مافیا در قلب حکومت؛ مشاور غنی ریاست یک شبکه قاچاق مواد مخدر را برعهده داشت
یک مشاور پیشین محمداشرف غنی از سوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مسکرات و مواد مخدر کشور در پیوند به قاچاق مواد مخدر به 24 سال زندان محکوم شده است. مختار رشیدی، مشاور امور حل منازعات مردمی رییس جمهور غنی بود که رهبری یک شبکه قاچاق مواد مخدر را نیز برعهده داشت. او در اواخر سال گذشته حین سفر به دبی، در ترمینال ویآیپی میدان هوایی حامد کرزی بازداشت شد. این مشاور غنی و هفت تن دیگر در پیوند به قاچاق مواد مخدر، از جمله قاچاق بیش از 138 کیلوگرام «شیشه یا مت آمفتامین» به حبس محکوم شدند. مختار رشیدی که برای حدود چهار سال مشاور ریاست جمهوری بود، سابقه عضویت شورای ولایتی قندهار را نیز داشته است. براساس معلومات، شبکه زیر کنترل او مواد مخدر نوع شیشه را به کشورهای اروپایی و عربی قاچاق میکرد و در قاچاق سیماب سرخ نیز دست داشت. افراد وابسته به رشیدی ابتدا بستههای رخت را با شیشه ملوث میکردند و سپس آن را از طریق بندر کراچی به دیگر کشورها انتقال میدادند. در آنجا نیز پس از شستوشوی رختها، شیشه مورد نظر از آن دوباره به حالت اولیه به دست میآمد و فروخته میشد. همچنان او از طریق مخلوط کردن شیشه با آب انار، مواد مخدر را از طریق بندر چابهار به برخی از کشورهای عربی قاچاق میکرد. گفتنی است که ارگ ریاست جمهوری در اوایل جوزای 1400، او و 10 مشاور دیگر را از سمتهایشان برکنار و تشکیلات دفاترشان را لغو کرده است.
قضیه از کجا شکل گرفت؟
در بیستوچهارم جدی 1399، یک موتر نوع «303» حامل رخت به وزن یک هزار و 197 کیلوگرام حین ورود به قندهار در ساحه «پلباغ»، از مربوطات حوزه هشتم امنیتی قندهار، ضبط شد. این محموله 202 بسته رخت را حمل میکرد که در هرات خریداری و سپس وارد نیمروز شده بود. اعضای شبکه قاچاق مواد در آنجا، رختها را با مواد مخدر نوع شیشه که به «مت آمفتامین» شهرت جهانی دارد، ملوث کرده بودند. بدین ترتیب این مواد در میان رخت جای گرفته و قاچاق آن برای اعضای گروه مافیا به مراتب راحتتر شده بود. این رختها اما در قندهار به دست نیروهای امنیتی افتاد و راننده نیز بازداشت شد. پس از نمونهگیری و بررسیها، مشخص شد که 202 بسته رخت سفید با بیش از 138 کیلوگرام مواد مخدر نوع «مت آمفتامین یا شیشه» ملوث شده است. این مقدار شیشه پس از شستوشوی همه بستههای رخت توسط مواد الکولی، به همان شکل اولیه به دست آمد. بدین ترتیب روند تحقیق در مورد یک گروه مافیایی مواد مخدر از همین نقطه کلید خورد.
در ادامه، این قضیه با بازداشت راننده موتر، زیر تعقیب نیروهای کشفی قرار گرفت. در چهارم حوت، فردی در هرات گرفتار شد که با همین شبکه مافیایی ربط داشت. بررسیها همچنان ادامه یافت و در دوازدهم حوت، چهار عضو این شبکه که در موتر «فیلدر» سرخ پلیت قندهار، برای خروج از این ولایت تلاش داشتند، بازداشت شدند. یک روز پس از آن، دو فرد دیگر در موتر نوع «لکسس» سفید که نمبرپلیت نیز نداشت و از هرات به سمت قندهار میرفتند، در ساحه «دروازه میرداوود» قندهار بازداشت شدند.
بدین ترتیب رییس این شبکه قاچاق مواد مخدر جایگاهش را در خطر دیده و برای خروج از کابل تلاش کرده است. مقصد بعدی او دُبی، پایتخت امارات متحده عربی، بود. در شانزدهم حوت سال گذشته زمانی که رییس شبکه برای خروج از کشور تلاش میکرد، در ترمینال ویآیپی میدان هوایی حامد کرزی از سوی نیروهای کشفی بازداشت شد؛ شخصی به نام حاجی مختار رشیدی، مشاور امور حل منازعات مردمی رییس جمهور غنی. در جریان دادگاه، اتهامات بر رشیدی و هفت عضو این گروه سنگین خوانده شد، به خصوص در مورد دو فرد دیگر که سابقه بازداشت را نیز داشتهاند؛ بازداشت به دلیل انتقال 30 کیلوگرام هیرویین.
