مسئولیت امنیت شهروندان افغانستان و مرزها با همسایگان با هیأت حاکمه سرپرستی در کابل است
وزیر امور خارجه ایران در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان با بیان اینکه آمریکا باید مسئولیت خودش را در قبال فجایع دو دهه گذشته در افغانستان با صدای بلند بپذیرد، گفت: مسئولیت امنیت شهروندان افغانستان و مرزها با همسایگان با هیأت حاکمه سرپرستی در کابل است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از ظهر امروز (چهارشنبه) در نشست وزرای خارجه 6 کشور همسایه افغانستان به اضافه روسیه در محل وزارت امور خارجه ایران طی سخنانی گفت: جلسه امروز با هدف تمرکز و توجه بر وضعیت جدید شرایط در افغانستان برگزار میشود.
وی افزود: امیدواریم بتوانیم با صدایی واحد، پیامی مشترک را به جامعه جهانی، کشورهای منطقه و داخل افغانستان ارسال کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد: از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت میکنیم.
مسئولیت امنیت شهروندان افغانستانی و مرزها با همسایگان در درجه اول با هیات حاکمه سرپرستی در کابل است
وزیر امور خارجه ایران خاطرنشان کرد: باید تأکید کنیم که مسئولیت امنیت شهروندان افغانستانی و مرزها با همسایگان در درجه اول با هیات حاکمه سرپرستی در کابل است. همگان باید به افغانستان برای برون رفت از بحران موجود کمک کنیم.
وی گفت: احترام به حاکمیت، حفظ تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور دیگران جزو اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و اگر امروز در جلسه تهران پیام قوی برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان ارسال میشود به خاطر توجه به تاریخ و نقش آحاد مردم افغانستان در مقابله با اشغالگری و چالشهای دهههای اخیر است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران خاطرنشان کرد: برون رفت از بحران امروز در افغانستان نیاز به انسجام داخلی، به کارگیری همه ظرفیتها و بهره گیری از استعدادهای بالای کشورهای همسایه افغانستان است.
امیرعبداللهیان بیان کرد: معتقدیم در وهله اول همه همسایگان و به موازات آن جامعه جهانی باید توجه ویژهای به وضعیت سیاسی، وضعیت انسانی و وضعیت گسترش تروریسم و قاچاق مواد مخدر، وضعیت رعایت حقوق بشر و زنان در شرایط کنونی افغانستان داشته باشند.
آمریکا باید مسئولیت خودش را در قبال فجایعی که در دو دهه گذشته در افغانستان به بار آورده با صدای بلند بپذیرد
وی تصریح کرد: بسیاری از مشکلات فعلی افغانستان ریشه در مداخلات خارجی دارد و آمریکا باید مسئولیت خودش را در قبال فجایعی که در دو دهه گذشته در افغانستان به بار آورده با صدای بلند بپذیرد و در مقابل آن برای برون رفت ملت بزرگ افغانستان از چالشها، دردها و آلام پیش روی مردم افغانستان اقدامات جدی در کنار تلاشهایی که جامعه جهانی به عمل میآورد داشته باشد و مسئولیت خودش را به صراحت در این رابطه بپذیرد.
وزیر خارجه ایران یادآور شد: از اینکه آمریکاییها و نظامیان آمریکایی، افغانستان را ترک کردند این را نتیجه مجاهدت مردم بزرگ افغانستان میدانیم.
در افغانستان هیچ سازوکاری نخواهد توانست بدون توجه به ملاحظات و ظرایف اجتماعی و قومی در افغانستان پایدار و ماندگار باشد
وی بیان کرد: مطالعه تاریخ افغانستان و زندگی سیاسی مردم این کشور موید این حقیقت تاریخی است که افغانستان سرزمین تعامل و همکاری اقوام مختلف است و هر زمان که این تعامل و همکاری نادیده گرفته شده صلح و ثبات و آرامش افغانستان تهدید شده است. تجارب تاریخی نشان میدهد که در افغانستان هیچ سازوکاری نخواهد توانست بدون توجه به ملاحظات و ظرایف اجتماعی و قومی در افغانستان پایدار و ماندگار باشد. این تجربه ضرورتی است که توجه به آن ضامن برقراری ثبات و استمرار سیاسی و بیتوجهی به آن مقدمه شکلگیری منازعات درون افغان خواهد شد. تردیدی نیست که وارد شدن دوباره افغانستان به دور جدیدی از جنگهای داخلی، به نفع هیچیک از همسایگان نیست.
امیرعبداللهیان ادامه داد: توسعهنیافتگی اقتصادی و اجتماعی در افغانستان است. فقر اقتصادی، پایین بودن میزان درآمد سرانه، نرخ بالای بیسوادی و فقدان مهارتهای شغلی مواردی هستند که افراد را مستعد عضویت در گروههای تبهکار و تروریستی میکنند. همین امر را در کنار ضعف حاکمیت سرتاسری که توانایی تأمین امنیت در آن کشور را داشته باشد از مهمترین دلایلی است که گروههای مختلف تروریستی را به حضور و توسعه هستههای عملیاتی خود در افغانستان کشانده است.
