ازدواج صوری موضوع تازه ای نیست و حتی تبدیل آن به محلی برای کسب درآمد نیز دارای قدمت است، به طوری که کشورهای مختلف راه های متعددی برای اطمینان از واقعی یا صوری بودن ازدواج استفاده می کنند.
در مهاجرت ازدواج دیگر یک پیوند عاشقانه یا راهکاری برای خروج از تنهایی و تشکیل خانواده یا فرزندآوری نیست،بلکه تبدیل به شغل پردرآمدی شده که میتواند برای یک طرف معامله،درآمد و برای سوی دیگر خروج از کشور و دستیابی به شهروندی کشور میزبان را داشته باشد.
ازدواج صوری یا Sham Marriage صرفا برای دریافت اقامت کشورهای خارجی انجام میشود که پیوند عاطفی در میان نیست و بر اساس یک معامله و تبادل مالی انجام میشود.کشورهای اروپایی،کانادا،آمریکا و استرالیا از مهمترین مقاصد ایرانیان برای مهاجرت محسوب میشوند. ازدواجهای صوری را در این کشورها نیز بیشتر میتوان دید.این ازدواج صرفا میان ایرانیان رواج ندارد، بلکه مهاجرین از دیگر کشورها نیز از این راهکار استفاده میکنند.
پاسپورت کانادایی،پشت قباله مهاجرین موقت
کانادا یکی از مقاصد مهاجرین ایرانی است، اما دریافت اقامت آن چندان ساده نیست.به دست آوردن امتیاز لازم، یکی از شرایطی است که فرد را در مسیر دریافت شهروندی کانادا قرار میدهد که مسیر ساده و کوتاهی نیست. در کنار آن، مسیر کوتاه ازدواج قرار دارد.
سعید 10سال قبل وارد کانادا شد و ظرف 6ماه اقامت دائم خود را دریافت کرد.او به یورونیوز میگوید که آن زمان در حال تحصیل بود و شرایط کار و کسب درآمد نداشته،در عین حال کسانی را در ایران میشناخته که بدون داشتن هیچ شرایط و مهارتی،قصد مهاجرت داشتند. او میگوید: «پیشنهاد من دریافت 50 تا 60هزار دلار برای ازدواج بود، سادهترین شیوهای که یک فرد را به کانادا میرساند. البته شرط مهم آن بود که این یک رابطه موقت است و بعد از طی مراحل دریافت پیآر و پاسپورت،باید طلاق بگیریم.»
او در مورد دوره زمانی حرف میزند که قیمت دلار کانادا کمتر از 3هزار تومان بوده و 50هزار دلار،معادل 150 میلیون تومان میشد.
یکی از مهمترین موضوعاتی که دو طرف نسبت به آن حساس هستند، بستن راههای شک اداره مهاجرت است.دو طرف داستانی برای چگونگی آشناییشان میسازند و تاریخچهای از یکدیگر را مرور میکنند تا در صورتی که مورد سوال و جواب قرار گرفتند، جوابهای یکسانی بدهند.
مانا،نزدیک به 8سال قبل به کانادا مهاجرت کرده و یکی از اولین اقداماتش بعد از دریافت پاسپورتش ازدواج با زنی ایرانی بوده که با ویزای گردشگری به کانادا آمده بود و قصد داشت بماند. این ازدواج برای طرف دوم، 58هزار دلار تمام شد.مانا کسب درآمد از پاسپورت را یکی از امتیازاتی میداند که باید از آن استفاده کرد.او این پول را برای پیش خرید یک خانه استفاده کرده است.
حمیدرضا،بالاترین پیشنهادی که برای ازدواج صوری داشته، 70هزار دلار بوده که به سرعت هم آن را پذیرفته است.همسر صوری او دو سال پیش وارد کانادا شده و به سرعت مراحل شهروندی را طی کرده است.
قوانین سختگیرانه برای مقابله با ازدواج صوری
ازدواج صوری موضوع تازهای نیست و حتی تبدیل آن به محلی برای کسب درآمد نیز دارای قدمت است،به طوری که کشورهای مختلف راههای متعددی برای اطمینان از واقعی یا صوری بودن ازدواج استفاده میکنند.
مثلا در کانادا،اگر فردی از طریق اسپانسرشیپ همسر اقامت گرفته باشد،تا پنج سال حق ندارد اسپانسر فرد دیگری شود. غیر از آن اگر اداره مهاجرت کانادا به صوری بودن ازدواج شک کند،ممکن است مصاحبههای جداگانهای با دو طرف انجام دهد که پاسخها را با هم مقایسه کند.بررسی مدارک و تحقیقات محلی نیز از دیگر اقدامات است.در صورت اثبات، طبق ماده 127 از قانون حمایت از مهاجرت و پناهندگی کانادا، رد ویزا، منع ورود تا 5سال، احتمال اخراج، تا 5سال زندان، جریمه مالی تا 100هزار دلار در انتظار عروس و داماد است.
در فرانسه،همسر غیراروپایی شهروند فرانسوی مشروط بر اثبات ازدواج قانونی،زندگی مشترک و قصد ادامه آن در فرانسه،میتواند برای دریافت اقامت اقدام کند. مقامات فرانسوی در صورت شک به صوری بودن ازدواج،تحقیقات گستردهای انجام میدهند و در صورت اثبات،ممکن است مجازاتهایی از جمله لغو ویزا، تا 5سال زندان و جریمه نقدی تا 150هزار یورو اعمال شود.
در آلمان،برای دریافت ویزای پیوستن به همسر، ارائه مدارکی مانند گواهی ازدواج،اثبات مهارتهای زبان آلمانی و توانایی مالی لازم است.
اداره مهاجرت آلمان در صورت شک به صوری بودن ازدواج،ممکن است مصاحبههای جداگانه، بررسی مدارک و تحقیقات محلی انجام میدهد.در صورت اثبات،از مردود شدن درخواست اقامت و مجازات کیفری سختتری در انتظار فرد متقلب است.
در استرالیا باید مدارکی که نشان از واقعی و پایداری ازدواج باشد،ارائه شود، اما در صورت اثبات صوری بودن، ممکن است ویزا لغو شده و مجازاتهایی از جمله جریمه نقدی تا 32هزار دلار و زندان تا 10سال نیز اعمال شود. در هلند، غیر از ارائه مدارک گواهی ازدواج یا شراکت ثبتشده،اثبات رابطه واقعی و گذراندن آزمون ادغام فرهنگی الزامی است.