کمیسیون مستقل انتخابات: روند بازشماری آرا دوشنبه پایان می یابد
مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات از آغاز روند بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری در هفت ولایت کشور خبر میدهند و میگویند که این روند تا دو روز دیگر پایان خواهد یافت.
مسوولان این کمیسیون میافزایند که برای بازشماری آرای ولایتهای بغلان، بدخشان، تخار، سرپل، جوزجان، فاریاب و پنجشیر آمادهگیهای تخنیکی گرفته شده است. آنان همچنان از ناظران دستههای انتخاباتی و نمایندهگان نهادهای ناظر بر روند انتخابات میخواهند که بدون مداخله در کارهای این کمیسیون، از روند بازشماری آرا نظارت کنند.
ذبیحالله سادات، از سخنگویان کمیسیون مستقل انتخابات، در صحبت با روزنامه 8صبح گفت، آمادهگیها برای آغاز روند بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری در هفت ولایت باقیمانده گرفته شده و این روند روز یکشنبه، 24 قوس، آغاز میشود. آقای سادات افزود: «بازشماری آرا در این هفت ولایت تا دو روز دیگر تکمیل و نتایج آن به دفتر مرکزی کمیسیون مستقل انتخابات فرستاده خواهد شد.» ذبیحالله سادات همچنان خاطرنشان ساخت که پس از انتقال اطلاعات به دست آمده از بازشماری آرا به سیستم مرکزی این کمیسیون، نتیجه ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری اعلام خواهد شد.
این در حالی است که هواداران دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله در اعتراض به اعتباردهی کمیسیون مستقل انتخابات به حدود 300هزار رای جنجالی، دفاتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات را در ولایتهای بغلان، بدخشان، تخار، سرپل، جوزجان، فاریاب و پنجشیر بسته بودند. کمیسیون مستقل انتخابات از این پیش گفته است که از همین رو آنان نتوانستهاند روند بازشماری را در این هفت ولایت آغاز کنند.
کمیسیون مستقل انتخابات پس از روز رایدهی فیصله کرده است که آرای حدود 8هزار و 329 محل رایدهی نیاز به تفتیش و بازشماری دارد. این کمیسیون روند بازشماری آرای انتخابات ششم میزان را در هژدهم عقرب آغاز کرد. کمیسیون مستقل انتخابات اکنون میگوید که روند بازشماری آرا در 27 ولایت تکمیل شده و نتایج آن نیز به این کمیسیون رسیده است، اما آرای تنها هفت ولایت به دلیل اعتراض هواداران دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» تا کنون به بازشماری نرفته است.
بر اساس فهرستی که از سوی کمیسیون مستقل انتخابات نشر شده است، در هفت ولایت باقیمانده قرار است آرای حدود یک هزار و 379 محل بازشماری شود. آمارهای کمیسیون مستقل انتخابات نشان میدهد که از این میان، 712 محل در ولایت بغلان، 286 محل در بدخشان، 234 محل در فاریاب، 77 محل در تخار، 43 محل در سرپل، 13 محل در جوزجان و 9 محل دیگر در ولایت پنجشیر موقعیت دارند. براساس معلومات کمیسیون مستقل انتخابات، قرار است یک هیأت سه نفری که متشکل از یک کارمند دایمی دفتر مرکزی این کمیسیون با دو کارمند تخنیکی این کمیسیون است، به هر ولایت بروند و محلات ذکر شده را تفتیش کنند. سخنگویان کمیسیون مستقل انتخابات میگویند که روند بازشماری و تفتیش آرا در ولایتهای پنجشیر، جوزجان، سرپل و تخار ممکن است امروز تکمیل شود؛ اما به سخن آنها، سه ولایت دیگر نیاز به دو روز زمان دارند تا محلات رایدهی در آنها بازشماری و تفتیش شود.
کمیسیون مستقل انتخابات پس از آن قرار است روند بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری را در این هفت ولایت آغاز کند که عبدالله عبدالله، رییس دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» جمعهشب، 22 قوس، از هوادارانش خواست که به مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات اجازه بازشماری آرا در هفت ولایت باقیمانده را بدهند.