براساس معلومات، مشاور امور حل منازعات مردمی رییس جمهور مسوولیت رهبری و کنترل این شبکه قاچاق مواد مخدر را عهدهدار بوده است؛ موضوعی که او در جریان محکمه نپذیرفت، اما شواهد علیه او موجود بوده است. بدین ترتیب این گروه هشت نفری، مواد نوع «شیشه» را از افغانستان به کشورهای اروپایی و عربی قاچاق میکرد. در این میان، اعضای این گروه در قاچاق برخی از مواد ممنوعه دیگر، از جمله «سیماب سرخ» نیز دست داشتهاند. براساس تحقیقات، چهار عضو این گروه در گذشته در ساحه «عجمان» دُبی خانه کرایه گرفتهاند و در بیستوپنجم سرطان سال گذشته با 15 کیلوگرام شیشه بازداشت شده بودند.
در نتیجه تحقیق نهادهای مسوول مشخص شده است که این شبکه در این مدت توسط مختار رشیدی، مشاور سابق امور حل منازعات مردمی رییس جمهور غنی، رهبری شده است. او از طریق یک فرد زیر دستش و به کمک دو فرد دیگر، شبکهاش را کنترل و هدایت کرده است. شبکه زیر کنترل مختار رشیدی، مواد مخدر نوع شیشه را از طریق بنادر کراچی و چابهار به کشورهای دیگر قاچاق میکرد. براساس تحقیقات، بستههای رخت با مواد نوع شیشه ملوث و سپس از طریق بندر کراچی، به کشورهای خارجی فرستاده میشد. بخش دیگر از این مواد نیز با آب انار مخلوط شده و در ادامه از طریق بندر چابهار به عربستان انتقال مییافت.
شیشه در سطح جهانی به مت آمفتامین شهرت دارد. این ماده بخشی از ماده مخدره و نوعی از مواد محرک است که سرعت عملکرد مغز و سیستم عصبی مرکزی را افزایش میدهد. شیشه در سه شکل قرص، روغنی و پودر تولید میشود و قابلیت حل در مایعات را دارد. بدین ترتیب شیشه بخشی از مواد مخدره روانگردان است که بر افکار، احساسات و رفتارها تاثیر میگذارد. گفتنی است که این ماده در افغانستان برای بار اول در سال 2008 میلادی در هلمند کشف شد. هرچند ماده مخدره شیشه در اوایل کمتر یافت میشد، اما در حال حاضر افغانستان یکی از تولیدکنندهگان آن شمرده میشود.
مختار رشیدی کیست و قانون در مورد او چه تصمیم گرفت؟
حاجی مختار رشیدی، باشنده قندهار است. او در انتخابات شورای ولایتی 1393 با کسب حدود 13 هزار رای به عنوان عضو شورای ولایتی قندهار انتخاب شد. سرانجام در چهاردهم حمل 1396، ریاست جمهوری اعلام که او در بست مافوق رتبه به عنوان مشاور رییس جمهور در امور حل منازعات مردی تعیین شده است. بدین ترتیب مختار رشیدی برای حدود چهار سال به عنوان مشاور رییس جمهور غنی کار کرده است.
سرانجام پس از برگزاری محکمه ابتدایی، مختار رشیدی در پیوند به قاچاق بیش از 138 کیلوگرام شیشه به 24 سال حبس تنفیذی محکوم شد. در کنار او، یک عضو این شبکه قاچاق مواد مخدر در عین قضیه به همین مدت حبس محکوم شده است. چهار عضو دیگر شبکه نیز به دلیل دخالت در این قضیه، به 16 سال حبس محکوم شدهاند. دو عضو دیگر شبکه قاچاق مواد مخدر رشیدی به دلیل داشتن سابقه قاچاق 30 کیلوگرام هیرویین، به 30 سال حبس محکوم شدهاند. این میعاد، از ابتدای روز نظارت این افراد شمارش میشود. این حکم در محکمه استیناف نیز تأیید شده است.
باید گفت که محمداشرف غنی در جوزای سال روان، 11 مشاور خود را برکنار و تشکیلات دفاتر آنها را لغو کرد. در این میان، مختار رشیدی نیز از سمتش برکنار شد. گفتنی است که براساس معلومات نهادهای مسوول، او در حال حاضر در زندان به سر میبرد. با وجود این قضیه و حکم محکمه، ارگ ریاست جمهوری پس از بازداشت این فرد، در مورد او اظهار نظر نکرد.
