتخابات ثبتنام و اشتراک نمایند.
این دو عضو کلیدی حکومت وحدت ملی فقط از مردم خواسته تا در مراکز رایدهی رفته، ثبتنام نمایند، اما آیا نمیداند که در ولایتهای شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و مرکزی چی میگذرند، آیا نمیدانند که جان شهروندان در جریان ثبت نام با چه تهدیدهای روبروند، آیا نمیدانند که کمتر از نصف خاک کشور زیر کنترول غیر مستقیم گروههای تروریستیست و آنان مانع اصلی دموکراسی و برپای یک انتخابات فراگیر اند؟
در این شرایط اساسی، دولتمردان به جای خواست حضور گسترده مردم در انتخابات ریاست جمهوری، زمینه را برای اشتراک و برگزاری انتخابات مهیا بسازند، زیرا کشور در حالتی قرار ندارد که شهروندان به مرکزهای ثبتنام رفته تا وجیبۀ ملی شان را اهدا نمایند. برای اهدای وجیبه ملی، مساعد ساختن پیشزمینه ضرورتست که تا هنوز این شرایط از سوی دولت آماده نشدهاست.
در اخیر میتوان گفت، به اساس کمکاری دولت در حال حاضر شرایط برای آغاز روند ثبتنام و برگزاری یک انتخابات همهشمول مساعد نگردیده و اگر دولت بهزودترین فرصت دست به کار نشود و مناطق ناامن را به امن، گروههای تروریستی را نابود و یا هم حداقل سرکوب و در کمیسیونهای انتخابات اعتمادسازی ننماید، انتخابات پیشرو نیز کمتر از انتخاباتهای گذشته نخواهد بود و انتخابات آینده یکبار دیگر کشور را در بحرانی دیگری غرق خواهد کرد.