وی افزود: در ماههای اخیر شاهد گسترش فعالیت گروههای تروریستی بهویژه داعش در افغانستان بودهایم. حملات تروریستی سبعانه این گروه به اجتماعات مذهبی ازجمله حمله به مساجد مسلمانان از جمله در قندوز و قندهار نمونه هایی از رفتارهایی است که تحت نام اسلام و در لباسی متفاوت، مردم افغانستان و افکار عمومی جهان را آزار می دهد. طی هفتههای اخیر بر همه ما معلوم شده است که این گروه در افغانستان دارای جغرافیا و توان عملیاتی شده و طالبان نیز نتوانسته است مانع عملیات این گروه در شهرهای مختلف شود. استمرار توسعهنیافتگی در افغانستان هیچ پیامدی جز استمرار سربازگیری گروههای تروریستی و تبهکار از مردم افغانستان و بهتبع آن گسترش تروریسم و تبهکاری در این کشور، کشورهای همسایه و کل منطقه آسیای جنوبی و مرکزی نخواهد داشت.
پیشنهادات ایران
وی افزود: یکی از اهداف برگزاری این اجلاس در شرایط کنونی مرور نگرانیهای موجود از وضعیت افغانستان و مشورت و رایزنی با دوستان منطقهای درباره راههای برونرفت از وضعیت شکننده کنونی است. در این راستا، اینجانب به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهایی را مطرح میکنم و امیدوارم این نشست بستری برای عبور از ارائه سخنرانیهای صرفاً سیاسی به محملی برای طرح و بحث پیرامون راهکارهای عملی همکاری همهجانبه همسایگان به منظور تخفیف آلام مردم و پیشگیری از تهدیدات با منشأ افغانستان باشد:
وزیر خارجه ایران بیان کرد: نخست، وضعیت و توازن قدرت در افغانستان دچار تحول شده اما این تحول زمانی تثبیت شده و استمرار خواهد یافت که اقتضائات اجتماعی افغانستان را درک نموده و همسو با آن عمل کند. بر این اساس، ضرورت تشکیل دولتی فراگیر و با حضور و مشارکت مؤثر و پایدار همه گروههای قومی و مذهبی افغانستان از مسیر گفتگوهای بین الافغانی با پشتیبانی و بدون مداخله بازیگران خارجی مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. از کشورهای همسایه انتظار می رود از تمام نفوذ خود روی رهبران طالبان و سایر طرف های افغان برای تشویق همپذیری و مشارکت جمعی در تشکیل دولت استفاده و این روند را تسهیل کنند.
وی افزود: دوم، گروه طالبان بهعنوان جریان حاکم در افغانستان وظایف انکارناپذیری در تأمین امنیت و مبارزه با تروریسم، رعایت حقوق گروههای مختلف ازجمله زنان، تأمین ضروریات زندگی برای شهروندان افغانستان، پایان دادن به تضییع حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی، از میان بردن ریشههای بیجاشدگی و آوارگی و رعایت اصول بنیادین و پذیرفتهشده حقوق بینالملل دارد که باید نسبت به آنها اهتمام داشته باشد.
امیرعبداللهیان بیان کرد: سوم، ضروری است طالبان ضمن اتخاذ رویکردی دوستانه نسبت به همسایگان خود، اقدامات لازم را بهمنظور اطمینان بخشیدن نسبت به اینکه از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی علیه همسایگان وجود نخواهد داشت، به عمل آورد.
وی گفت: چهارم، مردم افغانستان نیازمند کمکهای فوری بشردوستانه شامل، غذا، دارو و واکسن برای مقابله با کووید 19 هستند. توجه به این نکته که توزیع کمکها باید بهگونهای انجام شود که مردم به شکل منصفانهای از آن بهرهمند شوند، نیازمند سازوکاری منسجم است. با توجه به ضیق وقت و فوریت اقدام، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران فعال کردن «برنامه اکو برای حمایت از افغانستان» است.
وزیر خارجه ایران افزود: پنجم، بهمنظور مبارزه با جرائم سازمانیافته و اقدامات تروریستی با منشأ افغانستان، پیشنهاد میشود سازوکار همکاریهای امنیتی و اطلاعاتی میان کشورهای منطقه با جدیت بیشتر و در فواصل کوتاهتر به تبادل اطلاعات و انجام هماهنگی میان کشورهای منطقه ازجمله همسایگان افغانستان بپردازد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران بیان کرد: ششم، با توجه به فراگیری چتر سازمان ملل، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران درخواست از دبیرکل آن سازمان برای بذل مساعی جمیله و در صورت لزوم میانجیگری میان طرفهای افغان برای رسیدن به توافق در خصوص ساختار سیاسی آینده در آن کشور است.
وی عنوان کرد: بار دیگر حضور وزرای محترم امور خارجه و نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان در تهران را خیرمقدم میگویم و امیدوارم بتوانیم گامهای مؤثری در کمک به افغانستان و کاهش آلام مردم مظلوم آن کشور برداریم.