مسوولان: معافیت از قانون وجود ندارد
مسوولان در مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر و مسکرات با تأیید این قضیه، میگویند که به پرونده بدون توجه به جایگاه افراد، رسیدهگی شده است. خالد موحد، سخنگوی این نهاد، به روزنامه 8صبح گفت که معیار کار این نهاد، برخورد یکسان با همه متهمان است. او افزود که در مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر و مسکرات دید متفاوت وجود ندارد و قانون بدون توجه به جایگاه افراد، به گونه یکسان عملی میشود. به گفته موحد، تاکنون القاب و موقفهای رسمی نتوانسته افراد را در چارچوب این نهاد از چنگ قانون رهایی بخشد؛ زیرا به باور او، «بر هیچ فرد بیگناهی حکم نمیشود و هیچ گناهکاری نیز از چنگال قانون خلاص نمیشود».
براساس آمارهای این نهاد، در جریان سال کاری 1399، یک هزار و 179 تن از سراسر کشور در پیوند به 931 قضیه توسط پولیس مبارزه با مواد مخدر بازداشت شدهاند. در میان این افراد، 35 زن و دو تبعه خارجی نیز شاملاند. پس از تدقیق و بررسی قضایا در جریان سه روز، مشخص شده است که 99 تن از این افراد به شمول 15 زن در پیوند به قاچاق تریاک، چرس و هیرویین با استفاده از شیوه قاچاق بکس سفری، تیوب، میوه خشک، سگرت و حتا شکمشان، شناسایی و بازداشت شدهاند. همچنان در این جریان 281 موتر، 24 موترسایکل، سه بایسکل، یک هزار و 659 سیت موبایل، هشت میلیون و 680 هزار افغانی، هفت هزار و 245 دالر امریکایی نیز ضبط و تحویل «د افغانستان بانک» شده است.
آمارهای این نهاد نشان میدهد که بیش از یک هزار و 678 کیلوگرام هیرویین، 180 کیلوگرام مورفین، شش هزار و 130 کیلوگرام تریاک، 140 هزار و 324 کیلوگرام چرس، یک هزار و 271 کیلوگرام شیشه، حدود 86 کیلوگرام تابلیت کا، شش هزار و 555 کیلوگرام تیزاب، 10 هزار و 480 کیلوگرام مواد کیمیاوی جامد، 325 لیتر مواد کیمیاوی مایع، 54 هزار و 10 لیتر مشروبات الکولی، 124 هزار و 374 کیلوگرام بنگدانه، 12 هزار و 43 کیلوگرام خشخاش و حدود 24 کیلوگرام مواد کیمیاوی تشخیصناشده در جریان سال 1399 از سوی این نهاد ضبط شده است.
به گفته خالد موحد، پس از بررسی قضایا در این سال، یک هزار و 632 تن به شمول 140 کارمند خدمات عامه و 34 زن در پیوند به 998 قضیه در محکمه ابتداییه به یک سال و یک ماه تا 30 سال حبس محکوم شدهاند. در ادامه یک هزار و 111 تن به شمول 105 کارمند خدمات عامه، 17 زن و یک تبعه خارجی در پیوند به 809 قضیه به حبسهای تنفیذی محکوم شدهاند.
مرکز عدلی و قضایی مبارزه علیه مسکرات و مواد مخدر در سال 1384 به منظور محکمه افرادی که در جرایم مسکرات و مواد مخدر دخیلاند، ایجاد شد. این مرکز چندین محکمه را شامل میشود و صلاحیت رسیدهگی عدلی و قضایی به قضایای مسکرات و مواد مخدر بیشتر از یک کیلوگرام هیرویین، یک کیلوگرام مورفین، 100 گرام مواد مسکرات سنتیتیک، 50 لیتر تیزاب استیک انهایدرایت، بیش از 200 لیتر مشروبات الکولی، 10 کیلوگرام تریاک و 50 کیلوگرام چرس، زرع بیشتر از 50 جریب گیاه مولد مواد مخدر و دیگر مواد مندرج جدول قانون مبارزه با مواد مخدر و مسکرات را در سراسر کشور دارا است.
گفتنی است که پیش از این نیز برخی از مقامهای حکومتی به دلیل دست داشتن در شبکههای قاچاق مواد مخدر بازداشت و به زندان محکوم شدهاند. در یکی از موارد، میاناحمد احمدی، مدیر مبارزه با مواد مخدر پولیس کابل، به جرم قاچاق مواد مخدر به 17 سال زندان محکوم به مجازات شد. وزارت امور داخله در آن زمان از او به عنوان یکی از «بزرگترین قاچاقبران، مافیا و حامیان تکثیر مواد مخدر» در شهر کابل یاد کرده بود. او زمانی که میخواست از راه سالنگ به سمت آسیای میانه برود، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شد.