با این همه، اعتراض آقای عبدالله به اعتباردهی کمیسیون مستقل انتخابات به حدود 300هزار رای جنجالی هنوز هم پابرجا است. آقای عبدالله گفته است که پایان دادن به تحریم روند بازشماری، به معنای پذیرفته شدن 102 هزار رای خارج از زمان رایدهی و 137 هزار رای مشکوک نیست. به سخن او، این آرا باید تفتیش ویژه شوند. آقای عبدالله در حالی از هوادارانش خواسته است که به مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات اجازه بازشماری آرا را بدهند که زهره بیان شینواری، رییس کمیسیون شکایات انتخاباتی، برای حل بنبست انتخابات پادرمیانی کرده است. خانم شینواری روز جمعه، 22 قوس، در یک نشست مشترک با نامزدان، احزاب سیاسی و نهادهای ناظر بر روند انتخابات گفت، تنها معلومات بایومتریکی برای این کمیسیون مدار اعتبار خواهند بود که در ساعت مشخص روز انتخابات (ششم میزان) با شرایط لازم در دستگاههای انگشتنگاری ثبت شده باشند.
واکنشها به تصمیم ثبات و همگرایی
تصمیم دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» در پیوند به پایان ممانعت از روند بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری با واکنشهای متفاوتی همراه شده است. نهادهای ناظر بر روند انتخابات از این اقدام ثبات و همگرایی استقبال کرده و از کمیسیون مستقل انتخابات خواستهاند که هرچه زودتر این روند را پایان دهد و نتیجه ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کند. بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) روز گذشته با نشر خبرنامهای گفته است که «فیفا از تمامی تلاشهای کمیسیونهای انتخاباتی که منتج به تأمین عدالت انتخاباتی و ختم موفقانه این پروسه گردد، حمایت و آماده هر نوع همکاری میباشد.»
کمیسیون مستقل انتخابات نیز این اقدام دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی را یک گام مثبت عنوان کرده و ابراز امیدواری کرده است که قانون، لوایح، طرزالعمل و استقلال این کمیسیون از سوی دستههای انتخاباتی و هوادارانشان از این پس رعایت شود.
امرالله صالح، معاون اول دسته انتخاباتی «دولتساز» به رهبری محمداشرف غنی، بسته کردن هفت دفتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات از سوی هواداران دسته ثبات و همگرایی را «گروگانگیری قانون» عنوان کرده و در برگه فیسبوکش نوشته است که این گروگانگیری به دلیل ترس از برملا شدن رسوایی این دسته انتخاباتی بوده است. آقای صالح افزوده است: «در بسته کردن دروازههای کمسیونهای ولایتی مردم و ولس هیچ نقش نداشتند و ندارند. امید است که کمسیونهای مستقل انتخابات و شکایات انتخاباتی با امانتداری تمام هرچه در خرجین تیم ثبات است به مردم نشان دهد.»
رییس دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی این تصمیمش را در کاخ سپدار که یک نهاد دولتی است، اعلام کرده است. با این حال، نهادهای ناظر بر روند انتخابات این اقدام ثبات و همگرایی را خلاف قانون عنوان میکنند. زبیر حبیبزاده، سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) گفته است که استفاده از مکانهای دولتی از سوی نامزدانی که در حکومت هستند، سبب تلف شدن حق نامزدان دیگر میشود و از همین رو، این اقدام دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی خلاف قانون است.
ادامه اعتراضهای ثبات و همگرایی
با آنکه رهبری دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی تصمیم گرفته است که در روند بازشماری آرای ریاست جمهوری ممانعت نکند، اما اعتراض هواداران این دسته انتخاباتی هنوز هم ادامه دارد. آنان روز گذشته در ولایت بلخ دست به تظاهرات زدند و خواهان تأمین شفافیت انتخابات و ابطال 300 هزار رأیی شدند که از دید آنها «تقلبی» و «مشکوک» است؛ آرایی که کمیسیون مستقل انتخابات به آنها اعتبار داده و گفته است که به دلایل تخنیکی این آرا جنجالبرانگیز شده است. محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی و رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، در این راهپیمایی خواهان تفکیک «آرای شفاف از آرای تقلبی» شد و هشدار داد که «نتیجه تقلبی» برایشان پذیرفتنی نیست. او افزود: «حرف تیم ثبات و همگرایی این است که یا به رأی پاک و عاری از تقلب ما که در آن 51 درصد برنده استیم، اعتبار داده شود یا هیچ نتیجه تقلبی را قبول نداریم.» همچنان بشیراحمد تهینج، یکی دیگر از اعضای کلیدی دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی نیز که در این اعتراضها شرکت کرده بود، تأکید کرد که آرای مردم «خط سرخ» آنان است: «آرای مردم، اراده مردم، تصمیم مردم خط سرخ ما است و از این خط یک ملیمتر عقبنشینی نمیکنیم و نمیخواهیم که ارادهی مردم را کسانی منحرف بسازند.»
از سویی هم، معترضان در ولایت بلخ کمیسیون مستقل انتخابات را به طرفداری از دسته انتخاباتی دولتساز متهم کرده و با صدور قطعنامهای گفتهاند که «ما انتظار داریم که هرچه عاجل عملکردهای جانبدارانهی کمیسیون انتخابات به نفع یک تیم خاص توقف گردد.» همچنان عبدالله عبدالله، رییس دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی، روز گذشته به ولایت بغلان رفت و در جمعی از هوادارانش یک بار دیگر خاطرنشان کرد که نتیجه تقلبی در هیچ مرحلهای برایش پذیرفتنی نخواهد بود. آقای عبدالله تأکید کرد که دسته انتخاباتی او هیچ خواست اضافی ندارد، بلکه خواهان تطبیق قوانین، لوایح و طرزالعملهای انتخاباتی از سوی کمیسیونهای انتخاباتی است. کمیسیون مستقل انتخابات اما روز گذشته با نشر بیانیهای گفته است که تنها قوانین، لوایح و طرزالعملها را تطبیق میکند و به نفع هیچ دسته انتخاباتی اقدام نکرده است. در همین حال، محمد ناطقی، عضو دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی از ادامه اعتراضاتشان خبر داده و گفته است که این بار در ولایتهای جنوبی دست به تظاهرات خواهند زد.
ثبات و همگرایی چه میخواهد؟
دسته انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، خواهان ابطال حدود 300 هزار رأیی هستند که به گفته آنان «تقلبی» است. به گفته این دسته انتخاباتی از میان حدود 1.8 میلیون رأیی که در انتخابات ریاست جمهوری به کار رفته است، 137 هزار و 630 رأی آن ناشناخته وارد سیستم شده، 102هزار و 12 رأی خارج از زمان رأیدهی در دستگاههای انگشتنگاری ثبت شده و حدود 50 تا 70 هزار رأی مشابه از جمع آرای پاک آنچنانی که لازم بود، از سیستم مرکزی حذف نشده است
کمیسیون مستقل انتخابات اما از این پیش درباره چگونهگی 137 هزار رأی جنجالی و 102 هزار رأی خارج از زمان توضیح داده و گفته است که در اعتباردهی به این آرا هیچ مشکل قانونی وجود ندارد. کمیسیون مستقل انتخابات اعتراض این دستههای انتخاباتی را ناشی از یک مشکل تخنیکی دانسته و گفته است که در مورد ابطال برخی از این آرا، پس از تکمیل شدن روند بازشماری تصمیم خواهد گرفت.
این در حالی است که راهپیماییهای هواداران دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی در همین پیوند، در هشتم قوس از کابل آغاز شد و سپس دامنه این تظاهرات به ولایتهای بغلان، تخار، جوزجان، پروان، پنجشیر، غور، سرپل، فاریاب، بامیان، کاپیسا، سمنگان، دایکندی، هرات، نیمروز، کنر و بلخ گسترش یافت.